Pożegnanie Adama Zagajewskiego
W niedzielę 11 kwietnia o godz. 16.30 w bazylice św. Floriana w Krakowie zostanie odprawiona dla najbliższych msza święta za Adama Zagajewskiego, która będzie transmitowana na kanale YouTube, o czym poinformowała żona zmarłego poety w nekrologu zamieszczonym 26 marca w „Gazecie Wyborczej”. Czytamy tam: „ból po jego stracie dzielę z córką i jej rodziną, z Jego siostrą i siostrzenicą, z pozostała rodziną oraz przyjaciółmi i czytelnikami. Dziękuję wszystkim za wyrazy współczucia i wsparcia, którymi mnie otaczają” i jeszcze: „Adasiu Mój Kochany, ufam, że to tylko chwila przerwy w naszym wspólnym życiu, które kiedyś będziemy znowu dzielić – ‘jak posiłek w podróży".
„Ze względu na pandemię obecność w kościele będzie ograniczona do grona najbliższych poety. Parafia, a także rodzina poety zapraszają wszystkich, którzy chcieliby duchowo włączyć się w tę uroczystość do śledzenia transmisji nabożeństwa na kanale YouTube”, przekazał Robert Piaskowski, pełnomocnik prezydenta Krakowa ds. kultury.
Poinformował także, że prochy Adama Zagajewskiego spoczną w Panteonie Narodowym. Decyzja ta podjęta została z inicjatywy prezydenta miasta Jacka Majchrowskiego, wchodzącego w skład Kapituły Fundacji Panteon Narodowy, i za poparciem tego gremium. W jego skład wchodzą także: metropolita krakowski Marek Jędraszewski, minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu Piotr Gliński, prezes Polskiej Akademii Umiejętności Jan Ostrowski, prezes Polskiej Akademii Nauk Jerzy Duszyński, a także rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego Jacek Popiel, czyli przewodniczący Rady Fundacji Panteonu Narodowego.
Jak przekazał Robert Piaskowski, decyzja ta zapadła z uwagi na wybitne zasługi Adama Zagajewskiego dla narodowej kultury, literatury i języka. Poinformował przy tym, że na razie urna prochami poety pozostaje złożona w krypcie krakowskiej bazyliki św. Floriana, i pozostanie tam do czasu zorganizowania państwowych uroczystości pogrzebowych.
Panteon Narodowy w Krakowie jest miejscem spoczynku najwybitniejszych twórców narodowej sztuki, kultury i nauki, kontynuacja idei krypty zasłużonych na Skałce. Idea Panteonu Narodowego w Krakowie narodziła się w maju 2009 roku po wycofaniu się Ojców Paulinów z rozbudowy krypty zasłużonych na Skałce. Pomysłodawcą tej idei był zmarły w ubiegłym roku prof. Franciszek Ziejka, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Projekt uzyskał szerokie poparcie środowisk twórczych w podpisanym 26 stycznia 2010 roku liście intencyjnym wyrażającym chęć budowy w Krakowie Panteonu Narodowego przy kościele św. Piotra i Pawła znajdującego się przy ul. Grodzkiej 52a.
Przed utworzeniem Panteonu zostali tam pochowani: Piotr Skarga (1536–1612), bp Andrzej Trzebicki (1607–1679) oraz hr. Witold Szeliga Bieliński (1818–1833), a po jego utworzeniu: Sławomir Mrożek (1930–2013), prof. Karol Olszewski (1846–1915), prof. Zygmunt Wróblewski (1845–1888) oraz Marian Rejewski (1905–1980), Jerzy Różycki (1909–1942) i Henryk Zygalski (1908–1978).
W ostatnich dniach poinformowano, że za rok – 29 marca 2022 roku – do Panteonu Narodowego w Krakowie zostaną przeniesione prochy zmarłego przed rokiem, 29 marca 2020 roku, Krzysztofa Pendereckiego „w formule uroczystości państwowych”.
Ukazało się wiele wspomnień i nekrologów, w którym liczne osoby i instytucje żegnają Adama Zagajewskiego. W „Gazecie Wyborcze” z 23 marca na pierwszej stronie zamieszczono pożegnanie Adama Michnika („Trudno będzie bez Ciebie żyć”) oraz wiersz „Brama” zadedykowany przez Adama Zagajewskiego Barbarze Toruńczyk. Wewnątrz numeru jest obszerny tekst „Nosił w sobie niewygasłe źródło buntu” autorstwa Krzysztofa Siwczyka, a także pożegnania Tadeusza Sobolewskiego oraz Ryszarda Krynickiego, Jarosława Mikołajewskiego, Jakuba Kornhausera, Olgi Tokarczuk, Michała Rusinka, prof. Anny Czabanowskiej-Wróbel, prof. Michała Pawła Markowskiego, Mai Komorowskiej i Włodka Pawlika.
W wydaniu weekendowym „Gazety Wyborczej” z 27 marca zamieszczono wybór wierszy Adama Zagajewskiego z tomu „Wiersze wybrane” (Wydawnictwo a5, Kraków 2010): „W pierwszej osobie liczby mnogiej” (Julianowi Kornhauserowi), „Prawda”, „Simone Weil”, „Skarga młodzieńca z dawnych lat”, „Ogień”, „Wiemy wszystko”, „Żelazo”, „Klęska”, „Jedwabne”, „Uchodźcy” oraz „Miasto, w którym chciałbym zamieszkać” a także dwa wiersze dotąd nie publikowane: „Wieczór autorski” i „Trzy czwarte” (oba z lutego 2021 roku).
W „Polityce” z 24 marca zamieszczono wspomnienie Justyny Sobolewskiej zatytułowane „Mistrzowie mówią szeptem. W Światowym Dniu Poezji zmarł wybitny poeta Adam Zagajewski. Miał 75 lat”, a w „Tygodniku Powszechnym” z 28 marca ukazał się nekrolog, w którym czytamy, że zmarły poeta był „współtwórcą Nowej Fali, niezależnego głosu polskiej literatury, był wspaniałym poetą, tłumaczonym na wiele języków, eseistą i prozaikiem, laureatem wielu nagród, w tym Neustadt Prize i Nagrody Księżniczki Asturii. Mądry, odważny i uroczy człowiek, obdarzony subtelnym, autoironicznym poczuciem humoru, współpracował z naszym pismem od połowy lat 70. minionego wieku”.
W „Gazecie Wyborczej” z 27 marca nekrolog dla „wielkiego poety, naszego przyjaciela” podpisały 55 osoby uszeregowane w porządku alfabetycznym od Anny Barańczak po Iwonę Zielińską. W tym samym numerze Gazety Wyborczej” zamierzono też nekrolog od Rady Fundacji im. Zbigniewa Herberta, którego zmarły poeta był członkiem „od początku jej istnienia, wspierał nasze działania swoją mądrością, międzynarodowym autorytetem, doświadczeniem, uczestnictwem w wielu wydarzeniach”.
W poprzednich dnia w „Gazecie Wyborczej” Adama Zagajewskiego żegnali nekrologami organizatorzy Dni Tranströmerowskich jako laureata Nagrody Tomasa Tranströmera, szwedzkiego poety, laureata Nagrody Nobla w 2011 roku, przyznanej w 2001 roku, a także krakowscy wydawcy. „Przyjaciele z wydawnictwa Znak” napisali, że „z głębokim bólem przyjęli wiadomość o śmierci artysty, który destylował piękno i zachwyt z szorstkiej materii świata, który szukał prawdy, ale nigdy dogmatu, który kochał wolność a ironia i dobroć zgodnie w Nim mieszkały. Jesteśmy Mu wdzięczni za Jego obecność wśród nas i za wszystko, czym się z nami dzielił i co nam pozostawił”. Zespół Wydawnictwa Literackiego żegnał „znakomitego, ostatniego tak dobrze znanego w świecie polskiego Poetę, reprezentującego ład, kulturę. Piewcę cywilizacji Śródziemnomorza, Europejczyka, Autora i Przyjaciela naszej oficyny”.
Wcześnie w „Gazecie Stołecznej” zamieszczono nekrologi odpisane przez Dyrekcję i pracowników Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie (dla „człowieka uczciwego i prawego, zasłużonego w obronie wolności i demokracji. Przyjaciela Muzeum Literatury”), a także przez adw. Przemysława Rosatiego, Prezesa NRA i Naczelną Radę Adwokacką: „oddajemy hołd wielkiemu Człowiekowi i Artyście, uhonorowanemu w 2020 roku Odznaką Adwokatura Zasłużonym, dla którego obrona ludzkiej godności, prawa i wolności oraz ładu demokratycznego zawsze stanowiła niezbywalną powinność”.