Co dalej z ZAiKS-em? Powstał projekt nowej ustawy
Zasady funkcjonowania organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi (takimi jak np. ZAiKS) i wprowadzenie licencji wieloterytorialnych (międzynarodowych) na wykorzystywanie twórczości muzycznej w sieci – taki jest m.in. cel nowego rządowego projektu ustawy.
Przygotowany przez resort kultury i dostępny na stronie Rządowego Centrum Legislacji Projekt Ustawy o Zbiorowym Zarządzaniu Prawami Autorskimi i Prawami Pokrewnymi powstał, jak wynika z uzasadnienia, z uwagi na konieczność wdrożenie do polskiego porządku prawnego tzw. unijnej dyrektywy CRM z 2014 roku.
Dyrektywa ta dotyczy zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi oraz udzielania licencji wieloterytorialnych, dotyczących praw do utworów muzycznych wykorzystywanych online na rynku wewnętrznym.
Unijna dyrektywa wskazuje m.in. jak powinny działać organizacje zbiorowego zarządzania (w Polsce ZAiKS) w krajach europejskich, określa zasady członkostwa, strukturę wewnętrzną, zasady potrącenia od pobranych środków oraz precyzuje zasady wymiany informacji pomiędzy państwami członkowskimi.
Nowością w dyrektywie, której zapisy wprowadza projekt ustawy, jest wprowadzenie tzw. licencji wieloterytorialnych na korzystanie z utworów muzycznych w internecie. Dotąd bowiem np. ZAiKS udzielał licencji tylko na terytorium Polski. Po wejściu w życie ustawy będzie to mogło dotyczyć także innych krajów UE.
„Większa dostępność”
Według autorów projektu „udzielanie przez organizacje zbiorowego zarządzania licencji wieloterytorialnych – w ocenie Komisji Europejskiej – ułatwi świadczenie drogą cyfrową usług wykorzystujących muzykę i przyczyni się do ich większej dostępności”.
Dokument zwraca bowiem uwagę, że dziś „znaczna część uprawnionych nie dysponuje środkami ani strukturą organizacyjną niezbędnymi do licencjonowania oraz stałego monitorowania wykorzystania – zarówno w sposób legalny jak i nielegalny – swojego repertuaru na całym świecie”.