94. rocznica urodzin Zbigniewa Herberta
94. rocznica urodzin Zbigniewa Herberta
Wczoraj w Pałacu Rzeczpospolitej, siedzibie Biblioteki Narodowej, odbył się wieczór poetycki z okazji 94. rocznicy urodzin Zbigniewa Herberta. W wydarzeniu wzięli udział laureat literackiej Nagrody Nobla, John Maxwell Coetzee, amerykańska poetka i tłumaczka Herberta, Alissa Valles oraz Ryszard Krynicki, poeta i wydawca poezji Herberta.
„Odpowiedzią Herberta na wyzwania jego czasów była uparta, monotonna wierność człowiekowi – nie ponadczasowemu Praksytelesowskiemu ideałowi, ale człowiekowi z krwi i koœci (…) I za to oddaję mu cześć” – John Maxwell Coetzee, laureat literackiej Nagrody Nobla.
Na zaproszenie Fundacji im. Zbigniewa Herberta do Warszawy przyjechał John Maxwell Coetzee, laureat literackiej Nagrody Nobla,który podczas wieczoru poetyckiego w 94. rocznicę urodzin Herberta wygłosił wykład na temat twórczości polskiego poety. W wydarzeniu, które odbyło się 29 października w Pałacu Rzeczypospolitej, siedzibie Biblioteki Narodowej, wzięli również udział Alissa Valles, amerykańska poetka i tłumaczka Herberta oraz Ryszard Krynicki, poeta i wydawca poezji Herberta. Sponsorem wieczoru była PGE Polska Grupa
Energetyczna.
Alissa Valles, amerykańska poetka urodzona w Amsterdamie, jest tłumaczką i redaktorką wydanych w języku angielskim Wierszy zebranych i Prozy zebranej Zbigniewa Herberta. W swoim wystąpieniu Valles mówiła o intymności doœwiadczenia pracy tłumacza nad tekstem, które można porównać do uczucia miłości. Poetka mówiła również o aktualności twórczości Herberta w dzisiejszych czasach, podkreœlając, że jego „surowa dyscyplina wyobraźni” jest przydatna nie tylko w poezji. Jest to dyscyplina, która służy kontrolowaniu fantazji o politycznym rewanżu, czy nieograniczonej władzy, uparcie zawracając wyobraźnię ku „delikatności i wyjątkowości każdego istnienia.”
Ryszard Krynicki, Alissa Valles, John Maxwell Coetzee
Dzieląc się swoimi doświadczeniami ze spotkań z odbiorcami twórczości Herberta, Alissa Valles powiedziała, że „wiersze Herberta o cierpieniu kierują nas z całą mocą ku życiu, gdyż mówił głosem pełnym ciepła i niekontrolowanego humoru, na który badacze literatury są mniej wrażliwi, niż tak zwani »zwykli ludzie«”.
John Maxwell Coetzee podziękował za zaproszenie na uroczysty wieczór i za możliwość wyrażenia publicznie swojego podziwu dla Zbigniewa Herberta, którego twórczość śledził od 1968, kiedy ukazał się pierwszy angielski wybór jego poezji w tłumaczeniu Czesława Miłosza i Petera Dale’a Scotta.
John Maxwell Coetzee
Coetzee pokreślł, że „większość życia Herberta upłynęła w czasach reżimów wrogo nastawionych do tego, co możemy określić jako wolność wypowiedzi”, a jego twórczość jest „świadectwem historycznej sytuacji człowieka, który stara się wypeniać swoje poetyckie i intelektualne powołanie we wrogim środowisku.” Mówiąc o powiązaniu życia i twórczości polskiego poety Coetzee zauważył,że „Nieefektowny, nieheroiczny rodzaj prawości i uporu, jaki charakteryzuje życie Herberta, jest również nicią przeplatającą się w jego
poezji”. Nawiązując do ostatniego wersu „Przesłania Pana Cogito” nazwał ten temat w twórczości Herberta „wiernym życiem”, zaznaczając, że używa tego określenia dla zwięzłości wypowiedzi, która jest jedną z Herbertowskich cnót.
„Dla mnie prawdziwy Zbigniew Herbert to całokształt jego poezji, która rozprzestrzenia się na ponad cztery z najbardziej wymagających dekad w historii nowożytnej Europy. Odpowiedzią Herberta na wyzwania jego czasów była uparta, monotonna wierność człowiekowi – nie ponadczasowemu Praksytelesowskiemu ideałowi, ale człowiekowi z krwi i kości, który potyka się w ciemnościach krajobrazu zasłanego kośćmi dzielnych przodków: Gilgamesza, Hektora, Rolanda. I za to oddaję mu cześć.” – zakoñczył swój wykład John Maxwell Coetzee.
Zgromadzeni w Pałacu Rzeczypospolitej goście wysłuchali wybranych wierszy Zbigniewa Herberta, które przeczytał Ryszard Krynicki, poeta i przyjaciel Zbigniewa Herberta, a na zakończenie usłyszeli nagranie wiersza „Przesłanie Pana Cogito” w wykonaniu samego autora.
Zapraszamy do obejrzenia relacji video z wydarzenia, która będzie dostępna od 31 października br. na stronie internetowej (www.fundacjaherberta.com) oraz kanale YouTube i na Facebooku Fundacji im. Zbigniewa Herberta
***
Zbigniew Herbert (1924-1998) – poeta, eseista, dramatopisarz. Tomy jego wierszy (m.in. „Struna œwiatła", „Hermes, pies i gwiazda", „Pan Cogito", „Raport z oblężonego Miasta", „Epilog burzy”) oraz esejów („Barbarzyñca w ogrodzie", „Martwa natura z wędzidłem", „Labirynt nad morzem") należą do najważniejszych osiągnięć polskiej literatury drugiej połowy XX wieku.
Utwory Zbigniewa Herberta tłumaczone były na 35 języków, przynosząc mu wiele prestiżowych nagród, m.in.: Internationaler Nikolaus-Lenau-Preis (1965), Gottfried-von- Herder-Preis (1973), Petrarca-Preis (1979), Bruno Schulz Prize (1988), Jerusalem Prize (1991) czy The T. S. Eliot Award (1995). W literaturze światowej Herbert rozpoznawany jest przede wszystkim dzięki swojemu poetyckiemu alter ego – postaci Pana Cogito.
***
Fundacja im. Zbigniewa Herberta powsta³a w 2010 r. z inicjatywy wdowy po Poecie, pani Katarzyny Herbert. Misją Fundacji jest ochrona i upowszechnianie twórczoœci Zbigniewa Herberta oraz promocja czytelnictwa w Polsce.
***
Sponsorem wieczoru poetyckiego z okazji rocznicy urodzin Zbigniewa Herberta by³a PGE Polska Grupa Energetyczna. Partnerami spotkania - Biblioteka Narodowa i Instytut Adama Mickiewicza. Patronat medialny zapewniło Polskie Radio. Projekt został dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
