Projekt książki studentów Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych w Warszawie
Książka nawiązująca do twórczości Themersonów z Certyfikatem Typograficznej Doskonałości
Projekt książki studentów Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych w Warszawie, nawiązujący do awangardowej twórczości Stefana i Franciszki Themersonów, otrzymał Certyfikat Typograficznej Doskonałości w konkursie TDC Communication Design Competition.
Projekt, będący autorską kontynuacją niezrealizowanych ostatecznie planów Themersonów wydania w Wlk. Brytanii tłumaczenia na język angielski dramatu Stanisława Ignacego Witkiewicza z 1921 r. „Gyubal Wahazar, czyli na przełęczach bezsensu”, był prezentowany na ubiegłorocznym 8. Festiwalu Themersonów, organizowanym przez Płocki Ośrodek Kultury i Sztuki (POKiS).
Płock to rodzinne miasto Stefana Themersona (1910-1988), awangardowego prozaika, twórcy teorii poezji semantycznej, a także fotografii i filmów eksperymentalnych. Wraz z żoną Franciszką (1907-88), malarką i ilustratorką, absolwentką Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, przebywając na emigracji w Wlk. Brytanii, prowadził w Londynie od lat 40. do końca lat 70. XX wieku oficynę wydawniczą Gaberbochus Press.
Jak poinformował w środę POKiS, książka „Gyubal Wahazar, czyli na przełęczach bezsensu”, opracowana przez studentów Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych, która otrzymała Certificate of Typographic Excellence, znalazła się wśród 264 zwycięzców konkursu TDC Communication Design Competition, wyłonionych spośród ponad 2 tys. projektów nadesłanych z 55 krajów.
„Wydawnictwo będzie pokazywane na wystawach organizowanych w ciągu 2018 r. na całym świecie” – podkreślił POKiS. Przypomniał jednocześnie, że TDC – The Type Directors Club – z siedzibą w Nowym Jorku (USA) to międzynarodowa organizacja, działająca od 1946 r. i promująca oryginalne trendy w typografii, obejmującej zarówno druk, jak i multimedia, która oprócz dorocznych konkursów organizuje także seminaria, kursy i wystawy.
Podczas ubiegłorocznego 8. Festiwalu Themersonów projekt książki „Gyubal Wahazar, czyli na przełęczach bezsensu”, przygotowany przez studentów Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych, pod kierunkiem prof. Ewy Sataleckiej, można było oglądać na wystawie w płockim Muzeum Żydów Mazowieckich. Autorzy wydawnictwa wykorzystali typografię i liternictwo, które w publikacjach stosowali Themersonowie. W efekcie powstał egzemplarz książki wraz z ilustracjami, a także plakaty, animacje oraz grafiki multimedialne. Książka została wydana i dostępna jest w sprzedaży poprzez Wydawnictwo PJATK.
Iwona Markiewicz z POKiS przypomniała, iż we wrześniu tego roku przypada 30. rocznica śmierci Stefana Themersona. „Z tego powodu wydarzenia tegorocznego Festiwalu Themersonów będą trwały nieco dłużej niż zazwyczaj. Przygotowujemy już szczegółowy program” – powiedziała PAP Markiewicz. Wśród planów tegorocznej, dziewiątej z kolei odsłony Festiwalu Themersonów, wymieniła m.in. przygotowywany przez Mariusza Pogonowskiego, aktora płockiego Teatru Dramatycznego, spektakl „Przygody Marcelianka Majster-Klepki” na podstawie książki dla dzieci Stefana Themersona.
Obecnie powstaje film dokumentalny o Themersonach w reżyserii Małgorzaty Sady. „Niezależnie od tego, jak bardzo będą zaawansowane prace nad filmem, to na festiwalu chcielibyśmy pokazać ich efekty, przynajmniej fragmenty dokumentu” – dodała Markiewicz.
Stefan Themerson po ukończeniu płockiego gimnazjum studiował w Warszawie fizykę i architekturę. W 1927 r. zajął się eksperymentami z fotografią i filmem, które rozwijał w latach 30. XX wieku. Powstały wtedy m.in. filmy „Apteka”, „Europa” i „Przygoda człowieka poczciwego”. W 1938 r. wraz z żoną wyjechał do Francji, gdzie w 1940 r. wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Od 1942 r., będąc już w Wlk. Brytanii, współpracował z Ministerstwem Informacji i Dokumentacji Rzeczpospolitej Polskiej w Londynie. Powstał wtedy eksperymentalny film antywojenny „Calling Mr. Smith”.
W 1948 r. Themersonowie otworzyli w Londynie oficynę wydawniczą Gaberbochus Press, którą prowadzili do 1979 r. W latach 1957-59 organizowali tam otwarte spotkania w formule „common room”, czyli dyskusji i wymiany poglądów artystów oraz naukowców, a także innych osób zainteresowanych filozofią sztuki czy filozofią nauki. Do idei tej nawiązuje właśnie płocki Festiwal Themersonów.
