Nominacje do Nagrody Conrada
Nominacje do Nagrody Conrada
Marta Hermanowicz, Jul Łyskawa, Kinga Sabak, Izabela Tadra i Patryk Zalaszewski – to według kapituły Nagrody Conrada autorki i autorzy najlepszych debiutów prozatorskich 2024 roku. 11. gala wręczenia statuetki połączona z wykładem mistrzowskim Marka Bieńczyka i występem upamiętniającym Marcina Wichę odbędzie się 26 października – na zakończenie Festiwalu Conrada.
Nagroda Conrada, przyznawana od 2015 roku, to pierwsze polskie wyróżnienie za debiut prozatorski. Jego celem jest wspieranie nowych głosów w polskiej prozie, rozumianej szeroko – zarówno jako twórczość fabularna, jak i non-fiction. Kapituła nagrody wybrała właśnie pięć najlepszych debiutów 2024 roku.
Pierwsza z nominowanych – Marta Hermanowicz – to laureatka Międzynarodowego Festiwalu Opowiadania i uczestniczka programu Connecting Emerging Literary Artists (CELA), zawodowo związana jest z reklamą. Publikowała m.in. w „Twórczości” i „Piśmie”. Jej powieść Koniec (ArtRage) o pamięci i dziedziczeniu traum otrzymała nominację do Paszportów „Polityki”. Osią fabuły są losy dwóch bohaterek – Lotki, deportowanej podczas wojny na Sybir, oraz jej wnuczki Malwiny, która kilka dekad później dorasta na Ziemiach Odzyskanych. Dziewczyna zaczyna śnić koszmary swojej babki i opowiada o nich pełnym inwencji, ekspresyjnym językiem.
Jul Łyskawa to prozaik, redaktor i tłumacz wydawnictw dziecięcych. Publikował m.in. w „Ha!arcie” i „Arteriach”. Za powieść Prawdziwa historia Jeffreya Watersa i jego ojców (Wydawnictwo Czarne) otrzymał Paszport „Polityki”, Nagrodę Literacką m.st. Warszawy i nagrodę Odkrycia Empiku. Akcja powieści dzieje się w miasteczku Copperfield w stanie Waszyngton i nawiązuje klimatem między innymi do twórczości Davida Lyncha. Dla Jula Łyskawy literatura jest remiksem wielu powtarzalnych historii, zużytych gatunków i przeróżnych językowych rejestrów – dlatego autor bawi się nimi i nieustannie przeskakuje między formami literackimi.
Kolejna z nominowanych, Kinga Sabak, jest wicenaczelną magazynu kulturalnego „Mint”. Jej debiutancki zbiór opowiadań – Trochę z zimna, trochę z radości (Wydawnictwo W.A.B.) – to kameralna opowieść o dorastaniu. Kilkuletnia Ola coraz częściej czuje się Olkiem, a może nawet kimś, kto powinien nazywać się po prostu Alex. Jednocześnie jest osobą religijną, szukającą ukojenia i zrozumienia w społeczności osób wierzących. Tym, co charakteryzuje narrację Kingi Sabak, jest minimalizm, który skłania czytelniczki i czytelników do większej uważności.
Izabela Tadra to była dziennikarka, obecnie zajmuje się public relations. Publikowała m.in. w „Bluszczu”, „Pulsie Biznesu” i „Super Expressie”. Jej Hotel ZNP (Wydawnictwo Filtry) za sprawą głównej bohaterki Belci parodiuje stereotypowe kobiece role żon, córek i matek, a jednocześnie przed tymi rolami, po tropach Witolda Gombrowicza, ucieka. Proza Izabeli Tadry nasycona jest bólem, ale też absurdem i zgrywą. O sile jej oddziaływania mogła się przekonać publiczność Teatru Nowego w Łodzi, gdzie książkę debiutantki przełożono na język sceniczny (reżyseria: Kuba Kowalski, adaptacja i dramaturgia: Małgorzata Maciejewska). Spektakl został nagrodzony podczas Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej.
Ostatni z nominowanych – Patryk Zalaszewski – jest scenarzystą i autorem opowiadań. Otrzymał Nagrodę im. Siegfrieda Lenza i wygrał konkurs Wydawnictwa Czarne, Państwowego Instytutu Wydawniczego i „Dwutygodnika”.Luneta z rybiej głowy (Wydawnictwo Czarne) to zbiór mikrohistorii, w którym realizm życia małej nadmorskiej wspólnoty rybackiej łączy się z oniryczną atmosferą właściwą opowieściom o krainie dzieciństwa. Codzienność mieszkańców – wypływanie na połów jeszcze przed świtem, niebezpieczeństwo sztormów, ciężka praca przy sieciach – została opisana oszczędnie i sugestywnie. Patryk Zalaszewski stworzył ciekawy obraz dorastania chłopca, ostatnio rzadko spotykany w polskiej prozie.
Zgłoszeń do konkursu dokonywali wydawcy oraz same autorki i autorzy. Grono nominowanych wybrała kapituła, do której należą znawcy i znawczynie literatury: Julia Fiedorczuk (pisarka, poetka, tłumaczka i wykładowczyni), Katarzyna Jakubowiak (literaturoznawczyni, zastępczyni dyrektora Centrum Nauki i Kultury Młyny Rothera), Monika Ochędowska (dziennikarka „Tygodnika Powszechnego”), Michał Sowiński (dyrektor ds. promocji „Tygodnika Powszechnego”, redaktor literacki Festiwalu Conrada) Olga Stanisławska (eseistka, kuratorka i autorka reportaży) i Marcin Wilk (publicysta, autor książek non-fiction, badacz historii współczesnej). Przewodniczącym kapituły jest profesor Michał Paweł Markowski (badacz literatury i wykładowca), a funkcję sekretarzyni nagrody sprawuje Joanna Szulborska (teatrolożka, nauczycielka akademicka i menedżerka kultury).
O tym, kto zdobędzie Nagrodę Conrada, zadecydują po połowie głosy kapituły i publiczności. Formularz dla czytelników jest już dostępny na stronie Festiwalu Conrada – głosowanie potrwa do 23 października do godz. 23.59. Gala Nagrody Conrada odbędzie się 26 października o godz. 18.00 na Scenie MOS Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (ul. Rajska 12). Tradycyjnie będzie to zwieńczenie Międzynarodowego Festiwalu Literatury im. Josepha Conrada. Wykład mistrzowski wygłosi laureat Nagrody Literackiej Nike Marek Bieńczyk – autor poruszającego eseju o Nadziei radykalnej Jonathana Leara. Szczególnym punktem gali będzie monodram profesora socjologii i cenionego publicysty Jarosława Flisa do rysunków Marcina Wichy. Będzie to symboliczne pożegnanie z niezwykle bliskim festiwalowi grafikiem i eseistą, zmarłym w styczniu tego roku.
Fundatorem nagrody jest Miasto Kraków, a partnerami przedsięwzięcia są Fundacja Tygodnika Powszechnego i Krakowskie Biuro Festiwalowe – operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO. Zwycięzca lub zwyciężczyni konkursu otrzyma statuetkę oraz kwotę trzydziestu tysięcy złotych. Nagroda obejmuje także miesięczny pobyt rezydencjalny w Krakowie i kampanię promocyjną wyróżnionej książki na łamach „Tygodnika Powszechnego”. Dotychczasowe laureatki to Liliana Hermetz, Żanna Słoniowska, Anna Cieplak, Weronika Gogola, Olga Hund, Dorota Kotas, Elżbieta Łapczyńska, Paulina Siegień, Urszula Honek i Maria Halber.
