Senat ustanowił rok 2024 Rokiem Czesława Miłosza

Senat ustanowił rok 2024 Rokiem Czesława Miłosza

Senat ustanowił rok 2024 Rokiem Czesława Miłosza

Udostępnij

Uznając zasługi Czesława Miłosza w kształtowaniu polskiej literatury, języka, niezależności intelektualnej i kulturowej otwartości, Senat Rzeczypospolitej Polskiej ustanawia – w dwudziestą rocznicę śmierci poety – rok 2024 Rokiem Czesława Miłosza – podkreślono w przyjętej w czwartek uchwale. Za uchwałą głosowało 89 senatorów, za było 85, zaś 4 wstrzymało się od głosu.

W uchwale przypomniano, że Miłosz był „świadkiem największych wydarzeń minionego stulecia: I wojny światowej, rewolucji w Rosji, odzyskania przez Polskę niepodległości, społecznych i narodowościowych przemian w II Rzeczypospolitej, apokalipsy na ulicach okupowanej Warszawy, Holokaustu i starcia dwóch totalitaryzmów, emigracji w świecie podzielonym żelazną kurtyną, upadku sowieckiego imperium i budowy demokracji”. Jak podkreślono te wydarzenia odcisnęły swoje piętno na postrzeganiu przez niego powojennego świata i „wpłynęło na uniwersalny wymiar jego twórczości, co w 1980 roku znalazło najwyższe uznanie Komitetu Noblowskiego”.

Senatorowie podkreśli także wysoką rangę twórczości Czesława Miłosza. „Jest to poezja zmysłów i intelektu, szczegółu obyczajowego i syntezy dziejowej, poezja metafizyczna, a zarazem silnie związana z biografią autora” – napisano w uchwale.

Czesław Miłosz urodził się 30 czerwca 1911 r. w Szetejniach na Litwie. Szkolną i uniwersytecką młodość spędził w Wilnie, gdzie był współzałożycielem grupy poetyckiej „Żagary”. Pierwszy tom poezji „Poemat o czasie zastygłym” wydał w 1933 r. W 1937 r. Miłosz przeniósł się do Warszawy, gdzie podjął pracę w Polskim Radiu.

Okupację Miłosz przetrwał w Warszawie, pracował jako woźny w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego, dzięki tej posadzie miał nieograniczony dostęp do księgozbioru. W tym czasie powstawały wiersze, które znalazły się w tomikach „Wiersze”, „Równina”, „Pieśń niepodległa”, a także w opublikowanym w 1945 r. „Ocaleniu”. Podczas okupacji poeta przyjaźnił się ze środowiskiem „Sztuki i Narodu”.

Od 1945 r. Czesław Miłosz pracował jako radca kulturalny PRL-owskich przedstawicielstw w Stanach Zjednoczonych i Francji. „Byłem zaangażowany w Grę: ustępstw i zewnętrznych oświadczeń lojalności, podstępów i zawiłych posunięć w obronie pewnych walorów” - wspominał ten okres w „Zniewolonym umyśle”. W „Rodzinnej Europie" napisze po latach o czasie, gdy próbował się odnaleźć w rzeczywistości PRL-u: „Moją sytuację określiłbym, jako karkołomną, niesamowitą, nielogiczną, niemoralną, nie-do-opisania. Po upływie wielu lat to, czego udało mi się dokonać w literaturze, jest rzutowane wstecz, czyli ówczesna fałszywa gra zyskuje uzasadnienie ex post”.

W 1951 r., w Paryżu, Miłosz poprosił o azyl polityczny, choć był przekonany, że w konfrontacji z komunizmem świat zachodni musi przegrać. Poza tym emigracja oznaczała dla Miłosza oderwanie od jedynego języka, w którym chciał pisać. W 1960 r. na zaproszenie uniwersytetów California oraz Indiana wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie objął katedrę języków i literatur słowiańskich na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.

W USA wydał m.in. „Zniewolony umysł”, „Zdobycie władzy”, „Dolinę Issy”, „Rodzinną Europę”, „Traktat poetycki”, tomy poezji „Król Popiel i inne wiersze”, „Gucio zaczarowany”, „Miasto bez imienia”, zbiory esejów i szkiców „Widzenia nad Zatoką San Francisco”, „Ziemia Ulro” i „Mój wiek” (zapis rozmów Miłosza z Aleksandrem Watem), „Ogród nauk”.

10 grudnia 1980 r. przebywający na emigracji Czesław Miłosz otrzymał literackiego Nobla. W uzasadnieniu jury napisano, że polski poeta dostał nagrodę za "bezkompromisową wnikliwość w ujawnianiu zagrożenia człowieka w świecie pełnym gwałtownych konfliktów". Dopiero po uhonorowaniu poety Nagrodą Nobla jego wiersze zaczęły pojawiać się w kraju, początkowo w tzw. drugim obiegu, później - już w oficjalnym. W 1981 r. poeta odwiedził Polskę i odebrał doktorat honoris causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W roku akademickim 1981/82 wygłosił na Harvardzie cykl odczytów o współczesnej poezji.

W 1989 r. poeta przyjechał powtórnie do Polski. Odtąd odwiedzał kraj rodzinny coraz częściej, aż obok Berkeley jego drugim domem stał się Kraków. W Polsce powodzeniem czytelników cieszyły się kolejne jego książki, m.in.: „Metafizyczna pauza”, „Legendy nowoczesności”, „Piesek przydrożny”, „To”, „Druga przestrzeń”, „Traktat teologiczny”, a także wydany w 2002 r. poemat "Orfeusz i Eurydyka", który Miłosz napisał po śmierci swej żony Carol.

Czesław Miłosz zmarł 14 sierpnia 2004 r. w wieku 93 lat.

Poprzednio Rok Miłosza ogłoszony został przez Sejm z okazji setnej rocznicy urodzin Miłosza w 2011 r.(PAP)

Autor: Michał Szukała

szuk/ azal/ dki/

źródło: https://dzieje.pl


Komentarze

Komentując naszą treść zgadzasz się z postanowieniami naszego regulaminu.
captcha

Poinformuj Redakcję

Jeżeli w Twojej okolicy wydarzyło się coś ciekawego, o czym powinniśmy poinformować czytelników, napisz do nas.

Twoich danych osobowych nie udostępniamy nikomu, potrzebujemy ich jedynie do weryfikacji podanej informacji. Możemy do Ciebie zadzwonić, lub napisać Ci e-maila, aby np. zapytać o konkretne szczegóły Twojej informacji.

Twoje Imię, nazwisko, e-mail jako przesyłającego informację opublikujemy wyłacznie za Twoją zgodą.

Zaloguj się


Zarejestruj się

Rejestrując się lub logując się do Portalu Księgarskiego wyrżasz zgodę na postanowienia naszego regulaminu.

Zarejestruj się

Wyloguj się