30 września Międzynarodowy Dzień Tłumacza
Międzynarodowy Dzień Tłumacza
Dzisiaj przypada Międzynarodowy Dzień Tłumacza. Święto jest okazją do podkreślenia roli tłumaczy w promowaniu różnorodnych kultur, literatury i jej dzieł we wszystkich krajach świata. To właśnie dzięki ich pracy i pasji polska literatura ma szansę zyskać popularność za granicą.
„Wasza praca – czy misja albo wręcz powołanie, bo przecież to coś, co wymaga iskry talentu, niezwykłego uporu i siły charakteru – jest fundamentem obecności literatury polskiej na świecie. Bez Waszych przekładów i zaangażowania czytelnicy nie mogliby obcować z najważniejszymi dziełami naszej kultury” – napisał w specjalnym liście do tłumaczy literatury polskiej dyrektor Instytutu Książki Dariusz Jaworski.
Instytut Książki, jako narodowa instytucja kultury, od lat wspiera tłumaczy realizując szereg programów dotacyjnych, stypendialnych czy edukacyjnych.
Każdego roku w ramach programu studyjnego Kolegium Tłumaczy gościmy w Krakowie i Warszawie grupę tłumaczy, którym oferujemy warunki do spokojnej pracy nad przekładami, bibliotecznych poszukiwań, spotkań z autorami i ekspertami. Dotychczas w ramach pobytów stypendialnych przyjechało ponad stu tłumaczy z niemal czterdziestu krajów (Albania, Azerbejdżan, Belgia, Białoruś, Brazylia, Bułgaria, Chiny, Czechy, Finlandia, Francja, Gruzja, Hiszpania, Holandia, Indie, Izrael, Japonia, Kolumbia, Korea Południowa, Kuba, Litwa, Łotwa, Estonia, Niemcy, Portugalia, Rumunia, Rosja, Serbia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Turcja, Ukraina, USA, Węgry, Wielka Brytania, Wietnam, Włochy).
W ramach prowadzonego Programu Translatorskiego Copyright Poland w ciągu ostatnich lat ukazało się za granicą blisko 3000 polskich książek – od klasyki, przez literaturę gatunkową, książki dla dzieci, po najciekawsze pozycje z polskiej literatury pięknej, eseju czy biografii.
Sample Translations Copyright Poland to kolejny program, dzięki któremu tłumacze przedstawiają fragmenty polskich książek zagranicznym wydawcom – nierzadko stanowi to pierwszy krok do publikacji całych utworów.
W ostatnich latach IK uruchomił także Szkołę Nowych Tłumaczy, która – poprzez cykl warsztatów translatorskich dla początkujących tłumaczy – ma pomóc budować nowe pokolenia tłumaczy literatury polskiej.
Za obecnością polskich pisarzy w świecie stoją przede wszystkim promotorzy naszej literatury w poszczególnych krajach. Bez ich pasji i pracowitości sukces polskich książek poza granicami kraju po prostu nie byłyby możliwe.
By uhonorować tych wielkich ambasadorów naszej literatury, Instytut Książki od 2005 roku przyznaje wyjątkowe wyróżnienie za całokształt dorobku – Nagrodę Transatlantyk. To laur dla wybitnego ambasadora literatury polskiej za granicą. Jej laureatem może zostać na przykład tłumacz, wydawca, krytyk bądź animator życia kulturalnego. W tym roku Nagroda Transatlantyk przypadła prof. Silvanowi de Fantiemu, obecnie najwybitniejszemu tłumaczowi literatury polskiej na język włoski i jednemu z niestrudzonych promotorów języka i kultury polskiej we Włoszech.
Z kolei w uznaniu szczególnej roli tłumaczeń na język angielski, pełniący funkcję języka-pomostu (bowiem publikacja po angielsku często otwiera drogę pisarza do innych języków) wraz z Instytutem Kultury Polskiej w Londynie oraz Instytutem Kultury Polskiej w Nowym Jorku powołaliśmy do istnienia specjalną nagrodę wyróżniającą najważniejszy w danym roku przekład polskiej książki na angielski: Found in Translation Award. W tym roku przypadła ona Jennifer Croft za przekład „The Books of Jacob” Olgi Tokarczuk.
Jednym z najważniejszych przedsięwzięć Instytutu, jeśli chodzi o wsparcie tłumaczy i wymiany kulturowej, jest Światowy Kongres Tłumaczy Literatury. Wydarzenie, organizowane przez Instytut Książki w cyklu czteroletnim, zgromadziło w tym roku 500 uczestników, w tym 250 tłumaczy z ponad 50 krajów – w większości z Europy, ale także z Ameryki Północnej i Południowej, Azji i Australii. To wielkie święto polskiej literatury, uhonorowanie trudu osób pracujących nad przekładaniem i promowaniem za granicą twórczości polskich pisarzy.
Instytut Książki to narodowa instytucja kultury, powołana w 2004 roku przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, której zadaniem jest promocja polskiej literatury na świecie oraz popularyzacja książek i czytelnictwa w Polsce.
Więcej informacji na stronie: www.instytutksiazki.pl
