Matura z języka polskiego od 2023 roku wygląda inaczej. Zadań w arkuszu jest więcej, wydłużył się czas pracy ucznia (maksymalnie 240 minut). Uczniowie muszą zmierzyć się z nową, krótszą formą wypowiedzi – notatką syntetyzującą, a także z nieco innym wypracowaniem maturalnym. Nowością jest również test historycznoliteracki.

1. Lektury obowiązkowe – utwory epickie i dramatyczne w części ustnej
i pisemnej
W arkuszu egzaminacyjnym na poziomie podstawowym oraz w części ustnej egzaminu
maturalnego z języka polskiego znajdą się zadania sprawdzające znajomość treści
i problematyki lektur obowiązkowych, tj.:
1) Biblia, w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Pieśni nad
Pieśniami, Księgi Psalmów, Apokalipsy św. Jana;
2) Jan Parandowski, Mitologia, część I Grecja;
3) Homer, Iliada (fragmenty), Odyseja (fragmenty);
4) Sofokles, Antygona;
5) Kwiatki św. Franciszka z Asyżu (fragmenty);
6) Legenda o św. Aleksym (fragmenty);
7) Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią (fragmenty);
8) Pieśń o Rolandzie (fragmenty);
9) Gall Anonim, Kronika polska (fragmenty);
10) Dante Alighieri, Boska Komedia (fragmenty);
11) Jan Kochanowski, Odprawa posłów greckich;
12) Piotr Skarga, Kazania sejmowe (fragmenty);
13) Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki (fragmenty);
14) William Szekspir, Makbet, Romeo i Julia;
15) Molier, Skąpiec;
16) Ignacy Krasicki, wybrane satyry;
17) Adam Mickiewicz, wybrane ballady, w tym Romantyczność; Konrad Wallenrod; Dziady
cz. III;
18) Juliusz Słowacki, Kordian;
19) Zygmunt Krasiński, Nie-Boska Komedia;
20) Bolesław Prus, Lalka, Z legend dawnego Egiptu;
21) Eliza Orzeszkowa, Gloria victis;
22) Henryk Sienkiewicz, Potop;
23) Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara;
24) Stanisław Wyspiański, Wesele;
25) Władysław Stanisław Reymont, Chłopi (tom I – Jesień);
26) Stefan Żeromski, Rozdzióbią nas kruki, wrony…, Przedwiośnie;
27) Witold Gombrowicz, Ferdydurke (fragmenty);
28) Tadeusz Borowski, Proszę państwa do gazu, Ludzie, którzy szli;
29) Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat

30) Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem;
31) Albert Camus, Dżuma;
32) George Orwell, Rok 1984;
33) Józef Mackiewicz, Droga donikąd (fragmenty);
34) Sławomir Mrożek, Tango;
35) Marek Nowakowski, Raport o stanie wojennym (wybrane opowiadanie), Górą „Edek”
(z tomu Prawo prerii);
36) Jacek Dukaj, Katedra (z tomu W kraju niewiernych);
37) Antoni Libera, Madame;
38) Andrzej Stasiuk, Miejsce (z tomu Opowieści galicyjskie);
39) Olga Tokarczuk, Profesor Andrews w Warszawie (z tomu Gra na wielu bębenkach);
40) Ryszard Kapuściński, Podróże z Herodotem (fragmenty);
41) Ponadto z zakresu szkoły podstawowej: bajki Ignacego Krasickiego, Dziady cz. II i Pan
Tadeusz Adama Mickiewicza, Zemsta Aleksandra Fredry, Balladyna Juliusza
Słowackiego [wymaganie I.1.12)

 

W wypracowaniu lektura obowiązkowa to utwór epicki albo dramatyczny. Lista lektur obowiązkowych będzie zamieszczana w arkuszu egzaminacyjnym.
2. Utwory poetyckie w części pisemnej
2.1. Utwory poetyckie w teście historycznoliterackim
a) W teście historycznoliterackim może być sprawdzana znajomość treści i problematyki tylko tych utworów poetyckich, których tytuły wymieniono w podstawie programowej,
tj.:
Bogurodzica
Lament świętokrzyski (fragmenty)
Jan Kochanowski, Pieśń IX ks. I, Pieśń V ks. II, Psalm 13, Psalm 47, treny IX, X, XI,
XIX oraz – z zakresu szkoły podstawowej – treny I, V, VII, VIII
Ignacy Krasicki, Hymn do miłości ojczyzny
Adam Mickiewicz, Oda do młodości
Juliusz Słowacki, Grób Agamemnona (fragmenty), Testament mój
Czesław Miłosz, Traktat moralny (fragmenty).

10 Informator o egzaminie maturalnym z języka polskiego od roku szkolnego 2022/2023
30) Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem;
31) Albert Camus, Dżuma;
32) George Orwell, Rok 1984;
33) Józef Mackiewicz, Droga donikąd (fragmenty);
34) Sławomir Mrożek, Tango;
35) Marek Nowakowski, Raport o stanie wojennym (wybrane opowiadanie), Górą „Edek”
(z tomu Prawo prerii);
36) Jacek Dukaj, Katedra (z tomu W kraju niewiernych);
37) Antoni Libera, Madame;
38) Andrzej Stasiuk, Miejsce (z tomu Opowieści galicyjskie);
39) Olga Tokarczuk, Profesor Andrews w Warszawie (z tomu Gra na wielu bębenkach);
40) Ryszard Kapuściński, Podróże z Herodotem (fragmenty);
41) Ponadto z zakresu szkoły podstawowej: treny i pieśni Jana Kochanowskiego, bajki
Ignacego Krasickiego, Dziady cz. II i Pan Tadeusz Adama Mickiewicza, Zemsta
Aleksandra Fredry, Balladyna Juliusza Słowackiego [wymaganie I.1.12)].
W wypracowaniu lektura obowiązkowa to utwór epicki albo dramatyczny. Lista lektur
obowiązkowych będzie zamieszczana w arkuszu egzaminacyjnym.
2. Utwory poetyckie w części pisemnej
2.1. Utwory poetyckie w teście historycznoliterackim
a) W teście historycznoliterackim może być sprawdzana znajomość treści i problematyki
tylko tych utworów poetyckich, których tytuły wymieniono w podstawie programowej, tj.
Bogurodzica
Lament świętokrzyski (fragmenty)
Jan Kochanowski, Pieśń IX ks. I, Pieśń V ks. II, Psalm 13, Psalm 47, treny IX, X, XI,
XIX oraz – z zakresu szkoły podstawowej – treny I, V, VII, VIII
Ignacy Krasicki, Hymn do miłości ojczyzny
Adam Mickiewicz, Oda do młodości
Juliusz Słowacki, Grób Agamemnona (fragmenty), Testament mój
Czesław Miłosz, Traktat moralny (fragmenty).

Zawsze w arkuszu egzaminacyjnym będzie podany fragment utworu.
b) W teście historycznoliterackim pojawią się również zadania, których tekstami źródłowymi będą utwory poetyckie zarówno autorów wskazanych w podstawie programowej, jak i niewymienionych w tym dokumencie. Zadania te nie będą sprawdzały znajomości treści konkretnego utworu (z wyjątkiem tych utworów, których tytuły podano w podstawie), ale – umiejętność odczytywania tego typu tekstów

Ponadto maturzyści muszą znać poniższe utwory we fragmentach:

• Homer, „Odyseja” (fragmenty);
• Arystoteles, „Poetyka”, „Retoryka” (fragmenty);
• Platon, „Państwo” (fragmenty);
• św. Augustyn, „Wyznania” (fragmenty);
• św. Tomasz z Akwinu, „Summa teologiczna” (fragmenty);
• Michel de Montaigne, „Próby” (fragmenty);
• Franz Kafka, „Proces” (fragmenty).
  
  
  źródło: https://strefaedukacji.pl i https://cke.gov.pl