Recenzja

Fake news

Publikacja jak najbardziej na czasie. Z całą doniosłością pokazuje jak podatni jesteśmy na dezinformację czyli tytułowe fake newsy. Brak wiedzy, albo jej powierzchowny stan tworzą doskonałe podglebie na którym rozwijają się nieprawdziwe informacje.

Sander van der Linden, holenderski psycholog społeczny, kieruje Laboratorium Podejmowania Decyzji Społecznych na wydziale psychologii Uniwersytetu w Cambridge i od lat zajmuje go dezinformacja, psychologia wpływu oraz negacja przekazu nauki. Szczególnie ta ostatnia gremialnie infekuje umysły, szczególnie młodego pokolenia, które surfując w sieci uzależnia się od informacji wstawianych przez internetowych „mędrców” nazywanych z angielska influencerami.

Mają oni duży wpływ na bywalców sieci, prowadząc swoje profile w social mediach, przy okazji reprezentując takie celebryckie zawody jak aktorzy czy sportowcy, skupiając wokół siebie grupę internautów-fanów, z którymi budują trwałe relacje. To oni stają się opiniotwórczymi gurtu dla anonimowej szarej masy internetowych portali social mediów.

Groźne jest to, zauważa Linden, gdy fake newsy dotyczące naszego zdrowia, życia, zmian klimatycznych szerzą dezinformację, albo po prostu zwykłe kłamstwa infekując dziesiątki tysięcy umysłów. Jak trudno jest znaleźć na to skuteczne antidotum pisze o tym w trzecim rozdziale zatytułowanym „Psychologiczna szczepionka przeciw dezinformacji. Ta podawana z „ust do ust”, ze strony na stronę uzyskuje status „sprawdzonej” informacji, z którą trudno jest walczyć. Bo jak udowadnia Linden, jest to specyficzna wojna psychologiczna, którą trudno jest wygrać konwencjonalnymi metodami.Przytacza przy tym mnóstwo przykładów z ostatnich lat, gdzie fake newsy wyborcze przeplatały się z doniesieniami klimatycznymi oraz Covidowymi. Okładka dość jasno pokazuje z czym mamy do czynienia i jak trudno jest rozbroić medialny granat pełen fake newsów. Tym bardziej gdy stoją za nimi sieciowi celebryci.

Sander van der Linden porównuje zainfekowane fake newsami umysły niczym epidemiolog nadając temu zjawisku rangę globalnej pandemii. O dziwo, wbrew pozorom nasz mózg potrafi odróżnić fakty od fikcji, ale jak twierdzi Linden trzeba mu w tym pomóc, a do tego jest nam potrzebny prebunking, czyli masowa inokulacja — globalne zaszczepienie, można by to nazwać przeciw informacją, tak jak w czasie plagii. Bo dezinformacja jest rodzajem globalnej infekcji, z którą można walczyć, ale nigdy nie wiemy jakie niesie ze sobą skutki. Jak ważna jest to sytuacja niech świadczy o tym dołączona przez autora bibliografia licząca ponad pięćset wyselekcjonowanych ważnych pozycji.

To oznacza, że ta choroba nadal się rozprzestrzenia.Przybiera różne zmutowane formy, ale zawsze będzie groźna dla naszego umysłu, dla właściwej pracy naszego mózgu. Dla właściwego pojmowania naszego świata, zgodnego z rozwojem współczesnej nauki i sprawdzonej wiedzy.