A. Ziółkowska-Boehm: „Bitwa o Monte Cassino” Melchiora Wańkowicza ukaże się w USA
A. Ziółkowska-Boehm: „Bitwa o Monte Cassino” Melchiora Wańkowicza ukaże się w USA
Panorama wielkiej bitwy, dzieło polskiej literatury wojennej, reportaż Melchiora Wańkowicza zostanie opublikowany przez amerykańskie wydawnictwo Lexington Books w 80. rocznicę walk o Monte Cassino i Piedimonte. „Książka trafi do czytelników pod koniec lipca 2024 r.” – poinformowała PAP Aleksandra Ziółkowska–Boehm.
PAP: Pisarz zostanie przypomniany, czy raczej przedstawiony, amerykańskim czytelnikom w 50. rocznicę śmierci, 80. rocznicę bitwy o Monte Cassino a także z okazji ogłoszenia 2024 r. rokiem Melchiora Wańkowicza.
Aleksandra Ziółkowska-Boehm: Nie wszyscy lubią rocznicowe wydarzenia, ale jak tu nie doceniać tego, że jedna z najważniejszych książek Melchiora Wańkowicza, mówiąca o udziale Polaków w ważnej bitwie II wojny światowej, trafi do amerykańskiego czytelnika. Kiedy rozpoczynałam rozmowy z wydawnictwem Lexington Books, w sprawie mojej książki „Melchior Wańkowicz Poland’s Master of the Written Word” - „Melchior Wańkowicz - polski mistrz słowa pisanego”, powiedziałam redaktorom, że Wańkowicza można porównać do Hemingway’a. Bardzo ich to zainteresowało. Książka ukazała się w 2013 r. a potem zaczęliśmy wspólnie z wydawcami rozważać możliwość przekładu i publikacji „Bitwy o Monte Cassino”.
PAP: Przekład na angielski wymagał czasu?
Aleksandra Ziółkowska-Boehm: Tłumaczem na język angielski książki jest prof. Charles S. Kraszewski, slawista, tłumacz literatur: polskiej, czeskiej słowackiej a także autor przekładów z greki i łaciny. Urodzony w 1962 r. w USA tłumacz, jest też poetą; jego wiersze ukazały się w czasopismach literackich w Stanach Zjednoczonych. Potrzebne były jednak pewne środki na zapewnienie honorarium. Po publikacji w PAP tekstu na temat prób zapewnienia tłumaczowi zapłaty za jego pracę odezwało się Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w Ameryce - Okręg 2 w Nowym Jorku proponując sponsorowanie przekładu. Tak się też stało. Sponsorami tłumaczenia są Weterani! Powstało tłumaczenie i rozpoczął się proces wydawniczy książki „Bitwa o Monte Cassino”, która, kiedy się ukazała w latach 1945-1947 wydana przez Wydawnictwo Oddziału Kultury i Prasy II Polskiego Korpusu, składała się z trzech tomów.
PAP: Przypomnijmy zatem książkę i okoliczności w jakich powstała.
Aleksandra Ziółkowska-Boehm: W 1944 roku Wańkowicz bierze udział w bitwie pod Monte Cassino. Porusza się pod artyleryjskim ostrzałem, rozmawia z rannymi żołnierzami. Dowódcy chwilami są zirytowani na wszędobylskiego reportera. W tym samym roku jego starsza córka Krystyna ps. „Anna” idzie do Powstania Warszawskiego. Jako sanitariuszka batalionu „Parasol” była łączniczką Stanisława Leopolda „Rafała”. Krystyna ginie 6 sierpnia w walkach na cmentarzu kalwińskim na Woli. W maju 1945 roku Melchior Wańkowicz jeszcze nie wie, że jego córka poległa.
PAP: To powszechnie wiadomo, że Wańkowicz tworzył swój reportaż zbierając materiały „na gorąco”, w czasie toczących się walk.
Aleksandra Ziółkowska-Boehm: Dotarł do każdej kompanii, każdego plutonu, każdego frontowca. Weryfikował dane, sprawdzał w dowództwach, wśród żołnierzy. Książka tchnie prawdą, choć nie jest ani relacją, ani zbiorem dokumentów, jest obrazem wielkiej bitwy. Każde niemal słowo ma znaczenie, a pisarz umiejętnie tymi słowami operuje. „Bitwa o Monte Cassino” otworzyła w Polsce nowy rozdział wielkiego współczesnego reportażu wojennego. Wańkowicz ze swoim doświadczeniem reporterskim i talentem, stworzył książkę zupełnie nowatorską.
Cały artykuł na hhtps://dzieje.pl
