Teatr 21 został założony w 2005 roku i jest jedynym teatrem w Polsce, którego aktorami są osoby z zespołem Downa i autyzmem. Spektakle Teatru 21 są zaangażowane społecznie, kwestionują status prawny oraz społeczny osób z niepełnosprawnościami. W ciągu 15-letniej działalności w teatrze powstało kilkanaście spektakli, które były wystawiane w Polsce i za granicą. Oprócz działalności artystycznej, Teatr 21 jest zaangażowany także w działalność edukacyjną i wydawniczą. Od roku 2020 prowadzi Centrum Sztuki Włączającej – pierwszą instytucję kultury w Warszawie, której działalność jest w pełni poświęcona twórczości artystów z niepełnosprawnościami.
Literatura:
W dziedzinie literatury nominowani byli:
Mira Marcinów, Patrycja Sikora oraz Igor Jarek.
Nagrodzono: Mira Marcinów
Za intensywną opowieść o relacji córki i matki, o życiu i umieraniu. Wybitność „Bezmatka” wykracza daleko poza temat żałoby, dotyczy też literackiego języka, zarazem wywrotowego i precyzyjnego" - uzasadniono.
Filozofka i pisarka, studiowała na Międzywydziałowych Indywidualnych Studiach Humanistycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie obroniła doktorat z psychologii. Obecnie pracuje jako adiunkt w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk oraz wykłada na Uniwersytecie SWPS w Warszawie. Zajmuje się filozofią psychiatrii oraz teorią szaleństwa. W 2015 roku za swoją rozprawę doktorską dostała nagrodę Prezesa Rady Ministrów, a w 2019 została finalistką Nagrody Naukowej "Polityki". Do Paszportów Polityki 2020 została nominowana za swój prozatorski debiut –
"Bezmatek", który opowiada o relacji między matką i córką, intymności oraz utracie.
Sztuki wizualne:
W dziedzinie sztuk wizualnych nominowani byli: Małgorzata Mirga-Tas, Karol Palczak i Joanna Piotrowska.
Nagrodzono: Małgorzatę Mirga - Tas
"Za sztukę, która efektownie, niebanalnie i mądrze opowiada o tożsamości i dziedzictwie. Za szukanie w tradycji Romów ciągle aktualnych wartości i uniwersaliów" - podano w uzasadnieniu.
Urodzona w 1978 roku w Zakopanem polsko-romska artystka wizualna, malarka, rzeźbiarka, edukatorka i aktywistka. Absolwentka Liceum Sztuk Plastycznych im. Antoniego Kenara oraz Wydziału Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Obecnie mieszka i pracuje w swojej rodzinnej, romskiej miejscowości – Czarnej Górze, która leży na granicy między Spiszem i Podhalem. Jej wuj, Andrzej Mirga był etnografem, który badał kulturę romską. Artystka podąża jego śladami, gdyż jej twórczość także ma charakter etnograficzny – na swoich obrazach przedstawia realistyczne sceny z życia różnych grup społecznych. Ponadto, Małgorzata Mirga-Tas aktywnie angażuje się w projekty społeczne przeciwdziałające rasizmowi i ksenofobii.
Kultura zdalna: Artur Liebhart - Millenium Dosc Against Gravity
Nagrodzon: Artur Liebhart - nagrodę w specjalnej kategorii Kultura zdalna przyznano w ramach Paszportów POLITYKI po raz pierwszy. Dyrektor Millennium Docs Against Gravity otrzymuje ją za działania, które zbliżyły twórców i publiczność w sieci.
Muzyka poważna: nominowani byli: Ania Karpowicz, Krystian Lada i Martyna Pastuszka.
Nagrodzono: Ania Karpowicz
"Za konsekwencję i skuteczność w promowaniu zapomnianej muzyki XX wieku oraz muzyki współczesnej, w tym twórczości młodych kompozytorek. Za stworzenie Hashtag Ensemble i festiwalu WarszeMuzik, które wrosły już w nasz pejzaż muzyczny" - uzasadniono przyznanie Paszportu.
Flecistka, kuratorka oraz aktywistka. Studiowała grę na flecie w Akademii Muzycznej w Łodzi i Hochschule für Musik w Detmold, w Niemczech. Wielokrotnie nagradzana na krajowych i międzynarodowych konkursach, w latach 2006–2008 była członkinią European Union Youth Orchestra, z którą występowała na najważniejszych europejskich wydarzeniach związanych z muzyką poważną. W 2015 roku założyła kooperatywę muzyczną Hashtag Ensemble, która specjalizuje się w wykonywaniu muzyki współczesnej, improwizacji oraz edukacji artystycznej. Członkami grupy są przedstawiciele młodego pokolenia polskich muzyków, a jej celem jest między innymi promowanie działalności artystycznej kobiet. W 2017 roku, wraz z pianistą Markiem Brachą powołała do życia festiwal WarszeMuzik. W jego ramach corocznie odbywają się koncerty na podwórkach kamienic, które znajdywały się niegdyś w granicach warszawskiego getta.
Muzyka popularna: nominowani byli: Siksa, 1988 (Przemysław Jankowiak) oraz Marek Pędziwiatr
Nagrodzono: Siksę
Za muzyczne działania, które prowokowały, drażniły, ale wyprzedziły swój czas. Za punkowy krzyk, który stał się artystycznym paliwem dla ulicznych wydarzeń i manifestacji, ale nie przestał być oryginalnym, własnym głosem" - uzasadniono decyzję.
Duet utworzony w 2014 roku, który tworzą: wokalistka (oraz performerka, aktorka, poetka) Alex Freiheit i basista Piotr Buratyński. Twórcy poznali się w Toruniu, gdzie Freiheit studiowała na Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika kulturoznawstwo i ochronę dóbr kultury. Obecnie oboje mieszkają w Gnieźnie. Ich występy opierają się na monologach Alex, pod które Buratyński dodaje rytmiczne melodie na gitarze basowej, dzięki czemu aktywizują widownię i wzbudzają w niej skrajne emocje. Teksty pisane przez Freiheit mają bezkompromisowy, feministyczny charakter – krytykują patriarchat, przemoc seksualną i dyskryminację mniejszości.
Kultura cyfrowa: nominacje w dziedzinie kultury cyfrowej otrzymali: Different Tales, One More Level i Ovid Works.
Nagrodzono: Different Tales
Za tworzenie wciągających opowieści opartych na słowie, oszczędnie korzystających z obrazu i dźwięku, ale po mistrzowsku wykorzystujących medium gry wideo"
Different Tales to studio gier, które współtworzą: Marta Malinowska, Jacek Brzeziński oraz Artur Ganszyniec. Najważniejszym elementem ich projektów jest interaktywna proza. Muzyka oraz grafika jedynie "dopełniają" doświadczenie. Gry Different Tales nie są oparte na dynamicznej akcji, która ma wzbudzać intensywne, skrajne emocje u użytkowników, tylko na hipnotyzujących, skłaniających do refleksji i wyciszenia tekstach. Do Paszportów Polityki 2020 studio zostało nominowane za grę "Werewolf: The Apocalypse – Heart of the Forest", której osią fabularną jest wizyta studentki z USA w Puszczy Białowieskiej w celu poszukiwania swoich korzeni.
Nagroda dla "Kreatorów kultury":
Bożena i Lech Janerkowie
- Za najwspanialszą w polskiej muzyce rozrywkowej opowieść o niezależności, snutą przez dekady w zespole Klaus Mitffoch, a później na autorskich płytach. Opowieść, której nie dogonił "lukratywny wieprz" i w której "wszystko było dobrze i wszystko w sam raz" – także dzięki temu, że snuta była przez dwoje muzyków będących dla siebie oparciem - uzasadniono.
Przez 27 lat istnienia nagrody Kapituła Paszportów "Polityki" nagrodziła 168 laureatów, w tym 211 artystów i twórców (licząc zespoły) oraz wyróżniła 22 Kreatorów Kultury. Dwa razy przyznano nagrody ex aequo – w 2009 r. w kategorii film Paszporty otrzymali Xawery Żuławski i Borys Lankosz, a w 2011 r. w kategorii muzyka popularna nagroda przypadła Julii Marcell i Maciejowi Szajkowskiemu.
źródło: https://culture.pl
https://kultura.onet.pl
Kategoria Teatr: Justyna Sobczyk i Teatr 21
"Za przedstawienia uczące wrażliwości na to, co nieoczywiste. I dawanie każdym z nich wspaniałego przykładu praktykowania różnorodności, włączania i współpracy – na poziomie ludzkim, społecznym, artystycznym i instytucjonalnym" - podano w uzasadnieniu.
Kultura zdalna: Artur Liebhart - Millenium Dosc Against Gravity
Nagrodę w specjalnej kategorii Kultura zdalna przyznaliśmy w ramach Paszportów POLITYKI po raz pierwszy. Dyrektor Millennium Docs Against Gravity otrzymuje ją za działania, które zbliżyły twórców i publiczność w sieci.
Kategoria Literatura: Mira Marcinów
"Za intensywną opowieść o relacji córki i matki, o życiu i umieraniu. Wybitność „Bezmatka” wykracza daleko poza temat żałoby, dotyczy też literackiego języka, zarazem wywrotowego i precyzyjnego" - uzasadniono.
Kategoria Sztuki wizualne: Małgorzata Mirga-Tas
"Za sztukę, która efektownie, niebanalnie i mądrze opowiada o tożsamości i dziedzictwie. Za szukanie w tradycji Romów ciągle aktualnych wartości i uniwersaliów" - podano w uzasadnieniu.
Kategoria Muzyka poważna: Ania Karpowicz
"Za konsekwencję i skuteczność w promowaniu zapomnianej muzyki XX wieku oraz muzyki współczesnej, w tym twórczości młodych kompozytorek. Za stworzenie Hashtag Ensemble i festiwalu WarszeMuzik, które wrosły już w nasz pejzaż muzyczny" - uzasadniono przyznanie Paszportu.
Kategoria Muzyka popularna: Duet Siksa
Za muzyczne działania, które prowokowały, drażniły, ale wyprzedziły swój czas. Za punkowy krzyk, który stał się artystycznym paliwem dla ulicznych wydarzeń i manifestacji, ale nie przestał być oryginalnym, własnym głosem" - uzasadniono decyzję.
Kategoria Kultura cyfrowa: Marta Malinowska, Jacek Brzeziński, Artur Ganszyniec. Studio Different Tales
"Za tworzenie wciągających opowieści opartych na słowie, oszczędnie korzystających z obrazu i dźwięku, ale po mistrzowsku wykorzystujących medium gry wideo"
Nagroda dla "Kreatorów kultury": Bożena i Lech Janerkowie
- Za najwspanialszą w polskiej muzyce rozrywkowej opowieść o niezależności, snutą przez dekady w zespole Klaus Mitffoch, a później na autorskich płytach. Opowieść, której nie dogonił "lukratywny wieprz" i w której "wszystko było dobrze i wszystko w sam raz" – także dzięki temu, że snuta była przez dwoje muzyków będących dla siebie oparciem - uzasadniono.
