Ci, którzy odeszli...w 2024
W ciągu ostatnich 12. miesięcy odeszli od nas wybitni polscy twórcy, twórczynie, artyści i artystki, których bogaty dorobek oraz wyjątkowe osobowości na trwałe zapisały się w naszej pamięci i kulturze. Byli to ludzie o niezaprzeczalnym talencie, którzy poprzez swoje dzieła, pracę i zaangażowanie wzbogacili naszą sztukę, literaturę,muzykę, film. Cześć Ich Pamięci.
Październik:
Leszek Moczulski, właśc. Robert Leszek Moczulski, polski dziennikarz, publicysta, polityk, historyk i geopolityk, doktor habilitowany nauk humanistycznych.
Odszedł Leszek Szaruga (prawdziwe nazwisko: Aleksander Wirpsza), poeta, pisarz, tłumacz poezji niemieckiej, rosyjskiej i ukraińskiej; wykładowca uniwersytecki, redaktor, krytyk literacki i eseista. Miał 78 lat.
Wrzesień:
W niedzielę 15 września zmarł nagle Jarosław Matuszewski, „ukochany mąż i tata, niezwykły człowiek”, czytaliśmy w nekrologu. Ukończył filologię polską na UW. Karierę zawodową rozpoczynał w publicznych i niepublicznych szkołach podstawowych w Warszawie. Od 1995 roku pracował w Agorze, m.in. na stanowisku dyrektora marketingu „Gazety Wyborczej”, a także redaktora naczelnego kilku czasopism i wydawcy.
Sierpień:
Zdzisław Jerzy Adamczyk (ur. 5 stycznia 1936 w Suchedniowie, zm. 15 sierpnia 2024) – polski historyk literatury, profesor nauk humanistycznych.Specjalizował się w historii literatury i edytorstwie. Jego zainteresowania badawcze obejmowały literaturę Młodej Polski, w szczególności życie i twórczość Stefana Żeromskiego.
Jeremy Strong, (ur. 18 listopada 1949 w Londynie, zm. 4 sierpnia 2024) − brytyjski pisarz, twórca literatury dla dzieci i młodzieży. Otrzymał nagrody literackie m.in. Manchester Book Award (za powieść Stuff:The Life of a Cool Demented Dude) oraz Red House Children's Book Award (za powieść The Hundred-mile-an-hour Dog). Jego opowiadanie There's a Viking in My Bed doczekało się adaptacji telewizyjnej.
Lipiec:
W wieku 84 lat zmarł prozaik, dramatopisarz i scenarzysta Edward Redliński, autor "Konopielki", "Listów z Rabarbaru" i "Dolorado". Na podstawie jego tekstów powstały m.in. filmy "150 na godzinę" Wandy Jakubowskiej i "Awans" Janusza Zaorskiego.
Patricia Shaw (ur. 26 maja 1928 w Melbourne, zm. 25 lipca 2024 w Gold Coast) – znana jako australijska powieściopisarka. Na podstawie zdobytej wiedzy napisała dwie książki zaliczane do literatury faktu. Jednak dopiero w wieku 52 lat zaczęła pisać powieści. Wiele z nich zostało przetłumaczone na język polski.
Zbigniew Jankowski, (pseud. Hipolit, Szczepan Gniewski; ur. 26 grudnia 1931 w Bydgoszczy, zm. 6 lipca 2024, w Sopocie) – polski poeta. 8 września 1956 roku poślubił poetkę Teresę Ferenc. Z tego związku przyszły na świat dwie córki: Aneta, znana jako poetka Anna Janko i Milena, również poetka, znana jako Milena Wieczorek. Utwory Zbigniewa Jankowskiego były tłumaczone m.in. na języki: niemiecki, rosyjski, szwedzki, grecki, francuski, angielski, czeski, serbski.
Czerwiec:
Zmarł Szwed Anders Bodegard, wybitny autor przekładów na szwedzki wierszy Wisławy Szymborskiej, Adama Zagajewskiego oraz prozy Witolda Gombrowicza - poinformowały w poniedziałek Fundacja Wisławy Szymborskiej oraz polski oddział PEN Clubu. Miał 80 lat.
Nie żyje Andrzej Mularczyk, wybitny scenarzysta pamiętnych polskich filmów i seriali, pisarz, reportażysta, autor słuchowisk radiowych - poinformowało Stowarzyszenie Filmowców Polskich, którego Mularczyk był członkiem od 1964 roku. Mularczyk zmarł 21 czerwca 2024 roku. Miał 94 lata.
Maj:
Zmarł Paul Auster, amerykański pisarz, scenarzysta i reżyser. Twórca filmu „Lulu na moście” miał 77 lat. Informację o jego śmierci przekazała mediom dziennikarka Jacki Lyden, przyjaciółka artysty.
Bernard Pivot, (ur. 5 maja 1935 w Lyonie, zm. 6 maja 2024 w Neuilly-sur-Seine) – francuski dziennikarz, krytyk literacki i prezenter, prowadzący programy telewizyjne dotyczące kultury, członek Académie Goncourt
Kanadyjska autorka Alice Munro, laureatka literackiej Nagrody Nobla, nazywana jest przez krytyków „kanadyjskim Czechowem”, zmarła w poniedziałek w wieku 92 lat. Większość życia spędziła na kanadyjskiej prowincji, w małym miasteczku, gdzie rozgrywa się akcja większości jej opowiadań.
Jan Oskar Kieniewicz, polski historyk, nauczyciel akademicki i dyplomata, profesor nauk humanistycznych, ambasador RP w Hiszpanii (1990–1994).
Kwiecień:
John Barth, autor takich książek jak m.in. „Opowiadać dalej”, „Pływająca opera”, „Bakunowy faktor” zmarł w wieku 93 lat. Słynął z zamiłowania do eksperymentu, uważał, że dawne formy literackie zdezaktualizowały się i literaturze trzeba nowego podejścia i nowych pomysłów. Za swoja patronkę literacką uważał Szeherezadę.
Nie żyje filozof, historyk religii, eseista i poeta prof. Zbigniew Mikołejko – poinformowało w poniedziałek rano Polskie Radio. Prof. Mikołejko miał 72 lata. urodził się 24 lipca 1951 roku w Lidzbarku Warmińskim. Był filozofem i historykiem religii, a także eseistą i poetą.
Zmarła wybitna socjolożka, analityczka polityczna prof. Jadwiga Staniszkis. W przyszłym tygodniu ukończyłaby 82 lata. Informację o śmierci profesor potwierdziła PAP w poniedziałek po południu córka zmarłej Joanna Staniszkis.
Marzec:
Akira Toriyama twórca kultowej serii "Dragon Ball" zmarł w wieku 68 lat. Artysta mangi Akira Toriyama, który stworzył serię znanych na całym świecie dzieł z fascynującymi postaciami, takimi jak "Dragon Ball" i "Dr. Slump", zmarł 1 marca w wieku 68 lat z powodu ostrego krwiaka – poinformował w piątek jego zespół.
Ernest Włodzimierz Bryll (1.03.1935 – 16.03.2024) – polski pisarz, poeta, autor tekstów piosenek, dziennikarz, tłumacz i krytyk filmowy, także dyplomata. Laureat Nagrody Literackiej m. st. Warszawy w kategorii Warszawski Twórca.Informację o jego śmierci przekazało Stowarzyszenie Pisarzy Polskich. "Żegnamy wybitnego poetę, wielkiego pisarza" - napisało Stowarzyszenie RWE im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego.
W wieku 85 lat zmarł Tomasz Łubieński, prozaik, poeta, dramaturg, eseista, tłumacz i wieloletni redaktor naczelny miesięcznika „Nowe Książki”. Ostatnia książka Łubieńskiego, zatytułowana „Osiemdziesiąt plus minus” ukazała się w lutym 2023 roku. Była to autobiograficzna opowieść autora, która mogła być odczytywana także jako pochwała życia i nieco przewrotna pochwała starości. Z kolei na początek kwietnia Państwowy Instytut Wydawniczy zapowiedział premierę najnowszego – i jak się okazuje ostatniego – tomu wierszy Łubieńskiego pt. „Ulica Mazowiecka”.
Zmarł znakomity tłumacz i iberysta Jerzy Wołk-Łaniewski, autor przekładu „Potosí. Góra, która zjada ludzi” Andera Izagirre, reportażu uhonorowanego Nagrodą Kapuścińskiego przekładu.
Po walce z chorobą nowotworową, w wieku 82 lat zmarł w sobotę w swoim domu w Krakowie poeta Leszek Długosz, Kawaler Orderu Orła Białego. Informację potwierdził PAP jego współpracownik Maciej Zdziarski.
Odszedł Leszek Bugajski, jeden z najważniejszych krytyków literackich ostatniego półwiecza, publicysta, autor licznych książek eseistycznych i krytycznoliterackich.
Luty:
Zmarł powieściopisarz i nowelista, autor słuchowisk, scenarzysta filmowy, dziennikarz, eseista, leksykograf i działacz ludowy Marian Pilot – poinformowała Culture.pl. Laureat Nagrody Literackiej Nike 2011 za powieść "Pióropusz" odszedł 2 lutego.
W sobotę w wieku 78 lat zmarł tłumacz i krytyk literacki Wiktor Dmytruk, który przełożył na język ukraiński m.in. utwory Olgi Tokarczuk, Zbigniewa Herberta, Tadeusza Różewicza i Wisławy Szymborskiej – podał w poniedziałek portal Ukrainska Prawda, powołując się na katedrę filologii słowiańskiej Uniwersytetu im. Iwana Franki we Lwowie.
25 lutego w wieku 76 lat zmarl prof. Jerzy Jarzębski po długiej chorobie. Był niewątpliwie jednym z najwybitniejszych, nie tylko literaturoznawców, ale humanistów XX i XXI wieku, godnym następcą jego mistrzów, czyli przede wszystkim prof. Błońskiego, u którego pisał pracę doktorską – powiedział PAP o zmarłym literaturoznawcy prof. Jerzym Jarzębskim jego przyjaciel prof. Aleksander Fiut.
Styczeń:
Nie żyje Janusz Majewski, jeden z najbardziej znanych polskich reżyserów filmowych, scenarzysta, pisarz i wieloletni prezes Stowarzyszenia Filmowców Polskich – poinformowało dziś SFP. Reżyser odszedł w wieku 92 lat.