60 lat temu zmarła Maria Dąbrowska, autorka „Nocy i dni”, pięciokrotnie nominowana do Nobla
60 lat temu zmarła Maria Dąbrowska, autorka „Nocy i dni”, pięciokrotnie nominowana do Nobla
19 maja 1965 r. zmarła Maria Dąbrowska, autorka „Nocy i dni”, pięciokrotnie nominowana do literackiego Nobla. Jej szanse przekreślił recenzent Akademii, który napisał że „nie rozumie, dlaczego jej dzieło, liczące 2250 stron, nosi tytuł »Noce i dnie«, skoro nocą nic się nie dzieje”.
Inaczej zapamiętał to Stefan Kisielewski. „W 1956 była kandydatką do Nagrody Nobla. Ale tak się złożyło, że po śmierci Stalina w 1953 roku Putrament wymuszał od ludzi jakieś wypowiedzi na temat tej śmierci” - napisał w „Abecadle” (1990). „Napisała takie coś, że »potworna wiadomość«, »co będzie z nami«, »co będzie z Polską« i tak dalej” - przypomniał. „I podobno, gdy była kandydatką do Nobla, ktoś to podał do Sztokholmu przetłumaczone, no i skosił. Tak Polacy robią” - dodał cierpko Kisiel.
13 marca 1953 r. Maria Dąbrowska wpisała do prywatnej kroniki przejawy „ludowej” twórczości po śmierci Stalina: „Przykład samorodnej twórczości wychodkowej, która jest jedynym obecnie wyrazem opinji publicznej”. „Sraj na trumnę Lenina,/ sraj na trumnę Stalina,/ sraj na cały ten rząd pieski,/ ale nie sraj na te deski”. 30 marca 1953 r. Przyznała jednak, że uległa presji i napisała nekrolog dla Stalina. „Ciekaw jestem, co by Dąbrowska powiedziała, gdyby jej to pokazać po »wyzwoleniu«. Że musiała, że dla »chleba«? Dlaczegoż więc Parandowski niczego takiego nie napisał? I pomyśleć, że przez całe lata stylizowała się ona na sumienie narodu, że udawała Żeromskiego” - ocenił Jan Lechoń w „Dzienniku”...
Foto: Wikipedia.pl, devel
żródło:https://dzieje.pl
