"Polski wybór Goncourtów" 2017, Alice Zeniter, "Sztuka utraty",
Alice Zeniter laureatką nagrody "Polski wybór Goncourtów" 2017
Alice Zeniter, autorka powieści "Sztuka utraty", została laureatką nagrody "Polski wybór Goncourtów" 2017. Werdykt ogłoszono w sobotę w Krakowie podczas Festiwalu Conrada. Francuska Nagroda Goncourtów to jedno z najważniejszych wyróżnień literackich nad Sekwaną przyznawane od 1903 r.
Od 1998 r. z inicjatywy Instytutu Francuskiego w Krakowie jury złożone ze studentów filologii romańskiej z całej Polski wybiera najlepszą francuską powieść spośród tytułów nominowanych przez Akademię Goncourtów.
W tym roku nagroda została wręczona po raz 20. Zmieniona została jej nazwa: z dawnej "Lista Goncourtów: polski wybór" na "Polski wybór Goncourtów".
Polskie jury debatowało pod honorowym przewodnictwem pisarza i dramaturga Erica – Emmanuela Schmitta laureata Nagrody Goncourtów za opowiadanie ze zbioru "Trucicielka", a obecnie członka francuskiej Akademii Goncourtów.
Jak podkreślono w werdykcie wybór nie był łatwy i do ostatniej minuty obrad pozostał niepewny.
Książka "Sztuka utraty" Alice Zeniter przedstawia historię kolejnych pokoleń algierskiej rodziny, która opuszcza swój kraj po wojnie o niepodległość i latem 1962 r. trafia do Francji. Bohaterce książki nikt nie opowiadał o przeszłości, tymczasem w wyczulonym na kwestie tożsamości społeczeństwie francuskim, staje się to bardzo ważną kwestią.
"Powieść poruszyła nas ze względu na aktualną problematykę dotyczącą poszukiwania tożsamości, wpływu historii na jednostkę, konfliktu pokoleń oraz sytuacji imigrantów we współczesnej Europie" – mówiła przewodnicząca studenckiego jury Katarzyna Rusin z Uniwersytetu Śląskiego. Zachęcała wszystkich do przeczytania książki po francusku lub po ukazaniu się jej przekładu.
Eric-Emmanuel Schmitt mówił, że podczas obrad toczyła się niesamowita rywalizacja między dwoma tytułami. "Byłem przekonany, że książka Alice Zeniter jest książką francusko-algierską, sytuowaną w naszych realiach historycznych i wydawało mi się, że nie może przemawiać do Państwa. Odkryłem, że odczytujecie tę książkę również jako pewną metaforę emigracji, granicy, tego, czym jest nieakceptowanie innych i tworzenie tożsamości oraz kruchość tej tożsamości" - mówił Schmitt.
Werdykt początkowo był ogłaszany podczas krakowskich Targów Książki, a w ostatnich latach podczas Międzynarodowego Festiwalu Conrada.
W historii nagrody trzy razy polscy studenci dokonali takiego samego wyboru jak Akademia Goncourtów: w 2004 r., gdy wygrał Laurent Gaude, w 2008 r. kiedy zwyciężył afgański pisarz mieszkający we Francji Atiq Rahimi i w 2010 r. gdy triumfował Michel Houellebecq.
Instytut Francuski w Krakowie każdego roku gości dwie osoby: laureata nagrody za rok ubiegły, który przyjeżdża do Krakowa promować swą powieść lub jej polskie tłumaczenie, oraz osobowość ze świata literatury i kultury, która jest honorowym przewodniczym polskiego jury.
Na język polski przetłumaczone zostały wszystkie nagrodzone książki.
Spośród laureatów nagrody do Krakowa przyjechali m.in.: Pierre Assouline, Jean-Pierre Milovanoff, Frédéric Beigbeder i Sylvie Germain. Honorowymi przewodniczącymi jury byli m.in. Czesław Miłosz (1998), Sławomir Mrożek (1999), Antoni Libera (2000), Julia Hartwig (2002), Manuela Gretkowska (2006), Magdalena Tulli (2009), Olga Stanisławska (2010).
