Stulecie Niepodległości Polski
Jak polskie miasta, gminy i powiaty uczczą 100-lecie odzyskania niepodległości
11 listopada 2018 będziemy obchodzić 100-lecie odzyskania niepodległości. W całej Polsce zaplanowane są tysiące wydarzeń, od wystaw, akademii, poprzez msze, koncerty, aż po rekonstrukcje i happeningi. Można śmiało mówić, że w całym kraju odbędą się tysiące imprez. Kto i co przygotował?
To jest absolutnie szczególne miejsce - mówił w sobotę 9 listopada prezydent Andrzej Duda we wsi Stróża, gdzie odbyła się ogólnopolska inauguracja obchodów 100-lecia odzyskania niepodległości, organizowanych przez Instytut Pamięci Narodowej.
Jak mówił prezydent, Stróża ma dla stulecia odzyskania niepodległości wymiar szczególny.
- Bo to tutaj, w tej wiosce, w tym budynku przed którym stoimy, powstała w 1913 roku, a więc pięć lat przed odzyskaniem niepodległości przez Polskę, jeszcze przed rozpoczęciem pierwszej wojny światowej, Oficerska Szkoła Strzelecka Związku Walki Czynnej - wyjaśnił.
Andrzej Duda dodał: - Obchody 100-lecia odzyskania niepodległości odbywają się nie tylko w wielkich miastach, ale także we wszystkich polskich miastach, miasteczkach, wioskach - wszędzie tam, gdzie jesteśmy w stanie to upamiętnić.
I rzeczywiście, do obchodów 100-lecia odzyskania niepodległości przygotowują się samorządy na wszystkich szczeblach. W niektórych już jubileuszowe świętowania rozpoczęto. W całej Polsce zaplanowane są tysiące wydarzeń, od wystaw, akademii, poprzez msze, koncerty, aż po rekonstrukcje i happeningi.
Jedni hucznie, inni radośnie
W Lubuskiem chcą hucznych obchodów setnej rocznicy odzyskania niepodległości. Komitet obchodów liczy 63 członków. To parlamentarzyści, samorządowcy, profesorowie czy dziennikarze.
- Chodzi o to, by godnie przeżyć ten jubileusz w województwie lubuskim, podkreślić naszą tożsamość i markę regionu - mówi marszałek Elżbieta Polak.
Co zaplanowano? Filharmonia Zielonogórska przygotuje cykl koncertów, Teatr Lubuski planuje lekcje obywatelskie czy happening plenerowy, a Regionalne Centrum Animacji Kultury koncerty w różnych miejscach regionu.
Szczecin chce wesprzeć pomysły mieszkańców i przekazał sto tysięcy złotych na realizacje projektów mieszkańców związanych z obchodami 100-lecia.
Jak tłumaczą w magistracie jubileusz odbywał się będzie pod hasłem „Codziennie Polskę tworzyMy”, którego celem jest ukazanie Święta Niepodległości nie tylko w kontekście historycznym, ale również z perspektywy życia codziennego i pracy każdego z nas na rzecz ojczyzny.
- Zapraszam wszystkich – mieszkańców, instytucje, grupy, stowarzyszenia – do wspólnego świętowania. Planujemy przekazać w przyszłorocznym budżecie kwotę 100 tysięcy złotych na realizację niepodległościowych projektów samych mieszkańców – mówił prezydent Szczecina Piotr Krzystek.
Szczecin przeprowadzi także kampanię billboardową, której bohaterami będą zwykli szczecinianie.
Kolejne pomysły to uruchomienie strony internetowej pod adresem mojaniepodleglosc.pl, okolicznościowy kalendarz, konkursy dla dzieci, konferencja o przyszłości miast i regionów, a także panele dyskusyjne, sesje, spotkania, koncerty, wystawy i festyny sąsiedzkie.
Wrocław muzycznie
Wrocław świętowanie jubileuszu rozpoczął w... sylwestra.
Podczas miejskiej imprezy na Rynku, w godz. 22.30-0.05 odbył się koncert pt. „100 lat radości”, nawiązujący do rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Wykonywane były nie tylko utwory patriotyczne, ale wszystkie ważne, które Polacy śpiewali przez te lata.
Poznań także zaplanował szereg imprez, ale najgłośniej było o pomyśle radnego z PiS Michała Boruczkowskiego, który chce zaprosić do stolicy Wielkopolski Katty Perry.
- Powinien to być bardzo popularny wykonawca, którego piosenki są powszechnie lubiane. Taką osobą mogłaby być Katy Perry - informuje radny Boruczkowski. I dodaje, że w przypadku niemożliwości ściągnięcia do Poznania tej piosenkarki można pomyśleć o innej gwieździe muzyki światowego formatu.
A już na poważnie - miasto Poznań zleciło wykonanie badań geologiczno-inżynierskich, na podstawie których możliwe byłoby określenie kierunku odbudowy i udostępnienia mieszkańcom Kopca Wolności. W planach było stworzenie bezpiecznego wejścia na szczyt, a w jednej z opcji nawet nadbudowanie Kopca Wolności o dodatkowe 10 metrów.
- Pierwsze wyniki były obiecujące i dawały nadzieję na realizację tych zamierzeń - mówi Mariusz Wiśniewski, zastępca prezydenta Poznania. - Niestety po dokładniejszych analizach okazało się, że grunt w obrębie Kopca Wolności nie jest wystarczająco stabilny i musimy nasze plany znacznie ograniczyć ze względu na bezpieczeństwo użytkowników.
Nie oznacza to jednak, że miasto wycofa się z renowacji obiektu, który ma przecież także duże znaczenie patriotyczne w Poznaniu - dodaje prezydent Wiśniewski.
W ramach prac planuje się między innymi modernizację ścieżki technicznej prowadzącej na Kopiec, położenie na istniejących płytach nowego podłoża z kostki kamiennej, utwardzenie terenu w górnej części obiektu i montaż nowego masztu flagowego. Dodatkowo miasto chce rozświetlić Kopiec, zamontować monitoring, repery geodezyjne oraz kamerę internetową z podglądem "na żywo". Prace mają kosztować 1,3 mln zł.
Kopiec Wolności
Budowa Kopca Wolności rozpoczęła się 3 maja 1919 roku, czyli kilka miesięcy po odzyskaniu niepodległości i zakończeniu Powstania Wielkopolskiego. Budowę sfinansowano z cegiełek, a prace budowlane wykonywali mieszkańcy Poznania, przychodząc popołudniami i usypując kopiec. Został ukończony w trzy lata, ale w trakcie II wojny światowej zniszczyli go Niemcy, wykorzystując do tego Żydów i jeńców wojennych.
Patriotyczny mural na gmachu urzędu wojewódzkiego, cykl audycji w regionalnym radiu i wystawa nt. nadzwyczajnych kobiet Śląska Opolskiego - to projekty z okazji 100. rocznicy odzyskania niepodległości, jakie mają być zrealizowane w województwie opolskim.
Mural na frontowej ścianie gmachu urzędu wojewódzkiego został już odsłonięty. Przedstawia on historyczne postaci zasłużone dla odzyskania przez Polskę niepodległości zaprezentowane na taśmie filmowej
Pomniki Marszałka Piłsudskiego
W Nowym Sączu z okazji rocznicy pomnik Józefa Piłsudskiego zastąpi pomnik Armii Czerwonej
Pomnik Marszałka stanie przy Alejach Wolności, w miejscu, gdzie stał jeszcze niedawno monument upamiętniający Armię Czerwoną. Rada Miasta jednogłośnie zaakceptowała pomysł.
Zdaniem prezydenta Nowego Sącza Ryszarda Nowaka, pomnik postawiony Józefowi Piłsudskiemu to godne upamiętnienie setnej rocznicy odzyskania niepodległości.
- To znaczące, historyczne miejsce, tuż obok starego cmentarza, gdzie w planie jest przeniesienie grobu pułkownika Bolesława Pierackiego i obok budynku jego imienia – powiedział Nowak. - Miejsce symboliczne i znaczące pod każdym względem – dodał.
Lokalizację wskazali sami mieszkańcy miasta, a projekt nieodpłatnie przekazał artysta rzeźbiarz Stanisław Szwechowicz. Pomnik będzie przedstawiał marszałka siedzącego na Kasztance. Całość zostanie umieszczona na wysokim cokole.
Józef Piłsudski jest obywatelem honorowym Nowego Sącza, a ten tytuł miasto przyznało mu już w 1918 roku.
O pomniku myślą także w Limanowej. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, zostanie odsłonięty 11 listopada 2018 r.
- Jest to inicjatywa cenna i godna wsparcia. Pomnik ten powinien powstać jako wyraz patriotycznej potrzeby serca wszystkich mieszkańców miasta i całej Limanowszczyzny, aby był świadectwem że obecnie żyjący limanowianie nie zobojętnieli na losy ojczyzny, że leży im na sercu narodowa tożsamość i dobro tego kraju - powiedział burmistrz dla portalu limanowia-in.
W Mielcu Obelisk Niepodległości
W Mielcu pod przewodnictwem marszałka Władysława Ortyla działa Komitet Obchodów Setnej Rocznicy Odzyskania Niepodległości.
W planach Komitetu jest wybudowanie w mieście Obelisku Niepodległości nawiązującego formą do kształtu Słupów Niepodległości z pobojowiska największej legionowej bitwy pod Kostiuchnówką, zebranie 100 litrów krwi na okoliczność jubileuszu, posadzenie na terenie całego powiatu kilkudziesięciu imiennych Dębów Niepodległości poświęconych rodzimym bohaterom, wydanie publikacji, śpiewnika oraz pamiątkowych odznak, przygotowanie dioramy historycznej „Przyjazd Piłsudskiego do Mielca”.
Dzięki wsparciu finansowemu Urzędu Miejskiego w Mielcu wydana została honorowa Odznaka Pamiątkowa, którą otrzymają liderzy lokalnych przedsięwzięć związanych z jubileuszem. Pierwsze z nich odebrali członkowie Komitetu, kolejne przeznaczone są dla inicjatorów przedsięwzięć. Wydanych zostało także kilkaset odznak w kształcie Guzika Legionowego przeznaczonych dla uczestników uroczystości oraz specjalny śpiewnik.
A w stolicy…
W stolicy pomysłów na upamiętnienie rocznicy jest wiele: dyktando, 30. Bieg Niepodległości, polonez na Trakcie Królewskim, aplikacja mobilna z mapą Warszawy sprzed 100 lat.
Ratusz zaprezentował już logo rocznicy. To biało-czerwony napis „Warszawa” i hasło „Stolica Wolności” z datami 1918-2018.
Główne uroczystości będą odbywać się od września do późnego listopada 2018 r. Zorganizują je urząd miasta, dzielnice oraz organizacje samorządowe i instytucje kultury.
Miasto zaprosi mieszkańców i turystów do zatańczenia poloneza na Trakcie Królewskim. Utwór zostanie wyłoniony w konkursie kompozytorskim „Wielki polonez warszawski” ogłoszonym niedawno przez orkiestrę Sinfonia Varsovia. Najlepszego kompozytora wybierze jury pod przewodnictwem Krzysztofa Pendereckiego.
Uruchomiona zostanie także bezpłatna aplikacja mobilna oraz strona internetowa z mapą Warszawy z 1918 r. Aplikacja będzie pokazywać, co wydarzyło się w stolicy 100 lat temu – wraz z fotografią i identyfikacją zdarzenia na mapie Google.
W Lublinie program świętowania organizowanego pod hasłem „Inspiruje nas wolność” ma bazować na trzech zasadniczych obszarach.
Pierwszym z nim będą całoroczne programy, w tym jubileusz 100-lecia Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego oraz cykl działań edukacyjnych Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”.
Drugim obszarem będą kluczowe wydarzenia promujące rocznicę: wielki plenerowy Koncert Wolności – opowieść o wydarzeniach Lubelskiego Lipca, wystawa prezentująca 100 lat przemysłu Lublina, Festiwal Smaków 20-lecia międzywojennego i premierowe widowisko teatralno-muzyczne realizowane w 100-lecie powstania Tymczasowego Rządu w Lublinie.
Trzecim nurtem będą projekty oddolne zaproponowane przez organizacje, instytucje i mieszkańców, realizowane za pośrednictwem systemu grantów indywidualnych - dla mieszkańców oraz organizacji i instytucji.
– Lublin ma szczególne prawo do mówienia o niepodległości i jej świętowania. W sposób szczególny chcemy zwracać uwagę na zjawiska, które rozpoczęły się w naszym mieście, a następnie miały wpływ na ruchy niepodległościowe w całej Polsce.
Dlatego mówimy nie tylko o 100-leciu odzyskania niepodległości, które symbolicznie rozpoczęło się w Lublinie pracami Tymczasowego Rządu, ale także późniejszych wydarzeniach, które zapoczątkowały procesy wolnościowe w Polsce, jak powstanie KUL-u i działalność środowisk z nim związanych, prasa podziemna czy Lubelski Lipiec '80. Stąd hasło przyszłorocznych obchodów: Lublin 1918-2018. - Inspiruje nas wolność – mówił w czasie prezentacji projektu prezydent Krzysztof Żuk.
Rok świętowania w Gdańsku
Gdańsk zaplanował cały rok świętowania stulecia Niepodległości Polski.
Miasto Gdańsk i województwo pomorskie przygotują całą serię wydarzeń - spotkań, debat, wystaw, parad, sesji naukowych i specjalnych.
Prezydent Gdańska Paweł Adamowicz mówił w połowie listopada:
- Inaugurujemy dziś pomorsko-gdańskie obchody stulecia odzyskania Niepodległości. Robimy to oddolnie, samorzutnie, bez instrukcji z góry. Od 11 listopada 2017 do 11 listopada 2018 będziemy mówić dużo o Polsce, o naszej przeszłości i teraźniejszości: o Piłsudskim, Dmowskim, Paderewskim, o Witosie, o pracy organicznej na Pomorzu, w Wielkopolsce. O trudnym okresie międzywojnia między 1918 a 1926 rokiem. O mniejszościach narodowych, o kościołach, związkach wyznaniowych. Chcemy refleksji nad naszą ojczyzną. Nie chodzi nam jedynie o sentymentalne wspominki. Będziemy z dumą śpiewali Mazurka Dąbrowskiego i Pierwszą Brygadę. Ale w XXI wieku, w wieku wiedzy i gwałtownego rozwoju technologii, chcemy, aby nasz patriotyzm był nowoczesny, aby czerpał z przeszłości, ale był zwrócony ku przyszłości.
Marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk powiedział: - Najwięcej inicjatyw będzie w Gdańsku, ale samorządy na Kaszubach, Kociewiu, na Żuławach i ziemi słupskiej też włączą się w obchody. Będziemy edukować młodzież w szkołach i instytucjach kultury. Powstaną specjalne wydawnictwa, komiksy, zeszyty historyczne. Zdigitalizujemy teksty z tamtych czasów. Będą specjalne seanse filmowe, konkursy i wystawy.
Co wyróżni Gdańsk? Maszt Niepodległości.
Adamowicz tłumaczy: - Marzy nam się postawienie masztu olbrzymich rozmiarów z wielką flagą narodową. Czasem zawiśnie na nim flaga Gdańska, czasem Europy, ale w większości flaga biało-czerwona. Widziałem takie maszty w Waszyngtonie czy Madrycie. Chodzi nam o miejsce spektakularne. To nie będzie tanie, to musi być solidne. Mam nadzieję, że pójdą na to nie tylko środki miejskie, ale też z ofiarności gdańszczanek i gdańszczan. Fundacja Gdańska powinna być taką skarbonką. 11 listopada 2018 r. gdańszczanie wciągnęliby biało-czerwona flagę na ten maszt.
To od głosowania mieszkańców ma zależeć, gdzie ostatecznie maszt zostanie wzniesiony.
Adamowicz zaproponował też, żeby mostowi na Wyspę Sobieszewską, który ma być gotowy w przyszłym roku, nadać nazwę Mostu Niepodległości. Zachęcał, aby inne nowe inwestycje w województwie nazywać podobnie.
Powiaty też gotowe
Radosne obchody 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości zaplanowano w powiecie dzierżoniowskim. Już kilka miesięcy temu w starostwie, na pierwszym roboczym spotkaniu zebrali się przedstawiciele poszczególnych gmin i podpisali porozumienie w sprawie wspólnego świętowania.
- Zależy nam na wzajemnym wspieraniu się, koordynowaniu przedsięwzięć i zbieraniu pomysłów – mówi starosta Janusz Guzdek, pomysłodawca idei. – Chcielibyśmy również, aby duża, finałowa impreza kończąca pomniejsze zdarzenia w gminach odbyła się w Dzierżoniowie na rynku i żeby jej charakter odbiegał od patosu, a raczej zachęcał do zabawy i radości.
W planach jest m.in. konkurs na najpiękniej przystrojony w biało-czerwone barwy balkon czy dom i festiwal piosenki patriotycznej.
W Starostwie Powiatowym w Węgrowie świętowanie rozpoczęto już 10 listopada 2017 r.
W programie: Msza Święta, uroczysta Sesja Rady Powiatu Węgrowskiego. Podczas niej ustalono, że „świętowanie powinno się sprowadzać do możliwości spotkań mieszkańców powiatu węgrowskiego w czasie uroczystości, aby cieszyć się z wolnej i niepodległej Polski”.
