Recenzja

Agresja elektroniczna i cyberbullying jako nowe ryzykowne zachowania młodzieży

Książka  Jacka Pyżalskiego trafia w sedno problemów naszych czasów analizując wciąż nabrzmiewający, niezwykle aktualny problem jakim jest agresja elektroniczna i cyberbullying. Autor przedstawia w swojej rozprawie zjawisko agresji elektronicznej po prostu znając się na temacie. Pyżalski jest autorem, współautorem i redaktorem licznych publikacji z zakresu pedagogiki i promocji zdrowia. Reprezentant Polski z nominacji MNiSW w Międzynarodowym Komitecie zarządzającym akcją COST [European Cooperation in the field of Scientific and Technical Research] Action IS0801: Cyberbullying: coping with negative and enhancing positive uses of new technologies, in relationships in educational settings. – jest to konsorcjum naukowe zajmujące się przeciwdziałaniem cyberprzemocy wśród dzieci i młodzieży. 

Publikacja rzeczywiście przepełniona jest ogromnym ładunkiem wiedzy. Wiedza owa przedstawiona jest tu w bardzo szerokim kontekście tak teoretycznym jak i praktycznym. Oparta jest na badaniach własnych, ale także poparta autorytetem wybitnych znawców tematu. Sam tekst czyta się z zainteresowaniem.

Autor w tej książce jasno pokazuje różnice między starymi, a nowymi mediami. Jedną z podstawowych różnic zdaniem Pyżalskiego jest zasada anonimowości, choć nie zawsze, i cyfrowość, a to znaczy, że wszelkie dane nie mają fizycznego charakteru., są jedynie ciągami cyfr, co oczywiście ma wpływ na nasilające się z roku na rok zjawisko agresji elektronicznej w internecie.. Zapewniając elektronicznemu agresorowi anonimowość, co jest istotną i zarazem podstawową cechą nowych mediów, kolejną cechą jest interaktywność, czyli możliwość tworzenia obrazów, tekstów, komentowania i tworzenia treści szeroko rozumianej wirtualnej rzeczywistości. Użytkownik tych mediów nie jest zatem li tylko i wyłącznie biernym odbiorcą informacji, tak jak ma to miejsce w przypadku mediów starszej generacji. Oczywiście, na co zwracają uwagę wszyscy naukowcy zajmujący się rzeczywistością wirtualną, mianowicie na to, że polska młodzież wedle ogólnodostępnych badań spędza przed komputerem ponad siedemnaście godzin tygodniowo. Ale zdarzają się młodzi ludzie przebywający przed komputerem praktycznie cały czas, od rana do wieczora. Wiążę się to niestety z nowym rodzajem niebezpiecznego uzależnienia, przy czym młodzież na Zachodzie Europy w tym względzie nas wyprzedza, przebywa  w sieci ponad dwadzieścia sześć godzin  tygodniowo. Uzależnienie jej od nowych mediów jest tak zatem większe i problem  ten nabrzmiewa z roku na rok.

W publikacji tej opierając się na własnych badaniach Pyżalski zastanawia się, jak media, które określa nowymi mają wpływ na szeroko rozumiany rozwój społeczny zwracając uwagę, iż nowe media znacznie wpływają na płytszy odbiór wiedzy. Oczywiście zwraca też uwagę na to, że komputer i internet może być wykorzystywany do celów dobrych, ale również może być przedmiotem zamierzonej agresji. Autor obrazowo i merytorycznie z metodologiczną doskonałością określa kierunki, a także charakteryzuje adresatów tej formy agresji elektronicznej. Jest tu  zobrazowana sytuacja mobbingu elektronicznego czyli cyberbullyingu. Autor opisuje szeroko zjawisko cyberprzemocy elektronicznej analizując także warunki jakie muszą zaistnieć by ów mobbing, a co za tym idzie agresja elektroniczna mogły zaistnieć w wirtualnej rzeczywistości. Mianowicie, po pierwsze zwraca uwagę czytelnika na intencje, po drugie analizuje przewagę agresora nad ofiarą mobbingu, po trzecie zauważa powtarzalność zachowań rozumianych jako agresywne.

Rozprawa dr  Jacka Pyżalskiego łączy w sobie ogromne doświadczenie pedagogiczne z eurydycją. Widać tu także coś, co nazwałbym drobiazgową analityczną fachowością Książka jeżeli chodzi o zawartość szeroko rozumianej wiedzy merytorycznej jest  pod tym względem znakomita i nowatorska. Już sam fakt tego, iż  pokazuje ona sposób wykorzystania komputera przez osoby niepełnosprawne intelektualnie, świadczy o tym, jak nowatorski ma charakter i jakim znawstwem tematu się odznacza.

Komu zalecałbym tą znakomitą intelektualną ucztę, podkreślam to raz jeszcze, nowatorską i przebogatą w treści poznawcze rozprawę wycyzelowaną metodologicznie?
Moim zdaniem ksiązka ta winna być na półkach w każdym domu, w którym młody człowiek ma nieograniczony dostęp do internetu,  powinna to być obowiązkowa lektura dla rodziców nauczycieli i studentów nie tylko pedagogiki; z pracy tej mogą obficie korzystać też socjologowie.

Stanowi ona według mnie doskonały punkt wyjścia do dalszych dociekań naukowych. Jest bowiem opatrzona bogatym aneksem, w którym przedstawione są aktualne wyniki badań dotyczące omawianego przedmiotu, a także posiada obfitą bibliografię. Nie pozostaje mi zatem nic innego jak gorąco polecić państwu tą publikację autorstwa dr Jacka Pyżalskiego.