Jarosław Marek Rymkiewicz, Strażnik Pamięci,
J. M. Rymkiewicz wśród laureatów nagrody Strażnik Pamięci
Jarosław Marek Rymkiewicz, Stowarzyszenie Rodzina Ponarska, Maciej Radziwiłł oraz Fundacja PGNiG zostali laureatami nagród Strażnik Pamięci przyznawanych przez tygodnik "Do Rzeczy" za przywracanie pamięci o ważnych wydarzeniach z przeszłości Polski.
Gala, która odbyła się w mijającym tygodniu na Zamku Królewskim w Warszawie, to piąta edycja przedsięwzięcia, w którym tygodnik "Do Rzeczy" nagradza osoby i instytucje w sposób szczególny dbające o odnowienie, przechowanie lub przywrócenie pamięci o ważnych wydarzeniach z przeszłości Polski.
Prezydent Andrzej Duda podkreślił w liście do nominowanych i laureatów nagród Strażnik Pamięci, że tworzą "elitarne grono patriotów". "Którzy zafascynowani historią naszej ojczyzny rozumieją, i – jestem o tym przekonany – głęboko przeżywają głębokie zależności między wydarzeniami z przeszłości, a obecną rzeczywistością społeczną Polski i Europy (...) Z wdzięcznością i uznaniem myślę o państwa staraniach na rzecz popularyzacji wiedzy o kulturze i najnowszych dziejach Polski, na rzecz przywracania i uzupełniania pamięci historycznej Polaków, a pośrednio także innych narodów" – napisał Andrzej Duda.
"Włączają się państwo w proces naprawy RP, w zmiany, których szczególnym elementem jest odradzanie się postaw patriotycznych, obywatelskich i wspólnotowych. Przyczyniają się państwo do umacniania postaw narodowych opartych przede wszystkim na rzetelnej wiedzy zakorzenionej w polskich tradycjach i naszym rodzimym kodzie kulturowym (...) Pamiętamy czas, gdy było inaczej, gdy dominujące ośrodki opiniotwórcze w naszym kraju głosiły swoiście interpretowaną, dostosowaną do polskich realiów historycznych doktrynę końca historii. Gdy względnie nielicznych, osamotnionych strażników pamięci o ważnych epizodach polskiej historii traktowano w najlepszym razie z pobłażaniem, a nierzadko wręcz z wrogością" – przypomniał prezydent.
Do uczestników środowej gali list skierował także marszałek Senatu Stanisław Karczewski. "Wiedza i pamięć historyczna są fundamentem budowania polskiej tożsamości wśród przyszłych pokoleń Polaków tak w kraju jak i zagranicą (...) To wielka inwestycja w przyszłość wspólnego dobra, któremu na imię Polska. Dzisiejsza piąta, jubileuszowa edycja nagrody Strażnik Pamięci 2017 dobrze służy tym szczytnym celom" – napisał Karczewski.
Wiceminister kultury Jarosław Sellin przypomniał wyniki badań przeprowadzonych niedawno na zlecenie MKiDN, z których wynika, że Polacy są bardzo zainteresowani historią swego kraju. Chcą również celebrować swoją pamięć historyczną na tradycyjne sposoby poprzez m.in. odwiedzanie grobów, muzeów, wspólne śpiewanie.
"Chcemy przeżywać nasz patriotyzm w sposób zdrowy, konserwatywny. Polacy nie chcą maszerować za czekoladowym orłem i puszczać w powietrze różowe baloniki. I myślę, że zasługą, że tak zdrowo i konserwatywnie chcemy przeżywać naszą historię i ją celebrować jest zasługą tych ludzi i tych instytucji, które wyszukuje tygodnik »Do Rzeczy« i nagradza już od pięciu lat – Strażników Pamięci" – powiedział Sellin.
Marszałek Sejmu Marek Kuchciński zaznaczył, że biorąc udział "w tym niezwykłym wydarzeniu, w tym niezwykłym miejscu, które przypomina dobre czasy starej Rzeczpospolitej" można powiedzieć, że idee tworzą ludzie. "A więc to ludzie są najważniejsi, ludzie idei, których poznaliśmy dzisiaj dzięki redakcji tygodnika »Do Rzeczy«, dzięki kapitule i dzięki tej szczytnej, znakomitej nagrodzie Strażnik Pamięci" - dodał Kuchciński.
W gali udział wziął również m.in. wicepremier, minister kultury Piotr Gliński.
Nagroda Strażnik Pamięci jest przyznawana w trzech kategoriach. W kategorii "twórca" wyróżnienie otrzymuje osoba, które przyczynia się do odnowienia pamięci. W tym roku nagrodzono Jarosława Marka Rymkiewicza "za całokształt twórczości ożywiającej i reinterpretującej polską historię".
W kategorii "instytucja" tytuł Strażnika Pamięci przyznawany jest muzeom, stowarzyszeniom, fundacjom oraz organizacjom, które zostały powołane lub w minionym roku podjęły nowe inicjatywy służące realizacji celów konkursu. W środę nagrodę przyznano Stowarzyszeniu Rodzina Ponarska za "toczone w trudnym otoczeniu działania w celu upowszechnieniu prawdy o okrutnej zbrodni dokonanej na Wileńszczyźnie przez oddziały niemieckie oraz ich litewskich kolaborantów".
W kategorii "mecenas" nagrodę otrzymuje podmiot publiczny lub komercyjny, który w szczególny sposób materialnie wspiera dbałość o pamięć historyczną. W tegorocznej edycji przyznano dwie równorzędne nagrody, które otrzymali: Fundacja PGNiG za "projekt »Recovering Forgotten History - Przywracanie zapomnianej historii. Wyobrażenia o Europie Środkowo-Wschodniej w anglojęzycznych podręcznikach akademickich: 2006-2017« oraz Maciej Radziwiłł za "finansowanie z prywatnych środków wielu inicjatyw – w Polsce i poza jej obecnymi granicami – związanych z historią rodu Radziwiłłów, Wielkiego Księstwa Litewskiego i Pierwszej Rzeczpospolitej".
Finalistów tegorocznej edycji wybrała Kapituła Strażnika Pamięci, w której zasiadają m.in. marszałek Sejmu Marek Kuchciński, Czesław Bielecki, Sławomir Cenckiewicz, Olgierd Cieślik, Krzysztof Czabański, Przemysław Mrozowski, Jan Lubomirski, Jacek Sobala i Marcin Wolski. Kapitule przewodniczy redaktor naczelny "Do Rzeczy" Paweł Lisicki.
Konkurs Strażnik Pamięci odbywa się od 2013 r. Laureatami pierwszej edycji zostali twórcy serialu "Czas Honoru", instytucje zaangażowane w poszukiwania i identyfikację ofiar komunizmu pochowanych na "Łączce" oraz Bank Zachodni WBK. W drugiej edycji nagrodzono prof. Andrzeja Nowaka, portal Polskieradio.pl oraz firmę Tauron Polska Energia – za wkład w realizację filmu "Jack Strong". W 2015 r. nagrody odebrali Dariusz Malejonek za "Panny Wyklęte", Reduta Dobrego Imienia oraz Artur Nowakowski i Bogdan Kaczmarek – sponsorzy Masztu Wolności na Rondzie Zgrupowania AK Radosław w Warszawie. W czwartej edycji konkursu Strażnikami Pamięci zostali uhonorowani twórcy filmu "Wołyń", Stowarzyszenie Memoriał i PWPW.
Honorowy patronat nad piątą edycją Strażnik Pamięci objął marszałek Sejmu Marek Kuchciński.
