Najważniejsze nagrody literackie i nagrodzone książki na świecie
Najważniejsze nagrody literackie i nagrodzone książki na świecie
Rośnie lista nagród literackich i ich ranga na całym świecie. Dochodzą do nas informacje o tych najważniejszych jak literacka Nagroda Nobla, nagroda Goncourtów, Renaud, czy Pokojowa Nagroda Księgarzy Niemieckich wręczana w czasie Frankfurckich Targów Książki. Coraz częściej też na listach nagrodzonych pojawiają się nazwiska polskich autorów. Przygotowałem listę tych ważnych, które promują światowy obieg kultury książki.
Grudzień 2023:
1. Powieść polskiego pisarza i tłumacza Tomasza Różyckiego „Złodzieje żarówek” (Wydawnictwo Czarne, 2023) została uhonorowana nagrodą literacką Grand Continent 2023. Określono ją mianem „wybitnej narracji europejskiej”.
Listopad 2023:
1. Książka „Prophet Song” („Pieśń proroka”), autorstwa irlandzkiego pisarza Paula Lyncha, która jest dystopijną wizją Irlandii pogrążonej w totalitaryzmie, otrzymała w niedzielę wieczorem tegoroczną Nagrodę Bookera, uznawaną za najbardziej prestiżową nagrodę literacką w Wielkiej Brytanii.
2. Najbardziej prestiżowy i najstarszy laur literacki we Francji, Nagrodę Goncourtów, otrzymał Jean-Baptiste Andrea za powieść „Veiller sur elle” (tł. „Straż nad nią”).„Veiller sur elle” to niemal 600-stronicowa historia miłosna pomiędzy patrycjuszką a plebejuszem, którzy kochają sztukę, umiejscowiona w faszystowskich Włoszech. Książka, uhonorowana już nagrodą Fnac, opublikowana została przez niezależny dom wydawniczy L'Iconoclaste.
Październik 2023:
1. Norweski pisarz i dramaturg Jon Fosse został laureatem literackiego Nobla 2023 za „nowatorskie sztuki i prozę, które dają wyraz temu, co niewypowiedziane” – ogłosiła we czwartek Szwedzka Akademia. Nazwisko Jona Fosse pojawiło się już w typowaniach bukmacherskich na wysokich miejscach.
2. Światowy Konwent Science Fiction ogłosił zwycięzców Nagród Hugo 2023. Wśród nich znaleźli się po raz pierwszy dwaj Polacy, Bartosz Sztybor i Krzysztof Ostrowski, współautorzy komiksu „Cyberpunk 2077: Big City Dreams”. Polscy rysownicy wraz z trzema innymi autorami „Cyberpunk 2077”, Filipem Andradem, Alessiem Fioriniellem i Romanem Titovem, zwyciężyli w kategorii „Najlepsza historia graficzna lub komiks”. Laureatów ogłoszono 21 października tego roku.
3. Amerykańskie wydanie „Rejwachu” Mikołaja Grynberga, w przekładzie Seana Gaspera Bye („I’d Like to Say Sorry, But There’s No One to Say Sorry To”) znalazło się na krótkiej liście tłumaczeń nominowanych do prestiżowej Narodowej Nagrody Tłumaczeniowej. Narodowa Nagroda Tłumaczeniowa jest wyróżnieniem przyznawanym dorocznie przez Amerykańskie Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury (ALTA).
4. Kazimierz Braun, dramaturg, reżyser, pisarz oraz Richard John Butterwick-Pawlikowski, historyk brytyjski zostali uhonorowani Londyńskimi Nagrodami Literackimi przyznanymi po raz 72. przez Związek Pisarzy Polskich na Obczyźnie.
Wrzesień 2023:
1. Laureatką Nagrody Drahomána za rok 2022 dla tłumaczy z języka ukraińskiego na języki świata została Iryna Dmytryszyn.
2. Poznaliśmy laureatów konkursu Ambasador Nowej Europy za 2021 i 2022 rok. Nagrodę za 2021 rok otrzymał Jaroslav Rudiš za powieść „Ostatnia podróż Winterberga” (Książkowe Klimaty) w tłumaczeniu Małgorzaty Gralińskiej. Nagrodę za 2022 rok otrzymali Jarosław Hrycak i Iza Chruślińska za książkę „Zrozumieć Ukrainę. Historia mówiona” (Wydawnictwo Krytyki Politycznej), a także Kinga Nettmann-Multanowska za „Warszawa rysuje Skopje” (Centrum Architektury).
3. Ministerstwo Kultury Litwy poinformowało, że nagrody patrona tłumaczy św. Hieronima otrzymali w tym roku tłumacze Kamil Pecela i Dalia Švambarytė.
4. Litewski poeta, Tomas Venclova, odebrał w środę w warszawskim Teatrze Polskim, Międzynarodową Nagrodę Literacką im. Zbigniewa Herberta. „Szczycę się tym, że mogę Herberta nazwać swoim nauczycielem” - powiedział poeta.W decyzji jury nagrody tegorocznego laureata nazwano „najwybitniejszym żyjącym litewskim poetą, który w czasach ZSRR jako dysydent walczył o prawa człowieka w Litwie”.
5. Wybór wierszy Krystyny Dąbrowskiej „Tideline” w przekładzie Karen Kovacik, Antonii Lloyd-Jones i Miry Rosenthal znalazły się na długiej liście tłumaczeń nominowanych prestiżowej Narodowej Nagrody Tłumaczeniowej. Narodowa Nagroda Tłumaczeniowa jest wyróżnieniem przyznawanym dorocznie przez Amerykańskie Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury (ALTA).
6. Olga Tokarczuk została laureatką międzynarodowej nagrody literackiej „Literary Flame”. Wyróżnienie zostanie wręczone 2 września podczas VII Międzynarodowego Festiwalu Literatury „Ćirilicom” w Budvie w Czarnogórze. Przewodniczącym jury nagrody „Literary Flame” jest Mario Vargas Llosa.
Sierpień 2023:
1. Znana meksykańska pisarka i dziennikarka polskiego pochodzenia 91-letnia Elena Poniatowska została uhonorowana Międzynarodową Nagrodą Literacką im. Carlosa Fuentesa, ustanowioną dla upamiętnienia tego meksykańskiego pisarza i publicysty, jednego z najwybitniejszych współczesnych autorów hiszpańskojęzycznych.
Lipiec 2023:
1. Tegoroczna Pokojowa Nagroda Niemieckich Księgarzy przypadła Salmanowi Rushdiemu. 76-letni twórca przez dziesięciolecia żyje w ciągłym niebezpieczeństwie, latem ubiegłego roku został ciężko ranny w ataku. „Pozostaje jednak jednym z najbardziej zagorzałych orędowników wolności myśli i słowa” – podkreślono.
Czerwiec 2023:
1. Od 2 do 10 czerwca na Korean Theatre Festival w Seulu odbyły się premierowe pokazy pierwszej południowokoreańskiej inscenizacji „Naszej klasy” Tadeusza Słobodzianka – poinformowała w piątek Polską Agencję Prasową Elżbieta Manthey z Agencji Dramatu i Teatru ADiT. „Przedstawienie w reżyserii Chun Yong Hwan zyskało uznanie nie tylko publiczności, ale też jury, które przyznało spektaklowi aż cztery nagrody: za najlepszy spektakl, dla najlepszej aktorki (Moo Young Park za rolę Zochy), dla najlepszego debiutu aktorskiego (Se Young Kim za rolę Dory) oraz dla Tea Hoon Kim za najlepszą scenografię” – czytamy w informacji.
2.Bianca Bellová otrzymała Nagrodę Literacką Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju za powieść „The Lake” (pol. „Jezioro”) w przekładzie Alexa Zuckera. W Polsce książka ukazała się nakładem wydawnictwa Afera w przekładzie Anny Radwan-Żbikowskiej.
3. Podczas Euroconu, najważniejszego europejskiego konwentu fanów szerokorozumianej fantastyki, Sebastian Musielak, tłumacz z języków fińskiego i angielskiego, został uhonorowany nagrodą dla najlepszego tłumacza w kategorii Hall of Fame. Laur przyznaje Europejskie Stowarzyszenie Science Fiction.
Maj 2023:
1. Japoński pisarz Haruki Murakami został tegorocznym laureatem Nagrody Księżnej Asturii w dziedzinie literatury – poinformowała w środę fundacja przyznająca wyróżnienie.
2. Bułgarski pisarz Georgi Gospodinow otrzymał prestiżową Międzynarodową Nagrodę Bookera za powieść „Schron przeciwczasowy” w przekładzie Angeli Rodel. Nagrodę wręczono we wtorek w Londynie, w przeddzień przypadającego na środę święta bułgarskiego alfabetu i kultury. Gospodinow jest pierwszym Bułgarem, który otrzymał ten prestiżowy laur.
3. Poznaliśmy laureatów tegorocznej Nagrody Pulitzera, jednego z najważniejszych wyróżnień w świecie literatury i dziennikarstwa, przyznawanego od ponad 100 lat. W kategorii „Za służbę publiczną” najbardziej prestiżowym z Pulitzerów nagrodzony reporterów z oblężonego miasta Mariupol. Literackie Pulitzery: Barbara Kingsolver i Hernan Diaz nagrodzeni W tym roku, w wyniku nietypowej, ale nie niespotykanej decyzji, nagrodę za beletrystykę zdobyło dwoje autorów. Pulitzera dla najlepszej książki beletrystycznej otrzymali Barbara Kingsolver za powieść „Demon Copperhead” i Hernan Diaz za „Trust”.
4 "Mapa" Barbary Sadurskiej w przekładzie Kate Webster znalazła się w finale Nagrody Oxford-Weidenfeld. Powieść ukazała się nakładem Terra Librorum. Oxford-Weidenfeld Prize jest doroczną nagrodą literacką przyznawaną za tłumaczenie książki na język angielski z dowolnego innego języka europejskiego. Jej celem jest „uhonorowanie rzemiosła tłumaczeniowego i uznanie jego kulturowego znaczenia”.
5.Nagrodę Literacką Unii Europejskiej zdobyła Chorwatka Martina Vidaić za powieść „Stjenice”. Laur wręczono w piątek podczas Międzynarodowych Targów Książki w Lipsku. Jury wyróżniło także Hari N. Spanou z Cypru, Tõnisa Tootsena z Estonii, Iidę Raumę z Finlandii, Maud Simonnot z Francji i Aga Apolloniego Kosowa.
Kwiecień 2023:
1. Księgi Jakubowe Olgi Tokarczuk w przekładzie Jennifer Croft znalazły się w gronie trzech książek nominowanych do tegorocznej nagrody Europejskiego Banku Odbudowy. Do EBRD Literature Prize mogą być nominowane książki autorów pochodzących z niemal 40 krajów Europy Środkowo-Wschodniej, Azji, Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej. Nominacje mogą uzyskać wyłącznie książki przetłumaczone na język angielski.
2. Nagroda Akademii Szwedzkiej każdego roku przyznawana jest tłumaczom i tłumaczkom literatury szwedzkiej na języki obce. W tym roku kapituła doceniła pracę Polki – Justyny Czechowskiej.Wyróżnienie przyznawane jest od 1965 roku za – jak twierdzą sami organizatorzy – „wartościową interpretację poezji i prozy szwedzkiej na język obcy”. Pierwszą laureatką nagrody była Nelly Sachs.
Marzec 2023:
1. Wsparty przez Instytut Książki w ramach Programu Translatorskiego ©POLAND przekład książki „Marek Kamiński. Jak zdobyć bieguny Ziemi... w rok” Bartłomieja Ignaciuka i Agaty Loth-Ignaciuk otrzymał nominację do prestiżowej niemieckiej nagrody Arbeitskreis für Jugendliteratur. Arbeitskreis für Jugendliteratur to jedna z najważniejszych nagród w Niemczech. Książkę, której tytuł w przekładzie na język niemiecki brzmi „Ins ewige Eis! Nordpol und Südpol in einem Jahr”, wydała oficyna Gerstenberg Verlag. Na język niemiecki przełożyła ją Dorothea Traupe. Nominację przyznano w kategorii „książka popularnonaukowa”.
2. Tłumaczenia powieści „Księgi Jakubowe” Olgi Tokarczuk i „Według niej” Macieja Hena znalazły się na liście nominowanych do tegorocznej nagrody Europejskiego Banku Odbudowy. Do EBRD Literature Prize mogą być nominowane książki autorów pochodzących z niemal 40 krajów Europy Środkowo-Wschodniej, Azji, Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej. Nominacje mogą uzyskać wyłącznie książki przetłumaczone na język angielski.
3.Tegoroczną laureatką jednej z najbardziej prestiżowych nagród przyznawanych autorom literatury dziecięcej została amerykańska pisarka Laurie Halse Andersson. Do tegorocznej nagrody nominowano aż 251 kandydatów z 64 krajów. Laureatkę ogłoszono 7 marca w nadawanym na żywo ze Sztokholmu programie oraz na Targach Książki Dziecięcej w Bolonii.
Luty 2023:
1.Brytyjskie Stowarzyszenie Autorów (Society of Authors) przyznało swoje doroczne nagrody. Nagrodą The TA First Translation Prize wyróżniono przekład „Rzeczy, których nie wyrzuciłem” Marcina Wichy wydany przez oficynę Daunt Books. Nagrodę wysokości 2 tys. funtów podzielono pomiędzy tłumaczkę Martę Dziurosz i redaktorki – Željkę Marošević i Sophie Missing. To pierwsze w historii brytyjskiej nagrody wyróżnienie dla przekładu z języka polskiego. Nagroda TA First Translation Prize jest przyznawana od 2017 roku.
Styczeń 2023:
