Festiwal Themersonów odkrywa „Wyspę Hobsona” w 35. rocznicę wydania powieści

W tym roku mija 35 lat od pierwszego wydania „Wyspy Hobsona”. Ostatnia powieść Stefana Themersona będzie motywem przewodnim festiwalu poświęconego jego twórczości i jego żony Franciszki, który rozpoczął się w czwartek w Płocku (czyli w rodzinnym mieście artysty).

Tegoroczny płocki Festiwal Themersonów, w czternastej z kolei odsłonie, potrwa do niedzieli. Jego organizatorem jest tradycyjnie Płocki Ośrodek Kultury i Sztuki (POKiS), któremu patronują Stefan i Franciszka Themersonowie.

„Głównym motywem cyklu festiwalowych wydarzeń będzie ostatnia powieść Stefana Themersona »Wyspa Hobsona«, która ukazała się po raz pierwszy dokładnie 35 lat temu. Historię opowiedzianą w powieści poznamy w spektaklu, a także podczas laboratoriów i warsztatów, w tym literackich oraz komunikacji z wykorzystaniem alfabetu Morse'a” – powiedziała PAP Iwona Markiewicz z POKiS.

Premiera spektaklu „Wyspa Hobsona” według Stefana Themersona w reżyserii Mariusza Pogonowskiego, aktora płockiego Teatru Dramatycznego, odbędzie się tam w niedzielę. Wcześniej, w sobotę, zaplanowano warsztaty wprowadzające w tajniki Morse'a i krótkofalarstwa pt. „Co nadał Themerson?”.

„Spektakl i warsztaty będą odkrywaniem tajemnic »Wyspy Hobsona«, przesłania powieści, a także zamieszczonych w niej przez autora znaków, w tym graficznego zapisu alfabetu Morse'a, które spróbujemy odczytać” – podkreśliła Markiewicz.

W programie obecnej edycji Festiwalu Themersonów w Płocku znalazły się też warsztaty literackie „Wyspa Themersonów, czyli człowiek jako terytorium sporu”, warsztaty twórcze „Rodzinnie na Wyspie Graficznej” oraz laboratorium artystyczne „Wyspa i eksperyment – między gatunkami i dziedzinami”, czyli rozmowy o „Wyspie Hobsona”.

Do udziału w dyskusji o ostatniej powieści Stefana Themersona zaproszono m.in. tłumaczkę utworu na język polski prof. Ewę Kraskowską z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz literaturoznawczynię i krytyczkę literacką związaną z Uniwersytetem Warszawskim dr Żanetę Nalewajk-Turecką, a także Rodericka Menghama z Uniwersytetu Cambridge, wykładowcę współczesnej literatury angielskiej i autora książek o Charlesie Dickensie, Emily Bronte i Henrym Greenie.

W tym roku wydarzeniami płockiego Festiwalu Themersonów będą także: premiera filmu animowanego „Pędrek Wyrzutek” w reżyserii Bartka Zarzyckiego na podstawie książki z 1951 roku „Przygody Pędrka Wyrzutka” Stefana Themersona, a także koncerty – zagrają Mary Komasa i Matylda/Łukasiewicz.

Płock to miasto, w którym urodził się Stefan Themerson (1910-1988), awangardowy prozaik, twórca teorii poezji semantycznej, fotografii i filmów eksperymentalnych. Organizowany tam przez POKiS Festiwal Themersonów poświęcony jest również twórczości jego żony Franciszki (1907-1988), malarki, rysowniczki, ilustratorki i scenografki, która rodzinnie również związana była z tym miastem.

Stefan Themerson po ukończeniu gimnazjum w Płocku, studiował fizykę na Uniwersytecie Warszawskim, a następnie architekturę na Politechnice Warszawskiej. W 1927 roku zajął się eksperymentami z fotografią i filmem, które rozwijał w latach 30. XX wieku. Powstały wtedy m.in. filmy „Apteka”, „Europa” i „Przygoda człowieka poczciwego”. W 1938 roku wraz z żoną Franciszką wyjechał do Francji, gdzie w 1940 roku wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Od 1942 roku, będąc już w Wielkiej Brytanii, współpracował z Ministerstwem Informacji i Dokumentacji RP w Londynie. Powstał wtedy eksperymentalny film antywojenny „Calling Mr. Smith”.

W 1948 roku Themersonowie otworzyli w Londynie oficynę wydawniczą Gaberbochus Press, którą prowadzili do 1979 roku. W latach 1957-1959 organizowali tam otwarte spotkania w formule common room, czyli dyskusji i wymiany poglądów artystów oraz naukowców. Stefan jest m.in. autorem powieści, opowiadań i esejów. Do wielu jego utworów ilustracje tworzyła Franciszka, absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Była ona także autorką scenografii i kostiumów do sztuk teatralnych.

źródło: PAP, Michał Budkiewicz