Najważniejsze wydarzenia rynku literacko-wydawniczego w Polsce
Najważniejsze wydarzenia rynku literacko-wydawniczego w Polsce 2023 roku
Andrzej Palacz w swoim grudniowym newsletterze pisze, cytuję: "Był...to (mijający 2023 rok przyp.) niezwykle bogaty w wydarzenia, szczególnie jego polityczna końcówka. Jak zmiany te wpłyną na rynek książki? I czy w ogóle wpłyną? To się okaże". Prognozowanie w naszym kraju, to najczęściej ślepa loteria. Dalej, pomimo rosnącego powoli czytelnictwa giną z pejzażu miast księgarnie, i to te najstarsze. Tego trendu nie odwrócą żadne polityczne zmiany.
Cieszy fakt, iż na imprezach targowych stoją kolejki młodych czytelników do nowej generacji pisarzy, a to tylko potwierdza diagnozę, że brakuje miejsc na promowanie literatury. Salony Empiku tej luki nie wypełnią. Przyjrzyjmy się faktom, czyli wydarzeniom literacko-wydawniczym, które kształtowały rynek w 2023 roku.
Grudzień 2023
1.Biblioteka Uniwersytecka KUL obchodziła 105 lat istnienia, „W tym szczególnym dniu dziękujemy także czytelnikom naszej biblioteki. To oni tworzą jej charakter i są dla nas nieustającą inspiracją” – informował dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej KUL Artur Podsiadły.
2. Rok 2024 w Kaliszu Rokiem Marii Dąbrowskiej – zdecydowali jednogłośnie radni podczas czwartkowej sesji rady miasta. Maria Dąbrowska należy do grona Honorowych Obywateli Miasta Kalisza. W przyszłym roku przypada 135. rocznica jej urodzin.
3. 16 grudnia 2023 roku zapraszano na zakończenie obchodów 100-lecia urodzin Wisławy Szymborskiej! Spotkano się w budynku Biblioteki Śląskiej przy placu Rady Europy 1 w Katowicach, gdzie ułożono mazaikę - portret Noblistki z 1000 kostek Rubika, przygotowany wspólnie z zespołem mozaikowym SpeedCube. Imprezie towarzyszył koncert.
4. Są też akcenty pozytywne...Antykwariat Kamiński, działający nieprzerwanie od 1934 roku, i Księgarnia Muzyczna Kurant, będąca też kawiarnią, galerią i miejscem kameralnych koncertów, otrzymały odznakę Honoris Gratia. Wyróżnienie przyznaje się za zasługi dla miasta Krakowa.
5. Prof. Anna Nasiłowska została laureatką Nagrody Miesięcznika „Nowe Książki” za tom „Mrożek. Biografia”. Książkę opublikowało Wydawnictwo Literackie.
6. 10 grudnia w warszawskim klubie Pardon,To Tu ogłoszono laureatów tegorocznego plebiscytu na Ulubioną Księgarnię Warszawy. W kategorii „kluboksięgarnia” zwyciężyło Wrzenie Świata, w kategorii „księgarnia ogólnoasortymentowa” – Główna Księgarnia Naukowa im. Bolesława Prusa, a w kategorii „księgarnia specjalistyczna” – Księgarnia Dwie Siostry. Dodatkowo za najlepszy antykwariat uznano Antykwariat Zakładka na Pradze Północ, a nagrodę specjalną zdobyła Księgarnia Mamy to!.
7. Miałem wielką przyjemność ogłosić na stronie Portalu Księgarskiego, że Senat Rzeczypospolitej Polskiej z inicjatywy Wydawnictwa Znak i instytucji partnerskich uchwalił rok 2024 Rokiem Czesława Miłosza.W 20. rocznicę śmierci pisarza wydawnictwo ZNAK planuje rozpocząć wydawanie kolekcjonerskiej edycji dzieł tego jednego z najbardziej znanych polskich pisarzy XX wieku.
8. 18 grudnia zapraszaliśmy w imieniu Organizatorów na uroczystość z okazji 30-lecia działalności Oficyny Wydawniczej ATUT z nadzieją, że pomimo świątecznego zabiegania znajdziecie Państwo chwilę, żeby być z nimi w tym ważnym dla nich momencie.
9. Podczas zakończenia pierwszego dnia Wrocławskich Targów Dobrych Książek, wręczono nagrody laureatom tegorocznych nagród edytorskich Pióro Fredry i Dobre Strony.W tym roku nagroda Pióro Fredry, przyznawana za najatrakcyjniejsze pod względem graficznym i artystycznym wydanie książki, trafiła do Wydawnictwa Karakter i Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach za książkę „Wytwórcy książek. Historia społeczności wydawniczej w czasach PRL-u” pod redakcją Jacka Mrowczyka. Z kolei nagrodę Dobre Strony za najpiękniejsze wydanie książki przeznaczonej dla dzieci i młodzieży otrzymało Wydawnictwo Druganoga za książkę „Ziemianie” napisaną przez Ewę Solarz i zilustrowaną przez Roberta Czajkę. Warto wspomnieć też o rekordowej frekwencji na 31. Wrocławskich Targi Dobrych Książek, które odwiedziło ponad 60 tys. czytelników.
10. Tomasz Różycki uhonorowany europejską nagrodą literacką Grand Continent. Powieść polskiego pisarza i tłumacza Tomasza Różyckiego „Złodzieje żarówek” (Wydawnictwo Czarne, 2023) została uhonorowana nagrodą literacką Grand Continent 2023. Określono ją mianem „wybitnej narracji europejskiej”.
Listopad 2023
1. Likwidacja Księgarni Podróżnika we Wrocławiu. Na ich stronie jeszcze w listopadzie pojawił się komunikat: "Kochani klienci, sympatycy i przyjaciele Księgarni Podróżnika. Z przykrością informujemy, że z dniem 31.12.2023 zamykamy naszą księgarnię. Na zakupy zapraszamy Was do dnia 15.12.2023. W centrum Wrocławia została tyljko jedna księgarnia Tajne komplety i mała księgarnia PWN-u. Reszta to multimedialne EMPiKi i Tania Książka.
2. Skandal na Targach Wydawców Katolickich. Rektor KUL miał usunąć stoisko. Choć Targi Wydawców Katolickich na KUL dobiegły końca, to o wydarzeniu wciąż jest głośno. Wszystko za sprawą stoiska Wydawnictwa Capital, ktSóre zostało usunięte — według informacji "Gazety Wyborczej", decyzją rektora lubelskiej uczelni. W swojej ofercie Capital posiadał m.in. publikacje posła Konfederacji Grzegorza Brauna oraz Ewy Kurek, która oskarżana jest o fałszowanie prawdziwego obrazu Zagłady Żydów.
3. Józef Hen, pisarz, scenarzysta, autor takich książek jak "Nikt nie woła", "Błazen - wielki mąż", "Dziennik na nowy wiek", skończył sto lat. Józef Hen, a właściwie Józef Cukier, urodził się 8 listopada 1923 r. w Warszawie w żydowskiej rodzinie drobnych przedsiębiorców z Nowolipia.
4. Ratujmy przed zamknięciem najstarszą kameralną księgarnię na śląsku Studnia Trzech Cesarzy. Taką akcję na stronie zrzutka.pl zainicjowała p. Bożenna Król, właścicielka Księgarni na Krakowskiej 10 w Mysłowicach, która liczy sobie ok.100 lat. Pani Bożenna pracuje tutaj już 40. Przez te lata stworzyła miejsce, gdzie każdy czuje się wyjątkowo, ludzie nie tylko przychodzą tutaj by kupić książkę, ale i by porozmawiać, poradzić się, szukają zrozumienia, wskazówki....większość z nas, ludzi którzy w Studni bywają otrzymuje od Pani Bożenny dobrą książkę i Wielkie Serce. To fragment zachęty: "Kochani, jeśli teraz wrzucicie monetę do Studni, sprawi to, że będziecie mogli tu wrócić...kupić wartościową bajkę dla dziecka i siebie, porozmawiać, poczuć magia miejsca. Studnia jest potrzebna, właśnie w takim wydaniu – mała, kameralna księgarnia dla każdego.
5. Janusz Rosikoń, wybitny artysta fotografik i współtwórca wydawnictwa Rosikon Press, został uhonorowany przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotra Glińskiego Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
6. W Gdyni rozpoczęła się konferencja „Infrastruktura bibliotek 2021-2025. Inwestycja i co dalej?”. Wydarzenie skierowane jest do bibliotekarzy z całej Polski, którzy realizują zadania w ramach „Infrastruktury bibliotek” albo dopiero planują inwestycje w swoich bibliotekach. Odbywającą się w dniach 13-14 listopada konferencję zainaugurowali dyrektor Instytutu Książki Dariusz Jaworski oraz Anna Zagórska – kierowniczka Działu Analiz i Projektów Specjalnych Instytutu Książki, odpowiadająca m.in. za realizację „Infrastruktury bibliotek”.
7. Od 2 do 10 listopada trwała pierwsza edycja Festiwalu Rymkiewiczowskiego, którego patronem jest zmarły w zeszłym roku wybitny polski poeta, eseista i dramaturg. Festiwal to ponad dwadzieścia różnorodnych wydarzeń – od literatury po filozofię, od teatru po muzykę. Organizatorami imprezy byli Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, fundacja Evviva L’arte oraz Instytut Książki. Pierwsza edycja odbywała się pod hasłem „Dziady, upiory, przodkowie”.
8. 22 listopada odbył się 14. Kongres Bibliotek organizowany przez Fundację Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego. Tegoroczne spotkanie się pod hasłem „W czym mogę pomóc?”
Październik 2023
1. Przed literackim Noblem wydawnictwo ArtRage kupiło prawa do druku wszystkich siedmiu tomów "Septologii" Jona Fossego. 5 października dwa tysiące egzemplarzy sprzedali w internecie w kilka minut. Jego najnowsza powieść ukaże się w Polsce w lutym - informował PAP redaktor naczelny Wydawnictwa Krzysztof Cieślik.
2. Odnaleziono wiersz Stanisława Lema, którego odkrycie przesuwa datę debiutu pisarza w prasie z 1946 r. na rok 1938 – informował PAP Michał Trusewicz. Wyjaśniał, że 24 października odnalazł wiersz Lema pt. „Gama kolorowa”, który ukazał się w 1938 r. w tygodniku „Nasza Opinia”.
3. Finałem 15. edycji Festiwalu Conrada była gala wręczenia nagrody za najlepszy debiut prozatorski. Statuetkę otrzymała Urszula Honek, autorka zbioru opowiadań "Białe noce". Wśród nominowanych byli także Mateusz Górniak, Paweł Kozioł, Krzysztof Umiński oraz Małgorzata Żarów.
4. "Mówiąc książkami” z drugim człowiekiem. Pod takim hasłem ruszyła kolejna edycja kampanii społecznej promującej czytelnictwo jako formę wolontariatu. Wiele projektów zachęcało do czytania książek i informowało o pozytywnym wpływie tego pożytecznego nawyku. Jeśli chodzi jednak o zachęcanie do czytania drugiemu człowiekowi w służbie wolontariatu, jest to pierwsza tego typu inicjatywa.
5. Polska czyta! Za nami 26. Międzynarodowe Targi Książki w Krakowie®. Mottem 26. Międzynarodowych Targów Książki w Krakowie® był cytat z wiersza Urodziny Wisławy Szymborskiej „Tyle naraz świata ze wszystkich stron świata”, który idealnie oddał charakter tegorocznych targów. Przez 4 dni Międzynarodowe Centrum Targowo-Kongresowe EXPO Kraków było miejscem spotkań z literaturą, ale i przestrzenią do dialogu międzykulturowego i międzypokoleniowego. To właśnie tutaj spotkali się ludzie w różnym wieku, z różnych krajów, miast i środowisk. Wszyscy przyszli w jednym celu, aby wspólnie uczestniczyć w Święcie Książki. Blisko 500 wystawców, ponad 800 autorów, 52 000 odwiedzających w tym 700 akredytowanych dziennikarzy i twórców treści internetowych – tak w liczbach prezentuje się miniona edycja targów. Międzynarodowe Targi Książki w Krakowie® to jednak więcej niż liczby, to przede wszystkim wspaniali ludzie, którzy za nimi stoją – wystawcy, autorzy, odwiedzający.
6. Empik świętował 75. urodziny! Od jednej księgarni w Warszawie do 350 salonów w całej Polsce i prężnie działającej platformy marketplace z ponad 12 milionami ofert. Empik obchodzi 75. urodziny i zapraszał klientów do wspólnego świętowania. W ofercie pojawiły się limitowane jubileuszowe edycje produktów, można było również skorzystać z promocji i rabatów – zarówno online, jak i w sklepach stacjonarnych. Akcja trwała do 7 listopada.
7. Likwidacja księgarni "Wratislavia" - najstarszej i największej we Wrocławiu. Od dwóch tygodni w witrynie księgarni "Wratislavia", która mieści się przy pl. Legionów wisi plakat "WYPRZEDAŻ". Likwidacja sklepu. Myślę, że w tym gorącym przedwyborczym czasie niewielu ludzi zwróciło na to uwagę. Oswoiliśmy się, że księgarnie muszą się likwidować, bo ludzie kupują głównie w internecie.
8. Nagrodą Literacką Nike 2023 wyróżniona została książka "Ten się śmieje, kto ma zęby" Zyty Rudzkiej. Natomiast Nagrodę Nike Publiczności 2023 za "Gdynia obiecana. Miasto, modernizm, modernizacja 1920-1939" odebrał Grzegorz Piątek.
9. Zebrane w 7 października w Ecublens (Szwajcaria) jury Nagrody Kościelskich, w którego skład wchodzą Ewa Bieńkowska, Włodzimierz Bolecki, Anna Estreicher, Jens Herlth, Justyna Hanna Orzeł, François Rosset (przewodniczący), Tomasz Różycki, Aleksandra Wojda, Ewa Zając i Jan Zieliński przyznało tegoroczną Nagrodę Kościelskich Urszuli Honek za tom opowiadań „Białe noce” (Wydawnictwo Czarne, 2022).
Wrzesień 2023
1. Narodowe Centrum Kultury po raz kolejny pozyskało środki europejskie, by wspierać instytucje i odbiorców kultury ze szczególnymi potrzebami – tym razem z programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego (FERS). W ramach programu NCK zrealizuje wieloletni systemowy projekt pn. Projektowanie uniwersalne kultury dla niepełnosprawnych – dostępność w instytucjach kultury o budżecie ok. 30 mln zł.
2. Przyznawaną przez sieć sklepów Biedronka Nagrodę Piórko 2023 w kategorii ilustracje otrzymała Aleksandra Lipka. Zilustrowała ona napisaną przez Joannę Czarny książkę „Sernik z kamieniami”, która trafi do sprzedaży w listopadzie br.
3. Modernizacja czytelń Biblioteki Narodowej otrzymała główną nagrodę w otwartym ogólnopolskim konkursie Modernizacja Roku i Budowa XXI wieku organizowanym przez Stowarzyszenie Ochrony Narodowego Dziedzictwa Materialnego – poinformowała Biblioteka Narodowa na swojej stronie internetowej.
4. Międzynarodowy Dzień Tłumacza. Warto przy tej okazji wspomnieć o rekordowej kwocie na przekłady dzieł literatury polskiej na języki obce w ramach Programu Translatorskiego ©POLAND. Jednym z najważniejszych celów Instytutu Książki jest wsparcie literatury polskiej za granicą. W tym roku przeznaczono na ten cel blisko 5 milionów złotych z budżetu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, dzięki czemu wsparcie w ramach Programu Translatorskiego ©POLAND otrzymało łącznie 229 wydań polskich książek, które ukażą się nakładem wydawców z 46 krajów.
5. Rozpoczął się „Weekend seniora z kulturą” w ponad 500 instytucjach w całej Polsce. Oprowadzania po muzeach, spacery tematyczne, warsztaty i spektakle teatralne, koncerty operowe oraz muzyczno-poetyckie, pokazy filmowe, spotkania autorskie, a także zajęcia gimnastyczne i taneczne – to tylko niektóre z atrakcji proponowanych przez ponad 500 instytucji w całej Polsce w ramach „Weekendu seniora z kulturą”. Tegoroczna edycja akcji zainicjowanej przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, której celem jest zachęcenie seniorów do aktywnego uczestnictwa w życiu kulturalnym, trwała od 29 września do 1 października.
6. Fundacja Domu Literatury i Domów Pracy Twórczej, Polski PEN Club organizują nowy festiwal poetycki pt."Warszawa wierszy". Festiwal potrwwa od 30 września do 9 października w Domu Literatury. Większość wydarzeń organizowanych w ramach festiwalu „Warszawa wierszy” odbędzie się w auli Domu Literatury przy ul. Krakowskie Przedmieście 87/89.
7. 14 września br. w Bibliotece Narodowej odbyła się gala jubileuszu 5-lecia istnienia Fundacji Powszechnego Czytania. Narodowe Centrum Kultury otrzymało podczas tej uroczystości Kariatydę Czytelnictwa. To wyróżnienie i wyraz wdzięczności dla ludzi, instytucji oraz firm, które działają na rzecz upowszechniania czytania.
8. Para Prezydencka ogłosiła, że w 2024 r. w ramach 13. odsłony Narodowego Czytania przypomnimy sobie dramat Juliusza Słowackiego zatytułowany Kordian. Tegoroczna akcja Narodowego Czytania, w której czytano Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej odbyła się w ponad 6000 miejscach, w tym w 300 poza granicami naszego kraju.
9. Litewski poeta, Tomas Venclova, odebrał w warszawskim Teatrze Polskim, Międzynarodową Nagrodę Literacką im. Zbigniewa Herberta. „Szczycę się tym, że mogę Herberta nazwać swoim nauczycielem” - powiedział poeta.
Sierpień 2023
1. Od 25 do 27 sierpnia miała miejsce 5. edycja Międzypokoleniowego Festiwalu Literatury Dziecięcej Ojce i Dziatki w Katowicach. Partnerem festiwalu był Instytut Książki, a impreza została dofinansowana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Promocja czytelnictwa".
2. Już po raz 18. przyznano Nagrodę Literacką Gdynia. W tym roku laureatami jednej z najbardziej prestiżowych polskich nagród literackich zostali: w kategorii Esej – Grzegorz Piątek za „Gdynia obiecana. Miasto, modernizm, modernizacja 1920-1939”, w kategorii Poezja – Marcin Czerkasow za książkę „Mountain View”, w kategorii Proza – Małgorzata Żarów za książkę „Zaklinanie węży w gorące wieczory”, a w kategorii Przekład – Jerzy Koch za przekład powieści „Mój mały zwierzaku” Marieke Lucasa Rijnevelda.
3. IBBY ogłosiła listę nominowanych do Nagrody im. Hansa Christiana Andersena 2024,najbardziej prestiżowej międzynarodowej nagrody dla książki dziecięcej, zwanej Małym Noblem. Wśród finalistów w kategorii ilustratorów ponownie znalazła się Iwona Chmielewska.
4. 5. edycja Festiwalu Ojce i Dziatki w Katowicach odbyła się w dniach 25-27 sierpnia, ale zapisy na festiwalowe wydarzenia trwały już od jakiegoś czasu – w tym na warsztaty organizowane przez Instytut Książki, partnera imprezy. W ramach katowickiego festiwalu już od 4 sierpnia można było oglądać polsko-ukraińską wystawę „Czytanie relacji”.
5. W jednym z warszawskich sklepów Żabka wprowadzono nową usługę, która umożliwia klientom wypożyczanie książek. Ta innowacyjna inicjatywa przypomina koncepcję wprowadzoną przez sieć Biedronka rok temu, w ramach której również zaproponowano klientom możliwość wypożyczenia książek w sklepach. Warto zauważyć, że Biedronka była pionierem w tym obszarze, wprowadzając usługę wypożyczania książek w sierpniu ubiegłego roku. Ta decyzja również została podyktowana koniecznością dostosowania się do zakazu handlu w niektóre dni tygodnia. Na pomysł wypożyczania książek w sklepach wpadły też takie sieci jak Topaz czy Intermarche. W tych sieciach organizowano tzw. czytelnie.
6. Wrocławski Instytut Kultury zapraszał na 12. odsłonę Europejskiej Nocy Literatury! 10 tekstów, 10 głosów, 10 miejsc – w kolejną sobotę, 19 sierpnia, na wrocławskich Hubach odbyła się 12. Europejska Noc Literatury! Tegoroczne święto czytelnictwa odbyło się pod hasłem „GABINET OSOBLIWOŚCI”. Mieliśmy wiadomość dla wszystkich, którzy na miejsce wydarzenia postanowili przyjechać komunikacją miejską: mogli to zrobić zupełnie za darmo!
Lipiec 2023
1. Sejm RP ustanowił rok 2024 Rokiem Marka Hłaski, Melchiora Wańkowicza, Kazimierza Wierzyńskiego i Zygmunta Miłkowskiego. Mniej literackimi patronami przyszłego roku zostali także: Arcybiskup Antoni Baraniak, Romuald Traugutt, Wincenty Witos i rodzina Ulmów. Za uchwałą o ustanowieniu przyszłego roku Rokiem Marka Hłaski głosowało 449 posłów, 1 był przeciw, 3 wstrzymało się od głosu.
2. Spektakle, koncerty, spotkania z autorami, rozmowy o języku i literaturze oraz o życiu i twórczości Sławomira Mrożka zaplanowano podczas IX edycji Festiwalu Stolica Języka Polskiego. Tegoroczna impreza stoi pod hasłem „Cała nadzieja w literaturze”, a jej patronem był Sławomir Mrożek.Impreza odbyła się 30 lipca w Zamościu oraz trwała od 31 lipca do 5 sierpnia w Szczebrzeszynie.
3. Obchody 100. urodzin Wisławy Szymborskiej – nadchodzące wydarzenia. W najbliższą niedzielę przypadła okrągła, setna rocznica urodzin jednej z najwybitniejszych polskich poetek. W Roku Wisławy Szymborskiej w całej Polsce (i nie tylko!) odbyły się dziesiątki, a nawet setki wydarzeń, mających na celu upamiętnienie Noblistki oraz przypominanie o jej twórczości starszym i młodszym czytelnikom.1 lipca, w wigilię urodzin poetki, w godzinach 11:00-14:00 w Bibliotece Kraków odbyło się wydarzenie pod hasłem „Urodziny Wisełki”. Natomiast 2 lipca przy ul. Karmelickiej w Krakowie został otwarty Park Szymborskiej'
4. W sobotę w Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Praniu odbyła się uroczystość wręczenia tegorocznej Nagrody Orfeusz. Laureatką wyróżnienia za najlepszy tom poetycki roku 2022 została Anna Piwkowska za tom „Furtianie”.
5. Ogłaszono wyniki naboru do programu „Certyfikat dla małych księgarni”, edycji na lata 2023-2024. W ramach naboru wpłynęło łącznie 150 wniosków. Dofinansowanie otrzymało 85 księgarń – każda na kwotę 40 tys. złotych, co dało razem 3 mln 400 tys. złotych. „Małe księgarnie są miejscem budzenia aspiracji czytelniczych i wyrabiania nawyku kontaktu i przyjaźni z książką już od najmłodszych lat. Tego nie są w stanie zaoferować duże księgarnie. To powód, dla którego małe księgarnie wymagają szczególnego wsparcia państwa. Program „Certyfikat dla małych księgarni” takie wsparcie zapewnia” – powiedział dziś minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński podczas konferencji prasowej w Łodzi
6. W ramach Programu Rezydencyjnego Międzynarodowej Sieci Miast Schronienia ICORN (International Cities of Refuge Network) wraz z Wrocławskim Domem Literatury przyznano stypendium Uładzimirowi Niaklajeu, białoruskiemu poecie i prozaikowi, opozycjoniście, który – w wyniku prześladowań przez białoruski reżim – zmuszony był opuścić swoją ojczyznę.
7. W dniach 5-9 lipca 2023 roku odbył się w Jachrance pod Warszawą I Światowy Kongres Edukacji i Nauki Polskiej za Granicą pod honorowym patronatem Małżonki Prezydenta RP Agaty Kornhauser-Dudy. Głównym organizatorem Kongresu był Instytut Rozwoju Języka Polskiego im. świętego Maksymiliana Marii Kolbego. Kongres gościł 500 uczestników z 40 krajów. W 115 krajach znajduje się łącznie 9 tysięcy polskich i polonijnych podmiotów. W samym 2022 roku Ministerstwa przeznaczyły na zadania dotyczące Polonii i Polaków za granicą ponad 581 miliona złotych.
8. Tomasz Różycki został laureatem 11. Nagrody im. Wisławy Szymborskiej za tom poetycki „Ręka pszczelarza”. Wyniki konkursu ogłoszono w sobotę podczas uroczystej gali w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie.
9. Pod hasłem „Piosenki o końcu świata” rozpoczął się w Krakowie 12. Festiwal Miłosza. W programie jest ponad 40 poetyckich spotkań, wystawy poświęcone Wisławie Szymborskiej i spektakle. Tegoroczny festiwal po raz pierwszy odbył się pod egidą międzynarodowej platformy poetyckiej Versopolis. Działająca od 2014 roku sieć powstała, by wspierać młodych twórców i promować ich poezję poza granicami ojczystych krajów.
Czerwiec 2023
1.Raport GUS. 18% wzrost odwiedzin w bibliotekach publicznych, 6% wzrost liczby czytelników, 6% wzrost wypożyczeń, 51% wzrost udostępnień na miejscu. Główny Urząd Statystyczny podał dane dotyczące funkcjonowania bibliotek publicznych w Polsce w 2022 roku zbierane na podstawie formularza K-03.Przybyło zarejestrowanych czytelników, którzy wypożyczyli na zewnątrz 94,5 mln woluminów księgozbioru – wzrost odpowiednio o 5,9% i 6% w stosunku do roku poprzedniego. Z kolei na miejscu udostępniono 4,5 mln księgozbioru – to o 51,1% więcej niż w roku 2021. Na koniec 2022 roku działało 7638 bibliotek publicznych. Dysponowały one księgozbiorem liczącym 124,4 mln woluminów, który wypożyczyło 5,1 mln czytelników.
2. Laureat literackiej Nagrody Nobla Orhan Pamuk był bohaterem programu Portret Artysty tegorocznego Malta Festival Poznań. Turecki pisarz spotkał się z festiwalową publicznością i odebrał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
3. Tegoroczny Big Book Festival odbył się w nowej księgarni Big Book Cafe MDM przy ul. Koszykowej 34/50 w Warszawie. Wydarzenie potrwa od 23 do 25 czerwca.
4. 21 czerwca rozpoczął się Literacki Świdwin, czyli 54. Festiwal im. Jana Śpiewaka i Anny Kamieńskiej. Wydarzenie trwało do 25 czerwca.
5. Wrocławski pisarz, autor kryminałów o komisarzu Eberhardzie Mocku Marek Krajewski odebrał tytuł Honorowego Obywatela Wrocławia. Wyróżnienie wręczono w sobotę podczas uroczystej sesji Rady Miejskiej Wrocławia.
6. W krakowskim Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha odbyła się ceremonia przyznania tegorocznej Nagrody Transatlantyk. To najbardziej prestiżowe wyróżnienie dla ambasadorów literatury polskiej za granicą. W tym roku kapituła przyznawanej przez Instytut Książki nagrody postanowiła uhonorować Hatifa Janabiego – poetę, eseistę, krytyka i najwybitniejszego współczesnego tłumacza literatury polskiej na język arabski.
7. Nobliści z dziedziny fizyki: prof. Barry C. Barish (2017 r. ) i prof. Philip James E. Peebles (2019 r.) zostali pierwszymi laureatami Nagród Kopernikańskich. Nagrody Kopernikańskie, przyznawane przez Prezydium Akademii Kopernikańskiej, są formą docenienia dorobku badaczy, którzy przesuwają granice dotychczasowego poznania ludzkości.
8. W poniedziałek 19 czerwca polski PEN Club wręczył Nagrodę im. Jana Parandowskiego Ewie Bieńkowskiej. Laureatka otrzymała ją podczas uroczystości, która odbyła się w auli Domu Literatury w Warszawie.
9. Park imienia Alberta Camusa otwarto na poznańskim Strzeszynie. Francuski noblista w 1956 r. organizował wiece poparcia dla prześladowanych uczestników Poznańskiego Czerwca. Park jego imienia ma upamiętnić to wsparcie.
Maj 2023
1. W piątek 26 maja podczas Międzynarodowych Targów Książki w Warszawie wręczono nagrodę Festiwalu Kryminalna Warszawa. Grand Prix przyznano Marcie Kozłowskiej za „Berdyczów” (Wydawnictwo Ha!art).
2. Ogłoszono laureatkę Nagrody Piórko 2023 w kategorii „tekst”. Laureatką stworzonego przez sieć Biedronka konkursu na książkę dla dzieci w wieku 4-10 lat w kategorii „tekst” została Joanna Czarny.
3. Laureatką XIV edycji Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za reportaż literacki została Anna Goc za książkę „Głusza” (wydawnictwo Dowody).
4. 23 maja odbyło się uroczyste otwarcie Międzynarodowych Targów Książki w Warszawie. W targach wzięło udział prawie 1000 autorów i autorek, tłumaczy, ilustratorek i innych osób związanych z rynkiem wydawniczym. W salach Pałacu Kultury i Nauki oraz na scenach targowych odbędzie się blisko 270 spotkań. Ponadto około 500 spotkań miało miejsce na stoiskach wydawców. Wzięło w nich udział wielu znakomitych twórców z Polski i 14 innych krajów: Austrii, Azerbejdżanu, Chin i Tajwanu, Francji, Hiszpanii, Indii, Islandii, Korei Płd., Niemiec, Norwegii, Rumunii, Słowacji, Włoch oraz Ukrainy.Tegorocznym gościem honorowym targów była Ukraina.
5. Zakończyła się XIII edycja Konkursu Bibliotekarz Roku 2022, w której wzięło udział 15 okręgów Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. Tytuł Bibliotekarza Roku 2022 zdobył reprezentant Lubuskiego Okręgu SBP Dawid Kotlarek, dyrektor Biblioteki Publicznej w Świebodzinie.
6. Autorka thrillerów psychologicznych, brytyjska pisarka B.A. Paris, odebrała we Wrocławiu Honorową Nagrodę Wielkiego Kalibru. Wyróżnienie, przyznawane za całokształt twórczości, wręczane jest podczas odbywającego się co roku w stolicy Dolnego Śląska Międzynarodowego Festiwalu Kryminału.
Kwiecień 2023
1. W tym roku Imieniny Jana Kochanowskiego organizowane będą po raz jedenasty. Bohaterem wydarzenia był tym razem Aleksander Fredro – niekwestionowany mistrz komedii i jeden z najczęściej wystawianych polskich dramatopisarzy – a jego postać stanie się pretekstem do zacieśniania więzi pomiędzy światami literatury i teatru. Literacki piknik Biblioteki Narodowej odbędzie się 24 czerwca.
2. Seria "Myśl o Kulturze" i publikacja "Konopnicka - raz jeszcze" zostały laureatami 26. edycji Nagrody Stowarzyszenia Wydawców Katolickich FENIKS 2023. Wyniki konkursu zostały ogłoszone w trakcie ceremonii otwarcia XXVIII Targów Wydawców Katolickich, a nagrody i pamiątkowe dyplomy zostaną wręczone laureatom podczas uroczystej gali, 22 kwietnia, w Bazylice katedralnej św. Michała Archanioła i św. Floriana Męczennika w Warszawie.
3. Startup Readmio z końcem kwietnia wchodzi na polski rynek. Twórcy aplikacji wprowadzają wspólne czytanie bajek z dziećmi na nowy, nieznany dotąd poziom. Poprzez wartościowe bajki wspierają proces edukacji najmłodszych, a technologia rozpoznawania głosu pozwala ożywić historię poprzez odtworzenie odpowiednich dźwięków we właściwym momencie bajki. Readmio dostępne jest już w Słowacji, Czechach i Wielkiej Brytanii, gdzie z aplikacji skorzystało już ponad 350 000 rodziców.
4. Na festiwalu Odnalezione w Tłumaczeniu odbyła się uroczysta gala wręczenia Nagród Prezydenta Miasta Gdańska za Twórczość Translatorską im. T. Boya-Żeleńskiego. Za przekład dzieła wydanego w latach 2020-2022 nagrodzono René Koelblena i Stanisława Waszaka, którzy z języka francuskiego przełożyli wydane przez Wydawnictwo Lokator dzieło Zniknięcia Georges’a Pereca. Nagrodę za całokształt działalności translatorskiej otrzymał Ireneusz Kania.
5. Kraków świętował 10-lecie otrzymania tytułu Miasta Literatury UNESCO – najważniejsze wydarzenia jubileuszowe odbędą się w październiku, jednak już teraz organizatorzy realizują okolicznościowe projekty, np. Księgarnie Odporne, wspierający kameralne księgarnie.
6. Wrocławski pisarz, autor kryminałów o komisarzu Eberhardzie Mocku, Marek Krajewski otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Wrocławia. O przyznaniu wyróżnienia zdecydowali w czwartek miejscy radni. Uroczyste wręczenie tytułu odbędzie się w czerwcu, podczas uroczystej sesji rady miejskiej.
7. Biblioteka Narodowa opublikowała wstępny raport Stan czytelnictwa książek w Polsce w 2022 roku. Wśród pozytywnych tendencji na uwagę zasługuje szczególnie wzrost czytelnictwa nastolatków: 72% badanych nastolatków było czytelnikami książek, aż 18% deklarowało czytanie siedmiu i więcej książek. Czytelnictwo starszych pozostaje na niskim poziomie z 2021 r.
8. Pisarka, dramatopisarka, scenarzystka, psycholożka Zyta Rudzka została laureatką Poznańskiej Nagrody Literackiej 2023 – Nagrody im. Adama Mickiewicza informowała rektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu prof. Bogumiła Kaniewska.
Marzec 2023
1. Nowoczesne ekspozycje w Muzeum Kornela Makuszyńskiego w Zakopanem, które zostało w środę otwarte po generalnym remoncie, są dostosowane do wieku zwiedzających, co ważne zwłaszcza w takim oddziale, które jest poświęcone autorowi bajek dla dzieci – podkreślił wicepremier, szef resortu kultury Piotr Gliński.
2. W ciągu ostatniego roku klienci Empiku kupili ponad 6 mln egzemplarzy książek dla dzieci – to kategoria, która dynamicznie się rozwija i rośnie na przestrzeni ostatnich lat, również w formacie audio. Z okazji zbliżającego się Międzynarodowego Dnia Książki dla Dzieci marka przeprowadziła badanie dot. czytelnictwa wśród najmłodszych.
3. Od 24 do 26 marca trwał 12. Krakowski Festiwal Komiksu. Uczestnicy wydarzenia m.in. będą mogli się spotkać z polskimi i zagranicznymi twórcami. „Czworo gości przyjedzie z Europy Zachodniej, a czworo z Ukrainy” – informował PAP Artur Wabik, współorganizator Krakowskiego Festiwalu Komiksów.
4. Powieściopisarka Małgorzata Musierowicz, literaturoznawca prof. Jan Tomkowski oraz publicysta i poeta Piotr Wierzbicki otrzymali nagrody Biblioteki Narodowej. Wręczenie Nagrody Skrzydła Dedala za lata 2020, 2021 i 2022 odbyło się po przerwie spowodowanej pandemią.
5. Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej, Instytut Książki i Literarisches Colloquium Berlin ogłosili laureatkę i laureata Stypendium im. Albrechta Lemppa za rok 2023. Otrzymali je Dariusz Sośnicki i Antje Ritter-Miller.
6. Badacz literatury, pisarz, tłumacz i publicysta Tadeusz Sławek odebrał w piątek w Krakowie Nagrodę im. Kazimierza Wyki przyznawaną za wybitne osiągnięcia w dziedzinie eseistyki oraz krytyki literackiej i artystycznej.
7. W dniach 10-12 marca odbyła się kolejna edycja Poznańskich Targów Książki. Na zwiedzających czekały tysiące nowości wydawniczych, ciekawe promocje, a także liczne spotkania autorskie. Instytut Książki objął poznańską imprezę swoim patronatem.W tym roku w Poznańskich Targach Książki wzięło udział ponad 170 wydawców. Na stoiskach nie zabrakło klasyki, książek, które w minionym roku znalazły się na listach bestesellerów, a przede wszystkim najnowszych propozycji wydawniczych.
Luty 2023
1. 95 lat temu, 24 lutego 1928 roku prezydent Ignacy Mościcki wydał rozporządzenie o formalnym utworzeniu Biblioteki Narodowej. Jej korzenie sięgają już XVIII wieku. Rocznie do Biblioteki Narodowej wpływa ok. 200 tys. nowych jednostek. Znaleźć w niej można nie tylko zabytki języka polskiego, ale też nieoczywiste obiekty – pióropusz księcia Poniatowskiego czy kożuch Marka Hłaski.
2. Dzisiaj, żeby zostać pisarzem nie trzeba ani mieć talentu, ani nawet się napracować. Ba, praktycznie nawet pisać nie trzeba. W 2023 roku robi to przecież sztuczna inteligencja. Na Amazonie już można się natknąć na setki e-booków wygenerowanych przez SI. Zaczynają one zalewać rynek, a będzie ich coraz więcej.
3. W roku szkolnym 2023/2024 uczniowie - już od szkoły podstawowej - będą mogli wybrać język łaciński zamiast drugiego języka obcego nowożytnego. Łacina wróciła do podstawy programowej.
4. Pierwsza wygrana Remigiusza Mroza, triumf Olgi Tokarczuk, Marcin Meller doceniony za thrillerowy debiut oraz tytuł Pisarki Roku dla Weroniki Anny Marczak. Bestsellery Empiku 2022 przypieczętowały sukces twórców najpopularniejszych książek i produkcji audio, a także muzyki oraz filmów minionego roku. Coroczne nagrody Empiku promują także artystyczne dokonania tych, którzy zasługują na odkrycie przez szeroką publiczność – w tej edycji jest to m.in. pisarka Ishbel Szatrawska.
5. Księgarnie stacjonarne znikną z rynku? Alarmuje "Rzeczpospolitia". Sytuacja małych, polskich księgarni jest dramatyczna.W ciągu ostatnich lat z czytelniczej mapy zniknęła co trzecia księgarnia, a teraz tempo zamykania książkowych biznesów wzrosło. Co dalej, pyta? I nie tylko ona.
6. W szóstej edycji plebiscytu „Wybieramy Księgarnie Roku” mieszkańcy i mieszkanki Krakowa przyznali Znaki Jakości Krakowa Miasta Literatury UNESCO: Cafe NOWEJ Księgarni, Spółdzielni Ogniwo, księgarni MOCAK Bookstore i Antykwariatowi Abecadło. Triumfowały one kolejno w czterech kategoriach: najlepsze książki, najlepsi księgarze, najlepszy klimat i najlepszy program wydarzeń. Wręczenie wyróżnień z udziałem przedstawicieli władz miasta i KBF miało miejsce 1 lutego.
Styczeń 2023
1.Nie tylko księgarnie się zamyka. Polska Press zamyka drukarnię w Poznaniu. Z końcem kwietnia zakończy działalność drukarnia Polska Press w Poznaniu. Placówka drukowała m.in. „Głos Wielkopolski” i „Gazetę Lubuską”.
2. Doroczną Nagrodą „Nowych Książek” zespół miesięcznika wyróżnił Marcina Pilisa za powieść "Mnogość rzeczy" (Warszawa, Wydawnictwo Lira).
3. Już po raz 30. na uroczystej Gali w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej zostały wręczone nagrody Paszporty Polityki dla wybitnych młodych twórców i artystów. Ta najbardziej prestiżowa nagroda kulturalna w Polsce przyznawana jest od 30 lat na podstawie wskazań niezależnych krytyków z różnych mediów, którzy nominują, ich zdaniem, najciekawsze osobowości twórcze minionego roku. W kategorii Literatura Paszport Polityki otrzymał Grzegorz Piątek, za "Za znakomitą opowieść o mieście, która stawia pytanie o modernizację. Za przekonującą dekonstrukcję mitu „miasta z morza i marzeń” oraz całego polskiego międzywojnia" - „Gdynia obiecana. Miasto, modernizm, modernizacja 1920–1939” (Wydawnictwo WAB).
4. Irlandzka poetka Alice Lyons zwyciężyła w pierwszym naborze na rezydencję w dawnym mieszkaniu Czesława Miłosza w Krakowie i zamieszka w nim jesienią na 4-6 tygodni – informowali organizatorzy polsko-irlandzkiego projektu Heaney-Miłosz.
5. Ministerstwo Finansów sprawiło, że ten mijający rok był dla wydawców jeszcze trudniejszy: po długich negocjacjach z przedstawicielami Polskiej Izby Książki oraz Izby Wydawców Prasy rząd odmówił wprowadzenia zerowej stawki VAT na prasę i książki.
6. UOKiK nałożył łącznie ponad 210 mln zł kar na spółkę Allegro. Spółka zdaniem regulatora miała bezprawnie zmieniać regulamin, m.in. dotyczący usługi Smart. Pierwsza z decyzji UOKiK dotyczy złamania reguł konkurencji.
7.Wybrano hasło promujące Tydzień Bibliotek 2023. Zarząd Główny Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich wybrał hasło promujące XX Tydzień Bibliotek. Brzmi ono: „Moja, Twoja, Nasza – Biblioteka!”
