, Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego, Mów do mnie pięknie
Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego. Mów do mnie pięknie
Co dwa tygodnie znika bezpowrotnie jeden język, a jednocześnie ogromna część związanego z nim bogactwa intelektualnego i kulturalnego - alarmują językoznawcy. Obchodzony 21 lutego pod patronatem UNESCO Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego ma zwrócić uwagę świata na ten problem.
Połowa spośród ponad 6,5 tys. języków, którymi mówi się na świecie, jest zagrożona wyginięciem. Czarny scenariusz przewiduje, że do końca XXI wieku przetrwa zaledwie jedna dziesiąta z obecnie używanych języków; optymiści szacują, że pod koniec obecnego stulecia będzie w użyciu jeszcze połowa z nich. Z najnowszych statystyk wynika, że co dwa tygodnie znika bezpowrotnie jeden język, a jednocześnie ogromna część związanego z nim bogactwa intelektualnego i kulturalnego. Prognozy te pochodzą z raportu UNESCO, które w 1999 r. ustanowiło Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego dla podkreślenia bogactwa różnorodności językowej świata, a także w celu zwrócenia uwagi na liczbę języków zagrożonych i ginących.
Obecnie na świecie używa się 6-7 tys. języków, jednak dokładne ustalenie tej liczby utrudnia brak zgody wśród językoznawców co do klasyfikacji niektórych dialektów jako odrębnych języków. Najpopularniejsze języki ojczyste to: mandaryński (1170 mln użytkowników), angielski (1135 mln), hiszpański (450 mln), hindi (400 mln) i arabski (350 mln) (wg publikacji "Języki świata" UNESCO z 2008 r.).
Uwzględniwszy trudności z rozróżnianiem odrębnych języków i dialektów, językoznawcy szacują, że w historii ludzkości istniało ok. 13 tys. języków. Z upływem wieków niektóre z nich zanikały i ginęły, specjalistów niepokoi jednak tempo, jakie ten proces przybrał w ostatnich latach. Obecnie główną przyczyną wymierania języków jest wypieranie jednych przez inne, w miarę jak użytkownicy języków mniejszościowych zaczynają się posługiwać językami dominującymi, kojarzonymi z prestiżem lub bogactwem.
Do najbardziej zagrożonych należą języki Aborygenów oraz języki afrykańskie, a także dialekty indiańskie i niektóre języki plemion z Indii, m.in. z Andamanów. 80 proc. mieszkańców Ziemi posługuje się 83 językami. Przetrwanie 3500 najrzadszych zależy zaledwie od 0,2 procent ludzkości.
Z okazji ustanowienia ustanowienia przez UNESCO Międzynarodowym Dniem Języka Ojczystego, Biblioteka Śląska, chcąc uczcić to święto, zaprasza do wspólnej zabawy językowej.
Piękno mowy to nie tylko jej poprawność, unikanie wulgaryzmów czy zapożyczeń z języków obcych. Język tworzą słowa. Czy te, które uważamy za piękne, są tylko przyjemnym brzmieniem? A może odzwierciedlają też istotne idee lub postawy? Potoczny język często rezygnuje z elegancji na rzecz szybkości komunikacji, a przecież osoby pięknie się wysławiające od razu przykuwają naszą uwagę.
Biblioteka Śląska i internauci wybiorą słowa i zwroty językowe, które uważamy za piękne (pod względem brzmieniowym i znaczeniowym; estetycznym i etycznym).
Na drugiej szali położymy słowa, których uroda językowa jest kontrowersyjna – wolimy więc geniusza od oszołoma? Obie grupy językowe posłużą do stworzenia Wirtualnego leksykonu pięknych (i niepięknych) słów.
Propozycje słów i zwrotów pięknych i mniej urodziwych językowo będzie można przesyłać drogą elektroniczną – na adres: konkurs@bs.katowice.pl, a w holu głównym Biblioteki Śląskiej przygotowany został oznakowany punkt, w którym czytelnicy mogą zgłaszać swoje słowa. Konkurs potrwa od 21 do 28 lutego 2018 r., a jego wyniki opublikowane zostaną w marcu. Autorzy najciekawszych propozycji otrzymają nagrody książkowe z projektu Dyskusyjnych Klubów Książki.
Zapraszamy do wspólnej zabawy językowej!
