Najważniejsze wydarzenia literacko-wydawnicze na świecie w minionym 2018 roku

Rynek światowy po kilku latach stagnacji i niewielkich spadków sprzedaży znowu wydaje się być w dobrej formie. Rośnie liczba wydanych i sprzedanych tytułów. Targi książki w Londynie, Paryżu i Frankfurcie biją rekordy odwiedzin. Dołączają do nich imprezy targowe w Szardży w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Organizatorem targów jest Urząd ds. czytelnictwa Emiratu Szardża (SBA), a sam Emirat Szardży jest kulturową stolicą Zjednoczonych Emiratów Arabskich (ZEA). Tegoroczna edycja SIBF przyciągnęła 2,23 mln odwiedzających w ciągu 11 dni trwania imprezy, w tym 230 000 uczniów, którzy przybywali na targi z całego kraju.

Dołączają do nich targi w Abu Dhabi. To jedna z najważniejszych imprez tego rodzaju na Bliskim Wschodzie, w której w 2018 r. wzięło udział 1280 wystawców z 65 krajów, a odwiedziło ją ponad 320 tys. zwiedzających. W Azji dominują Chiny, gdzie targi książki w Pekinie - Beijing International Book Fair są największą tego typu imprezą. Co roku swoje książki wystawia tam ponad dwa i pół tysiąca wydawców z 90 krajów świata, a imprezę odwiedza ponad 300 tysięcy czytelników.
Wielkie imprezy, ale i kameralne rodzinne księgarnie i wydawnictwa prowadzone przez entuzjastów i miłośników książek, to dwa filary na których wspiera się europejski i światowy rynek książki.

Wykorzystałem tu zdjęcie pochodzące z paryskiego Salonu du Libre z 2015 roku, na którym zaprezentowały się dwa polskie miasta Kraków i Wrocław. Coraz większa i bogatsza obecność polskich wydawców, autorów na światowym i europejskim rynku świadczą, że pomimo kryzysu jesteśmy czytani, lubiani, otrzymujemy nagrody za tłumaczenia naszych książek, a polska ilustracja książkowa przeżywa prawdziwy boom!

Autorką zdjęcia jest Sophie Bouteiller.

Zobaczmy co na tym rynku działo się w 2018 roku!

Styczeń

1. Przełomowy test na czytanie - telewizja CNN poinformowała o pierwszym w dziejach udokumentowanym przypadku, w którym maszyna pokonała człowieka w teście dotyczącym czytania. Dokonały tego programy sztucznej inteligencji, stworzone przez Microsoft i Alibabę. Test przeprowadziła pracująca na Uniwersytecie Stanforda grupa naukowców zajmująca się badaniami nad sztuczną inteligencją ze szczególnym uwzględnieniem zdolności komputerów do czytania. Test polegał na porównaniu odpowiedzi na pytania dotyczące zestawu artykułów z Wikipedii.

2. IBBY ogłosiła nominowanych do Nagrody im. Hansa Christiana Andersena 2017, najbardziej prestiżowej międzynarodowej nagrody dla dzieci książki dziecięcej zwanej Małym Noblem. Autorzy: Marie-Aude Murail z Francji, Farhad Hassanzadeh z Iranu, Eiko Kadono z Japonii, Joy Cowley z Nowej Zelandii i Ulf Stark ze Szwecji.
Ilustratorzy: Iwona Chmielewska z Polski, Pablo Bernasconi z Argentyny, Linda Wolfsgruber z Austrii, Xiong Liang z Chin, Igor Oleynikov z Rosji i Albertine ze Szwajcarii.

3. Wśród dziesięciu najlepiej sprzedających się autorów książek z kategorii literatura piękna w Wielkiej Brytanii w 2017 roku, aż dziewięć to kobiety. Tak sama sytuacja dotyczy na przykład Francji. Panie sprzedają więcej i zarabiają podobnie dso piszących mężczyzn. Jednym slowem literackie równouprawnienie.

4. Biblioteka książek porzuconych - pracownicy służb oczyszczania z Ankary otworzyli bibliotekę publiczną, w której znajdują się wyłącznie książki uratowane przed wysypiskiem. Gdy wieść gminna się rozniosła, ludzie zaczęli przekazywać książki osobiście. Początkowo ze zgromadzonego w byłej cegielni księgozbioru mogli korzystać tylko pracownicy firmy i ich rodziny. Kolekcja jednak stale rosła, podobnie zresztą jak zainteresowanie lokalnej społeczności, ostatecznie więc we wrześniu ubiegłego roku biblioteka otworzyła swoje podwoje dla wszystkich. Chętni mogą wybierać spośród przeszło 6 tysięcy tytułów, które reprezentują przeróżne gatunki literackie. Szczególnie popularny jest dział dziecięcy z komiksami. Utworzono też specjalną sekcję poświęconą badaniom naukowym. Woluminów jest tak dużo, że książki zaczęto wypożyczać do szkół, więzień czy projektów edukacyjnych. Trzeba też było utworzyć etat i zatrudnić kogoś do obsługi biblioteki.

5. LiteraturPOLSKA to zainicjowany w 2018 roku przez Instytut Polski w Berlinie oraz Instytut Slawistyki Uniwersytetu Humboldtów cykl 9 spotkań autorskich, odbywający się w każdy ostatni wtorek miesiąca o godzinie 19:00 w Audytorium Wilhelm-und Jacob Grimm Zentrum w Berlinie w miesiącach od stycznia do czerwca oraz – po wakacyjnej przerwie – od października do grudnia. Cykl, który wszedł do programu nauczania Slawistyki Zachodniej Uniwersytetu Humboldtów i będzie stanowił podstawę uzyskiwania zaliczeń przez studentów.

6. Ana Blandiana, laureatka Nagrody Europejski Poeta wolności w 2016 roku, otrzymała jedno z najbardziej prestiżowych wyróżnień w świecie poezji – Griffin Poetry Prize za całokształt twórczości. Ceremonia wręczenia nagrody odbyła się w Toronto w czerwcu minionego roku.

7. Innowacyjne rozwiązania z Kanady - NELSON, czołowy kanadyjski wydawca publikacji edukacyjnych, ogłosił utworzenie działu usług detalicznych oraz dwa nowe programy, które zmienią oblicze edukacji w Kanadzie. System zarządzania zapasami przez dostawcę (ang. Vendor Managed Inventory) stworzony w ścisłej współpracy z księgarniami uniwersyteckimi, a także nowa inicjatywa związana z wypożyczaniem podręczników, przyczynią się do wzbogacenia oferty dla studentów i zwiększenia jej przystępności cenowej, umożliwiając ograniczenie kosztów i wyższą produktywność

8. Le Figaro i firma GfK jak co roku ogłosiła listę dziesięciu najbardziej poczytnych francuskich powieściopisarzy. Na pierwszym miejscu ponownie Guillaume Musso, ale drugie miejsce zajmuje Raphaëlle Giordano, której pierwsza powieść "Twoje drugie życie zaczyna się, gdy rozumiesz, że masz tylko jedno", została sprzedana w ponad milionie egzemplarzy.
Pierwszy z nich, Guillaume Musso, w 2017 roku nieznacznie przekroczył 1,5 miliona sprzedanych egzemplarzy, w porównaniu z 1,8 miliona w 2016 rok. Kryzys dotyka nawet tych najbardziej poczytnych. Raphaëlle Giordano, 1 270 mln. Trzeci Michel Bussi nie przekroczył miliona – 931 tys, a czwarty Marc Levy tylko 700 tys. egz. Piąta Aurelie Volognes 690 tys. Kluczowym elementem ich sukcesu jest liczona sprzedaż kieszonkowego formatu ponieważ stanowi ona od 40% do 90% ich sprzedaży".

Luty

1. Amerykańska nagroda również dla tłumacza - National Book Foundation, która przyznaje nagrody National Book Awards, ogłosiła, że od tegorocznej edycji będzie przyznawane wyróżnienie także za dzieło literackie przetłumaczone na język angielski i opublikowane w Stanach Zjednoczonych. Nowa amerykańska nagroda będzie honorować zarówno autora książki, jak i jej tłumacza, a jej celem jest „poszerzanie czytelniczej perspektywy o globalne głosy i pobudzanie dialogu wokół międzynarodowych historii".

2. 1 lutego na stronie Pottermore pojawił się komunikat o nowym rekordzie sprzedaży książek o Harrym Potterze. Publikacje J.K. Rowling sprzedano w łącznym nakładzie ponad 500 mln egz, a przetłumaczono je na 80 języków.

3. Brytyjscy wydawcy wezwali organizatorów Nagrody Bookera do wycofania z rywalizacji amerykańskich pisarzy i ponownego ograniczenia możliwości udziału w nim autorów z z krajów Wspólnoty Narodów, Zimbabwe i Irlandii. W grupie protestujących znalazło się 30 wydawców.

4. Poznaliśmy laureatów tegorocznej edycji nagrody Bologna Ragazzi Award, nazywanej Noblem literatury dziecięcej. Wśród laureatów nagrody m.in. Iwona Chmielewska, Marta Ignerska i Urszula Palusińska. Wyróżnienie Bologna Ragazzi Award w kategorii Fiction otrzymała "Zgubiona dusza" Olgi Tokarczuk i Joanny Concejo (Wydawnictwo Format), a w kategorii Art, Architecture and Design, wyróżnienie specjalne Wydawnictwo Wytwórnia za Wytwórnik górą! Madaleny Matoso portugalskiej rysowniczki.

5. W 2018 r. Austriacka Biblioteka Narodowa, mieszcząca się w sercu Wiednia w cesarskim pałacu Hofburg, obchodziła swój 650 jubileusz. Biblioteka jest jedną z najstarszych i najbardziej znaczących bibliotek na świecie a zarazem główną biblioteką akademicką w Austrii.

6. Nagrodę Tłumacza Roku na Litwie przyznano Irenie Aleksaite za przekład książki Witolda Gombrowicza "Wspomnienia polskie" - poinformowało litewskie ministerstwo kultury.

7. Poetka i tłumaczka Esther Kinsky otrzymała nagrodę Düsseldorfer Literaturpreises za powieść „Hain”. Nagroda przyznawana jest twórcom, których niemieckojęzyczna praca literacka nawiązuje do innych sztuk. Wśród dotychczas laureatów znaleźli się: Patrick Roth, Christoph Peters, Katharina Hacker, Ulrich Peltzer Ursula Krechel, Thomas Hettche, Michael Kohlmeier, Marcel Beyer i Marion Poschmann.

8. W dniach 22-25 lutego 2018 roku w Centrum Wystawienniczym Litexpo w Wilnie odbyła się kolejna edycja Międzynarodowych Wileńskich Targów Książki. Instytut Polski w Wilnie wraz z polskimi i litewskimi partnerami, przygotował ciekawą i różnorodną prezentację polskiej literatury. Hasłem przewodnim tegorocznego polskiego stoiska jest „Książki z Polski – zrozumieć świat“.

Marzec

1. Pisarka Joanna Bator otrzymała wraz ze swą niemiecką tłumaczką Esther Kinsky tegoroczną nagrodę im. Hermanna Hessego. Informowała o tym Fundacja Hermana Hessego w Calw (Badenia-Wirtembergia).

2. 15 marca rozpoczęły się Targi Książki w Lipsku – jedna z największych niemieckich imprez adresowanych do czytelników, pisarzy, wydawców oraz przedstawicieli branży książkowej i medialnej. Instytut Książki wraz z Lipską Filią Instytutu Polskiego w Berlinie przygotowało stoisko targowe, na którym zaprezentowano nowości wydawnicze. Zorganizowano także wydarzenia w ramach programu „Lipsk czyta” („Leipzig liest”). Wśród nich znalazły się spotkania z Wiolettą Grzegorzewską oraz Michałem Książkiem z udziałem tłumaczki Renate Schmidgall. Czytelnicy mieli również szansę porozmawiać z Magdaleną Parys, Lilianą Bardijewską oraz Mikołajem Łozińskim.

3. Esther Kinsky, Karl Schloegel oraz tłumacze Sabine Stöhr i Juri Durkot otrzymali nagrodę na Targach Książki w Lipsku. Jury pod przewodnictwem Kristiny Maidt-Zinke uhonorowało autorów i tłumaczy w kategoriach beletrystyka, literatura faktu/esej i tłumaczenie. Sabine Stöhr i Juri Durkot zostali uhonorowani za przekład książki ukraińskiego pisarza Serhija Żadana “Internat”. Nagroda przyznawana jest od 2005 roku, honoruje wybitne niemieckojęzyczne nowe publikacje i tłumaczenia. Wysokość nagrody łącznie wynosi 60 tys. euro.

4. 16 marca rozpoczęły się Międzynarodowe Targi Książki w Paryżu. Jest to największe wydarzenie branżowe w krajach francuskojęzycznych. Organizatorzy liczą, że wzorem lat ubiegłych odwiedzi je około 160.000 osób. Na gości czekało moc atrakcji. Przede wszystkim możliwość zdobycia podpisu jednego z trzech tysięcy autorów obecnych na targach. Z roku na rok rozbudowywany jest też program spotkań autorskich, dyskusji, paneli itd., odbywających się na dziewięciu scenach tematycznych. Gościem honorowym targów w 2018 roku była Rosja.

5. 26 marca rozpoczęły się Bologna Children’s Book Fair, największe międzynarodowe targi książek dla dzieci. Tytuły dla dzieci pokazuje tam blisko 1400 wystawców z całego świata; targi corocznie odwiedza ponad 26 000 osób. To już 55. edycja tych targów. Gościem honorowym w minionym roku były Chiny. Podczas ubiegłorocznych targów książki dziecięcej na świecie, Bologna Children’s Book Fair, Wydawnictwo Dwie Siostry ogłoszone zostało Najlepszym Europejskim Wydawcą Dziecięcym Roku.

6. Poznańska firma Legimi, specjalizująca się w udostępnianiu ebooków i audiobooków w abonamencie, zawarła list intencyjny w sprawie przejęcia niemieckiej spółki stojącej za wiodącą aplikacją do czytania w modelu freemium Readfy.

7. Do brytyjskich bibliotek trafiło ponad tysiąc egzemplarzy książek polskich autorów. Dokonano tego w ramach projektu „Polska półka – Polish Bookshelf Project”, realizowanego przez Instytut Książki, Ambasadę RP w oraz Instytut Polski w Londynie we współpracy z Stowarzyszeniem Literka, European Welfare Association oraz Polską Macierzą Szkolną. Inicjatywa związana była z obchodami stulecia odzyskania niepodległości oraz jubileuszem 250 lat dyplomacji polsko-brytyjskiej.

8. W Londynie odbyło się wręczenie Nagrody Literackiej Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie za rok 2017. Nagroda im. Włady Majewskiej w kategorii za najlepszą książkę roku dla pisarza polskiego mieszkającego poza krajem dla Katarzyny Bzowskiej-Budd za książkę „Mieszkam na Wyspie” (Toruń-Londyn: Oficyna Wydawnicza M.J. Kucharski, Związek Pisarzy Polskich na Obczyźnie 2016, 311 s.), a nagrodę za upowszechnianie kultury i literatury polskiej w świecie: otrzymuje ją Elżbieta Bortkiewicz za niepospolite zasługi w upowszechnianiu literatury polskiej na terenie Hiszpanii, gdzie mieszka od 1983 r. "

Kwiecień

1.W Nowym Jorku ogłoszono tegorocznych laureatów nagrody Pulitzera. Wśród nich Kendrick Lamar i pisarka - Martyna Majok. Na liście nagrodzonych znaleźli się m.in. Rachel Kaadzi Ghansah z magazynu GQ, Jerry Saltz z New York Magazine, czy Jake Halpern i Michael Sloan z The New York Times. Ale to najwięcej niespodzianek przyniosła lista nagrodzonych w kategorii "listy, dramaty, muzyka". Nagroda za sztukę "Cost of living" trafiła też do Martyny Majok. Polka urodziła się w Bytomiu. Miała 5 lat, gdy wyjechała z rodzicami do Stanów Zjednoczonych.

2. W dniach 10-12 kwietnia odbyły się w Londynie 47. Międzynarodowe Targi Książki. The London Book Fair to najważniejsze wiosenne targi, na których spotykali się wydawcy i agenci literaccy z całego świata. Targi odbywają się zabytkowej Hali Olympii w zachodnim Londynie, odwiedza je 25 tys. profesjonalistów ze 118 krajów świata. Polski pawilon znajdował się w National Hall i składał się z dwu części numerowanych 4A11 i 4A40. W tym roku swoją ofertę prezentowało m.in. 32 wystawców. Pokazaliśmy polskie nowości literackie, tłumaczenia literatury polskiej, które ukazały się dzięki wsparciu prowadzonego przez Instytut Książki Programu Translatorskiego ©POLAND, najnowsze tłumaczenia na angielski, książki nagrodzone w konkursie „Książka Roku” Polskiej Sekcji IBBY, a z okazji Roku Herberta – wybór międzynarodowych wydań dzieł poety. W trakcie targów wręczono nagrody The London Book Fair Excellence Award – w tym roku po raz drugi nominowane było poznańskie Supermemo, które tę nagrodę zdobyło już w 2016 roku, a w kategorii festiwale literackie – Festiwal Conrada.

3. Jak donosił w kwietniu "Entertainment Weekly", 30 sierpnia 2018 r. na półkach księgarń pojawi się nieopublikowana do tej pory powieść J.R.R. Tolkiena "The Fall of Gondolin”. To już kolejne dzieło mistrza literatury fantasy, wydane pośmiertnie.

4. W dniach 25 kwietnia – 1 maja 2018 roku w Abu Dhabi, stolicy Zjednoczonych Emiratów Arabskich, odbyła się 28. edycja Międzynarodowych Targów Książki (Abu Dhabi International Book Fair), podczas których Polska była gościem honorowym. Wydarzenia w ramach programu Targów zorganizowały: Ambasada RP w Abu Dhabi i Instytut Książki we współpracy z Biblioteką Narodową oraz Instytutem Adama Mickiewicza. 25 kwietnia podczas Międzynarodowych Targów Książki w Abu Dhabi zaprezentowana została naukowa kopia najpiękniejszego z trzech tomów manuskryptu hrabiego Wacława Rzewuskiego, opisującego historię hodowli konia arabskiego. Międzynarodowe Targi Książki w Abu Dhabi to jedna z najważniejszych imprez tego rodzaju na Bliskim Wschodzie, w której w 2017 roku wzięło udział 1320 wystawców z 65 krajów, a odwiedziło ją ponad 300 000 zwiedzających.

Maj

1. Polska literatura nad Wełtawą. W Pradze trwają największe w Republice Czeskiej Targi Książki SVĚT KNIHY. Co roku odwiedza je około 40 tysięcy osób. Polska literatura prezentowana jest poprzez program przygotowany we współpracy Instytutu Polskiego w Pradze z Instytutem Książki. W 18 miejscach stolicy Czech (nawiązanie do jubileuszu 1918 roku) odbyło się publiczne czytanie fragmentów wybranych książek, czeskich i zagranicznych. Jednym z tych miejsc była siedziba Instytutu Polskiego w Pradze przy trakcie królewskim na Starym Mieście (dziedziniec z balkonami przy ulicy Karola 27), gdzie znana aktorka Ivana Uhlířová przeczytała akapity wydanej w 2017 nad Wełtawą powieści Anny Janko „Mała Zagłada”. W pierwszy dzień targów odbyło się spotkanie z Adamem Zagajewskim, który rozmawiał ze swoim tłumaczem Michalem Alexą i czytał wiersze z wydanego niedawno wyboru poezji „Neviditelné věci”. Miłym akcentem było wręczenie nagrody wydawnictwa Mladá Fronta w kategorii najlepszy przekład młodej tłumaczce literatury polskiej Annie Plasovej. Nagrodzony został przekład zbioru esejów „Ach, te Czeszki!” autorstwa Mariusza Surosza.

2. Nakładem Niemieckiego Instytutu Spraw Polskich (Deutsches Polen-Institut) w Darmstadt (we współpracy z Federalną Centralą Kształcenia Obywatelskiego w Bonn) ukazał się ilustrowany leksykon polskich śladów w Niemczech zatytułowany „Polnische Spuren in Deutschland. Ein Lesebuchlexikon“. Książkę podczas Warszawskich Targów Książki prezentował dr Andrzej Kaluza z Instytutu w Darmstadt.

Czerwiec

1. W Getyndze 3 czerwca wręczono Nagrody Miast Partnerskich Torunia i Getyngi im. Samuela Bogumiła Lindego. Otrzymali ją, Małgorzata Szejnert oraz niemiecki orientalista i powieściopisarz Navid Kermani. Jak informował PAP, wręczenie nagród odbywa się naprzemiennie w miastach partnerskich. W tym roku odbyło się w Teatrze Niemieckim w Getyndze. Mowy poświęcone wyróżnionym wygłosili były prezydent Niemiec Joachim Gauck i redaktor naczelny „Gazety Wyborczej” Adam Michnik.

2. 2. W ubiegłym roku Nagrodę im. Karla Dedeciusa dla najlepszych tłumaczy i tłumaczek polskich i niemieckich otrzymały: Eliza Borg i Lisa Palmes. Pierwsza przybliżyła polskim czytelnikom twórczość takich autorów jak Elias Canetti, Alexander Kluge czy Stefanie Zweig. Druga przetłumaczyła na niemiecki m.in. książki Joanny Bator, Filipa Springera czy Justyny Bargielskiej. Wyboru laureatek dokonało niezależne polsko-niemieckie jury, nagradzając tłumaczki nie tylko za wybitne osiągnięcia translatorskie, ale również za wkład na rzecz porozumienia między Polakami i Niemcami.

3. Międzynarodowa Federacja Stowarzyszeń i Instytucji Bibliotekarskich IFLA prowadzi ogólnoświatową debatę pod nazwą „Globalna Wizja” na temat międzynarodowej współpracy wszystkich bibliotekarzy – tzw. zjednoczonego środowiska bibliotecznego. Hasłem dyskusji jest „Nasza wizja – nasza przyszłość”. Po serii warsztatów regionalnych na wszystkich kontynentach i zakończeniu etapu konsultacji internetowych, w których wzięło udział ponad 21 tysięcy głosujących, eksperci pracujący dla IFLA przygotowali wstępną wersję Raportu. Można poobrać z ich stroy streszczenie wstępnej wersji Raportu. Jaka będzie przyszłość bibliotek? Po dziesięć najważniejszych wyzwań i możliwości stojących przed bibliotekarzami zostało wskazanych w wyniku dyskusji obejmującej osoby związane z bibliotekarstwem w 190 krajach.

4. Beata de Robien, francuska pisarka polskiego pochodzenia otrzymała od Fundacji Francji tegoroczną nagrodę Prix Charles Oulmont za książkę „Przekleństwo Swietłany”. To już kolejna nagroda literacka w dorobku pisarki. Wcześniej nagrodzona została jej powieść historyczna „Karzeł Króla Jegomości”. W 2013 roku Beata de Robien otrzymała prestiżową nagrodę Akademii Francuskiej za powieść „Fugue polonaise” (nie przetłumaczoną jeszcze na język polski), której akcja dzieje się w Krakowie, w epoce stalinowskiej widzianej oczami nastolatki.

5. Laureatami tegorocznej Pokojowej Nagrody Niemieckich Księgarzy została para badaczy kultury Aleida i Jan Assmannowie. Jak uzasadniła swój wybór kapituła Pokojowej Nagrody Niemieckich Księgarzy, badaczka literatury i kultury 71-letnia Aleida Assmann podejmuje temat zapominania historii oraz kultury pamięci. „W obliczu narastającej politycznej instrumentalizacji najnowszej historii Niemiec Aleida Assmann wyjaśnia kwestię kulturowej pamięci narodu” – oświadczyło jury. Natomiast 79-letni egiptolog Jan Assmann swoimi obszernymi pracami badawczymi zainicjował międzynarodowe debaty nt. współczesnych konfliktów religijnych i kulturowych. Swoimi opracowaniami poświęconymi religii i przemocy, jak również genezie nietolerancji i roszczeniom do absolutnej prawdy wniósł on niezbędny wkład w zrozumienie pragnienia i zdolności pokoju w religiach. Nagroda istnieje od 1950 roku. W ubiegłym roku jej laureatką była kanadyjska pisarka Margaret Atwood.

6. Serwis Booklips.pl donosi o kolejnej ciekawej proczytelniczej i proksięgarskiej inicjatywie z Chin. Księgarnia „Gogol” w Harbinie w chińskiej prowincji Heilongjiang wyspecjalizowała się w organizowaniu uroczystości weselnych dla miłośników książek. „Od momentu otwarcia w 2014 roku w księgarni zorganizowano już 36 uroczystości weselnych. Zdjęcia wszystkich par młodych zdobią jedną ze ścian. W odróżnieniu od tradycyjnych wesel w hotelach i restauracjach księgarnia oferuje klientom możliwość wyprawienia bardziej kameralnej uroczystości, na którą zaprasza się najbliższych krewnych i przyjaciół.

Lipiec

1. Jak już pisano „Nagroda Nobla w dziedzinie literatury nie zostanie w tym roku przyznana”. Przedstawiciele świata kultury ze Szwecji postanowili więc utworzyć Nową Akademię, która ma przyznać w to miejsce alternatywnego Nobla. Inicjatywa ma charakter tymczasowy. Nowa Akademia zamierza przeprowadzić wybór laureata lub laureatki zgodnie z terminarzem stosowanym przez Akademię Szwedzką, tyle że sam proces ma bardziej demokratyczny charakter. Aktualnie bibliotekarze z całego kraju zgłaszają do 8 lipca swoje propozycje. Nominowani autorzy mogą pochodzić z dowolnego miejsca na świecie, ale muszą mieć na swym koncie co najmniej dwie książki, z czego jedna powinna ukazać się w ciągu ostatnich 10 lat. Następnie w dniach od 9 do 31 lipca odbędzie się głosowanie, w którym wezmą udział wszyscy czytelnicy na świecie.

2. Europosłowie odrzucili kontrowersyjną dyrektywę o jednolitym rynku cyfrowym. Przeciwko opowiedziało się 318, a za 278 z nich. Dyrektywa trafi zatem do komisji. Kolejne głosowanie zostało zaplanowane na wrzesień.

3. Z okazji 50. rocznicy ufundowania prestiżowej Man Booker Prize przyznano Złotego Bookera. Laureatem głosowania czytelników została powieść Michaela Ondaatje "Angielski pacjent".

4. Należące do międzynarodowej grupy wydawniczej Macmillan wydawnictwo Tor nabyło prawa do anglojęzycznego wydania powieści Elżbiety Cherezińskiej "Harda" i "Królowa". Pisarkę w ostatnich latach aktywnie wspierał Instytut Książki, promując jej dzieła w katalogu „Books from Poland” we Frankfurcie.

5. Przed dwoma dniami premierę miało anglojęzyczne wydanie bestsellerowej powieści Zygmunta Miłoszewskiego Bezcenny. Priceless. Angielski przekład autorstwa Antonii Lloyd-Jones, tegorocznej laureatki Nagrody Transatlantyk, ukazał się nakładem Amazon Crossing, imprintu Amazon Publishing.

6. Projektant, ilustrator i autor książek dla dzieci Piotr Karski weźmie udział w festiwalu White Ravens organizowanym przez Jugenndbibliothek w Monachium i całej Bawarii. Wyjazd dofinansowany jest przez Instytut Książki. Międzynarodowy Festiwal Literatury Dziecięcej i Młodzieżowej White Ravens odbywa się w tym roku po raz piąty w dniach 14-19 lipca.

7. Nieopodal ruin świątyni Zeusa w starożytnym greckim mieście Olimpia na Peloponezie odnaleziono tabliczkę, która zawiera prawdopodobnie najstarszy zachowany fragment „Odysei” Homera. Odkrycia dokonano podczas prac archeologicznych wokół dawnego sanktuarium poświęconego Zeusowi, które prowadzone są od trzech lat przez greckich i niemieckich badaczy. Tabliczkę poddano konserwacji i ustalono, że wygrawerowano na niej 13 wersów założycielskiego dla europejskiej kultury eposu. Fragment pochodzi z XIV księgi, w której opisana została rozmowa Odyseusza z Eumajosem. Zgodnie z wstępnymi ustaleniami gliniana tabliczka najprawdopodobniej pochodzi sprzed III wieku naszej ery, czyli z czasów Cesarstwa Rzymskiego.

8. Magdalena Parys otrzymała Nagrodę Literacką miasta Quimper za powieść Tunel, która w ubiegłym roku ukazała się po francusku pod tytułem 188 mètres sous Berlin. Wydanie powieści wsparł Instytut Książki w ramach Programu Translatorskiego ©POLAND.

Sierpień

1. Niemieccy archeolodzy dokonali bardzo interesującego odkrycia. Grupa badaczy podczas wykopalisk znajdujących się na przyszłym placu budowy natknęła się na ruiny fundamentu rzymskiej budowli. Dokładniejsza analiza wykazała, że miejsce pełniło wcześniej funkcję biblioteki. I to nie byle jakiej - datowana na nawet 150 rok naszej ery stanowi najstarszy tego typu obiekt znaleziony na terytorium naszego zachodniego sąsiada.

2. 28 sierpnia skończyły się Międzynarodowe targi książki w Pekinie. To największe azjatyckie święto książki, nie mogło więc zabraknąć na nim Instytutu Książki. Co roku swoje książki wystawia tu ponad dwa i pół tysiąca wydawców z 90 krajów świata, a imprezę odwiedza ponad 300 tysięcy czytelników. Beijing International Book Fair to niepowtarzalna okazja, aby spotkać przedstawicieli branży wydawniczej z całych Chin. Instytut Książki po raz kolejny zorganizował w Pekinie polskie stoisko informacyjne. W Chinach olbrzymią popularnością cieszą się od dłuższego czasu polskie książki dla dzieci – w ostatnich latach do Chin sprzedano licencje do blisko 90 tytułów.

Wrzesień

1.Francuski magazyn kulturalny „Transfuge” przyznał swoje coroczne nagrody literackie. W kategorii „Najlepsza powieść europejska” triumfowały Księgi Jakubowe Olgi Tokarczuk. To kolejne wyróżnienie dla Olgi Tokarczuk po prestiżowej Man Booker International Prize za Biegunów, którą pisarka otrzymała w maju. Les livres de Jakob w przekładzie Maryli Laurent ukazały się nakładem Noir sur Blanc.

2. Pod koniec września poznamy laureata trzeciej edycji poetyckiej Nagrody Václava Buriana. Wśród nominowanych znalazł się polski poeta i tłumacz Jarosław Mikołajewski, a nagrodę specjalną za wkład w dziedzinie kultury w dialog środkowoeuropejski odbierze wybitny bohemista Andrzej Jagodziński.

3. 12. 09. br. posłowie Parlamentu Europejskiego podjęli historyczną decyzję wspierania kultury, innowacyjności, dostępu do wiedzy i kreatywności. Wartości te są sercem Unii Europejskiej. Polska Izba Książki wyraziła swoją radość i podziękowała posłom za ich pracę nad Dyrektywą i podjęte decyzje.

4. W tym roku po raz pierwszy od 35 lat najważniejsza amerykańska nagroda literacka National Book Award zostanie przyznana także w kategorii literatury tłumaczonej. Na liście dziesięciu nominowanych pozycji znalazła się powieść Olgi Tokarczuk "Bieguni".

5. Rozpoczęły się XXV Międzynarodowe Targi Książki we Lwowie. Zagości na nich ponad 1000 autorów, w tym silna literacka reprezentacja Polski. Polskie stoisko organizują wspólnie Instytut Książki wraz z Instytutem Polskim w Kijowie i Narodowym Centrum Kultury. Na targach i XIII Lwowski Festiwal Literackim ukraińska publiczność będzie mogła spotkać się z takimi autorami jak Jacek Dukaj, Andrzej Franaszek, Bronka Nowicka, Marcin Szczygielski, Agata Tuszyńska, Szczepan Twardoch czy Bronisław Wildstein.

Październik

1. Anna Burns z Nagrodą Man Booker 2018. Jej "Milkman" zachwycił jury. Autorka jest pierwszą obywatelką Irlandii Północnej, która otrzymała tę prestiżową nagrodę. Jej powieść bazuje na krwawym konflikcie między Brytyjczykami i Irlandczykami walczącymi o niepodległość. Anna Burns (ur. 1962) pochodzi z Belfastu, ale w 1987 r. przeniosła się do Londynu.

2. Twórcy Supermana powinni być milionerami, ale sprzedali swoje prawa za 130 dol. Przyjaciele z Cleveland wierzyli, że Superman będzie bohaterem nowej generacji i odniesie sukces. Nie pomylili się, ale całą sławę i bogactwo zgarnęli bezwzględni biznesmeni. Przez 37 lat „Superman” był maszynką do robienia pieniędzy. „Przez większość tego czasu Joe Shuster i ja, osoby, które wymyśliły Supermana, nie dostały nic z tego tytułu, a przez wiele lat żyliśmy w niedostatku, podczas gdy wydawcy "Supermana" stali się multimilionerami „– napisał Jerry Siegel w oświadczeniu prasowym z 1978 r., gdy na ekrany kin miał wejść pierwszy pełnometrażowy film o "Supermanie". Swój otwarty list zaczął słowami: "Rzucam klątwę na film o Supermanie! Mam nadzieję, że będzie on superniewypałem". Klątwa Siegela nie zadziałała, bo "Superman" z Christopherem Reeve'em w roli tytułowej zarobił 300 mln dolarów.

3. Nie będzie literackiego Nobla w 2018 roku. W ponad stuletniej historii Nagrody Nobla w dziedzinie literatury tylko kilka razy nie wyłoniono laureata. W przeszłości powodem były dwie wojny światowe. W 2018 r. – przecieki i skandal seksualny. Rok 2018 jest wyjątkowy, gdyż zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami żaden z literatów nie otrzyma prestiżowego medalu i 9 mln koron szwedzkich (ponad 3,7 mln zł). Członkowie Akademii Szwedzkiej i Fundacji Noblowskiej podjęli taką decyzję kilka miesięcy temu, gdy zrobiło się głośno o sprawie Jean-Claude'a Arnaulta. Fotografa i męża Katariny Frostenson – członkini Akademii Szwedzkiej, przyznającej co roku nagrodę Nobla. Okazało się, że Arnault był źródłem przecieku w przypadku nagród dla Wisławy Szymborskiej w 1996 r., Elfriede Jelinek (2004), Harolda Pintera (2005), Jean-Marie Gustave'a Le Clezio (2008), Patricka Modiano (2014), Swietłany Aleksijewicz (2015), a ostatnio także Boba Dylana (2016). Szwedzcy dziennikarze podkreślali, że takie informacje były na wagę złota wśród osób korzystających z zakładów bukmacherskich. Co gorsza, nazwisko Arnaulta wypłynęło na fali oskarżeń o gwałt. Mężczyzna, przez lata ceniony w środowisku ludzi kultury, otrzymał łatkę gwałciciela. Jego ofiarą miało paść osiemnaście kobiet, które wykorzystał seksualnie i zastraszał, zmuszając do milczenia.

4. Podczas lipcowego posiedzenia ECOFIN (Economic and Financial Affairs Council – Rada do Spraw Gospodarczych i Finansowych) ministrowie finansów państw Unii Europejskiej nie doszli do porozumienia w sprawie redukcji stawek VAT na publikacje elektroniczne i postanowili przenieść ten temat na obrady w październiku br. Podczas posiedzenia Rady w dniu 2.10.2018 roku ta długo oczekiwana decyzja została nareszcie podjęta.

5. Frankfurter Buchmesse to najważniejsze branżowe wydarzenia w świecie wydawniczym. Co roku bierze w nim udział około 300 tysięcy odwiedzających. Wśród nich nie zabraknie Instytutu Książki, który jest organizatorem polskiego stoiska. Targi rozpoczną się jutro i potrwają do niedzieli. Organizatorem polskiego stoiska o powierzchni 180 metrów kwadratowych jest Instytut Książki. Na stoisku zaprezentuje się 48 polskich wystawców, w tym najważniejsi wydawcy współczesnej polskiej literatury (m.in. Wydawnictwo Literackie, Znak, WAB), wydawcy literatury dla dzieci i młodzieży (m.in. Nasza Księgarnia, Media Rodzina, Publicat, Dwie Siostry), a także polskie drukarnie.

6. Pisarka z Gwadelupy Maryse Condé została laureatką Nagrody Literackiej Nowej Akademii, czyli alternatywnej Nagrody Nobla, wręczanej w miejsce tegorocznego Nobla w dziedzinie literatury.

7. W Wlk. Brytanii ukazała się niedawno czwarta powieść nagrodzoną tegoroczną Międzynarodową Nagrodą Bookera Olgi Tokarczuk „Prowadź swój pług przez kości umarłych” w tłumaczeniu laureatki Nagrody Transatlantyk Antonii Lloyd-Jones. Książkę wydała oficyna Fitzcarraldo Editions. Pisarkę można było spotkać w Cambridge i Londynie, gdzie była gościem dwu ważnych brytyjskich festiwali literackich. Instytut Książki dofinansował wizytę autorki Biegunów w Wielkiej Brytanii.

8. Minister kultury Antonín Staněk na Nowej Scenie Teatru Narodowego w Pradze wręczył Nagrody Państwowe Ministra Kultury Republiki Czeskiej. Wśród uhonorowanych znalazła się Helena Stachová, wybitna tłumaczka literatury polskiej na język czeski, która w swym dorobku ma około 200 przekładów, w tym tłumaczenia takich gigantów literatury polskiej jak Gombrowicz, Lem czy Mrożek.

9. Maja Wolny otrzymała prestiżową belgijską nagrodę literacką Hercule Poirotprijs. Po raz pierwszy wyróżnienie trafiło do autora z Polski. Pisarkę uhonorowano w kategorii „debiut kryminalny” za thriller Księgobójca, który wiosną ukazał się w przekładzie na język niderlandzki w Belgii i Holandii.

Listopad

1.Polska Półka, to projekt dla brytyjskich bibliotek, w ramach którego mogą one otrzymać i włączyć do swojego księgozbioru dzieła polskich autorów. Podczas inauguracji w kolejnych placówkach odbywają się także wydarzenia towarzyszące. Projekt realizowany jest przez Instytut Książki we współpracy z Ambasadą RP w Londynie i Instytutem Kultury Polskiej w Londynie.

2. Fragmenty „Przesłania Pana Cogito” Zbigniewa Herberta, „Oktostychów” Jarosława Marka Rymkiewicza, a także „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza mogli przeczytać pasażerowie londyńskiego metra. Instytut Książki przygotował 1650 plakatów, prezentujących wybrane fragmenty polskiej poezji. To ostatni akcent trzyletniego projektu „Market Focus: Poland” na Londyńskich Targach Książki 2017. Akcja potrwa do 18 listopada.

3. Jeden z najbardziej znanych izraelskich pisarzy Amos Oz został laureatem nagrody „Jasna Polana” w kategorii literatura obca. Jury doceniło jego książkę pt. "Judasz" i nagrodziło go czekiem na 18 000 dolarów.

4. Najbardziej prestiżową francuską nagrodę literacką Goncourtów przyznano pisarzowi Nicolasowi Mathieu za "Leurs enfants apres eux" (A dzieci ich po nich), „fresk polityczny i społeczny, powieść dydaktyczną o dorastaniu” –i nformowało jury.

5. Międzynarodowe Targi Książki w Szardży były świętem czytelnictwa i kultury, przyciągnęły w ubiegłym roku 2,23 mln odwiedzających. Podczas 37. edycji Międzynarodowych Targów Książki w Szardży (SIBF), trzeciej co do wielkości imprezy poświęconej celebracji słowa pisanego na świecie, ustanowiono także kolejny rekord. Tegoroczna impreza, której hasłem przewodnim była "Opowieść w listach", była prawdziwą gratką dla miłośników książek, którzy mieli dostęp do 20 mln książek w jednym miejscu.

6. Po raz 69. przyznano jedną z najbardziej prestiżowych nagród literackich na świecie: National Book Awards. Zwycięzcami zostali: Sigrid Nunez, Jeffrey C. Stewart, Justin Phillip Reed, Elizabeth Acevedo i Yoko Tawada. W tym roku do wyróżnienia w kategorii "Przekład" nominowana była Olga Tokarczuk za powieść Bieguni, której tłumaczenie na język angielski autorstwa Jennifer Croft wsparł Instytut Książki w ramach Programu Translatorskiego ©POLAND.

7. Nowy Komitet Noblowski, składający się z pięciu członków Akademii Szwedzkiej oraz pięciu ekspertów zewnętrznych, wybierze laureatów literackiego Nobla w latach 2019-2020 - podał w poniedziałek sekretarz Akademii Anders Olsson. W nowo powstałym komitecie z ramienia dotychczas przyznającej Nagrodę Nobla Akademii Szwedzkiej zasiądą: Per Waestberg (przewodniczący), Horace Engdahl, Kristina Lugn, Anders Olsson i Jesper Svenbro. Powołani eksperci zewnętrzni to Mikaela Blomqvist, Rebecka Kaerde, Kristoffer Leandoer, Henrik Petersen oraz Gun-Britt Sundstroem.

8. „Les livres de Jakob”, czyli Księgi Jakubowe Olgi Tokarczuk we francuskim tłumaczeniu Maryli Laurent wyróżniono Nagrodą im. Jana Michalskiego. Polska pisarka pokonała w wyścigu o wyróżnienie Yuvala Noaha Harariego (Homo Deus: Krótka historia jutra) oraz Jeana Rolina (Le Traquet kurde). Laur przyznano w Szwajcarii po raz dziewiąty.

9. Adam Kay otrzymał w tegorocznym rozdaniu National Book Awards za (jak głosi sam podtytuł książki) „Sekretne zapiski młodego lekarza” trzy statuetki: dla autora roku, książki roku oraz książki roku Dyskusyjnego Klubu Książki. Wydane w Polsce przez wydawnictwo Insignis wspomnienia Kaya stały się bestsellerem, zgarniając zasłużone świetne recenzje.

10. The Leipzig Book Prize for European Understanding 2019 dla rosyjsko-amerykańskiej dziennikarki i pisarki Mashy Gessen dla jej książki "Przyszłość jest historią. W jaki sposób Rosja odzyskała wolność i znowu przegrała. " Książka, która opisuje wielostronnie społeczeństwo postsowieckie, została opublikowana przez Suhrkamp Verlag w listopadzie 2018 roku. Lipska Nagroda Książkowa za Porozumienie Europejskie jest przyznawana corocznie od 1994 r. Przez Wolne Państwo Saksonia, miasto Lipsk, Börsenverein des Deutschen Buchhandels e.V. i Leipziger Messe.

11. W Moskwie odbyły się 20. Międzynarodowe Targi Książki Non/Fiction. Gościem honorowym jubileuszowej edycji targów były Włochy, ale osobny program przedstawiła Polska. Zaprezentowane zostanły między innymi rosyjskie przekłady "Rozmów z katem" i reportaży Hanny Krall. Polskie stoisko na Non/fiction organizował jak zawsze Instytut Książki przy wsparciu Instytutu Polskiego w Moskwie.

Grudzień

1.Tłumacz Siergiej Moreino 29 listopada został uhonorowany jednym z najbardziej prestiżowych wyróżnień literackich w Rosji, Nagrodą im. Andrieja Biełego.

2. "Księgi Jakubowe" Olgi Tokarczuk w przekładzie Maryli Laurent znalazły się na liście stu najlepszych książek roku magazynu „Lire”. Wśród wyróżnionych książek znalazło się jedynie piętnaście przekładów.

3. Czy da się sprowadzić literaturę do matematycznego wzoru, wykresu, tabelki czy prostego schematu? Brzmi to jak bluźnierstwo? A jednak akademicy dowiedli, że literaturę sprowadzić można do sześciu prostych haseł. Badania przeprowadził profesor Matthew Jockers z Washington State University. „Poddał on – czytamy na Lubimy Czytać – komputerowej analizie ponad 1 700 powieści napisanych po angielsku, używając do swych poszukiwań technik stosowanych w socjologicznych badaniach opinii publicznej, a raczej nie tyle opinii, ile odczuć.

4. Ogłoszono nominacje do nagród PEN America. W kategorii „Poezja w przekładzie” wśród dziesięciu wyróżnionych pozycji znalazły się aż trzy przekłady dzieł polskich autorów: zbiór wierszy Jacka Dehnela Aperture w tłumaczeniu Karen Kovacik, Asymmetry Adama Zagajewskiego i Pan Tadeusz: The Last Foray in Lithuania w przekładzie Billa Johnstona. Ostatnią z pozycji wsparł Instytut Książki w ramach Programu Translatorskiego ©POLAND.

5. W Podgoricy ogłoszono, że Adam Zagajewski został laureatem prestiżowej nagrody „Književni plamen“ (Płomień literacki). Nagroda zostanie wręczona poecie na początku 2019 roku.

Źródło (www.ksiazka.net.pl, www.rynek-ksiazki.pl, www.ksiazki.wp.pl. Bookclips.pl)