Recenzja

Fall Rot

II wojna światowa stała się przedmiotem wielu analiz natury politycznej, militarnej , społecznej. Przewijającym się często pytaniem jest: Dlaczego europejskie kraje, takie jak Francja, Wlk. Brytania, Stany Zjednoczone nie zareagowały w porę, kiedy to jeszcze na początku drogi zbrojeń Hitler kazał w 1935 roku zaanektować Reichswehrze Zagłębie Saary i Ruhry, tym samym przekreślając zapisy Traktatu Wersalskiego.

 

 

Pytań jest oczywiście więcej, dlaczego wywiady brytyjski, francuski posiadając dowody ma to, iż Hitler, a wcześniej Republika Weimarska przygotowywały tajne plany zbrojeniowe, w oparciu o współpracę z Radziecką Rosją, a także wykupując udziały w szwedzkich, holenderskich firmach nie przeciwdziałały temu?

 Autor tej świetnej monografii opartej na rzetelnej analizie wojny niemiecko-francuskiej w 1940 roku, próbuje odkłamać opinię o defetyzmie, tchórzostwie żołnierzy francuskich, braku woli walki, niekompetencji dowódców. Analizuje dostępne źródła, o czym świadczą bogate przypisy i bibliografia. Ja zawsze rozpoczynam lekturę od ich przejrzenia.

 Autor bardzo dokładnie i kompetentnie wprowadza nas w części pierwszej w zawiłości ówczesnej polityki wojskowej i militarnej III Republiki Francuskiej, Było to do tej pory nie tyle przemilczane, co spychane na margines. Mam tu na myśli rozproszenie sił francuskich i brytyjskich w gaszeniu „pożarów” w ich posiadłościach kolonialnych. Widać, to szczególnie w części drugiej książki, poświęconej operacji „Fall Rot”, kiedy to w przesileniu bardzo ważnej bitwy o linię Abberville i rzekę Aisane, w ostatniej chwili ściągano oddziały afrykańskie z Algerii, Maroka czy Tunezji.

Autor obnaża, krok po kroku wszystkie niekonsekwencje i zaniechania jakie Francuski Sztab Generalny i twórca francuskiej doktryny wojennej gen Weygand popełnili przygotowując plany zakupu nowoczesnej broni, środków łączności, artylerii, samolotów itp. A przede wszystkim pokazuje jak iluzoryczna była współpraca francusko- belgijska, francusko- brytyjska, szczególnie w drugiej fazie wojny Fall Rot, co skutkowało w fazie pierwszej "Fall Gelb" załamaniem koncepcji obrony na linii belgijsko- holenderskiej.

Mając to wszystko na uwadze zupełnie inaczej czyta się przytoczony, dokładny przebieg działań wojennych. Autor daje nam tu przedsmak śledzenia tych działań praktycznie dzień po dniu; dołączone mapy i plany sytuacyjne pozwalają na bieżąco weryfikować to o czym czytamy.

Książka ta ze wszech miar godna jest polecenia. Dokładność, precyzja z jaką autor przytacza fragmenty pamiętników, wypowiedzi dowódców niemieckich, francuskich, a także zapiski z posiedzeń francusko-brytyjskiej Najwyższej Rady Wojennej czy Rządu Jej Królewskiej Mości dodają tej monografii rysu dziennika wojennego. Wciągnęło mnie to do tego stopnia, iż czytałem nawet w pracy. Nie mogąc się oderwać, sekundowałem Francuzom wiedząc, że ich wysiłek wojenny, zaangażowanie, jak np. jednostek afrykańskich, dywizji de Gaulle, czy lotników, którzy po kapitulacji odlecieli swoimi samolotami do Afryki, by kontynuować walkę skutkuje zatrzymaniem ofensywy niemieckiej.

Mit o niezwyciężonej niemieckiej taktyce tamtych lat, też można zweryfikować dzięki ukazaniu przez Forczyka luk w uzbrojeniu poszczególnych armii niemieckich, a właściwie we właściwym jego wykorzystaniu. Ale także zmianę w taktyce prowadzenia działań ofensywnych i obronnych oddziałów francuskich, kiedy dostali nowy sprzęt, lepsze czołgi, więcej dział przeciwpancernych, armat samobieżnych czy min przeciwczołgowych.

Jedno jest pewne, Francuzi chcieli walczyć, jeśli nawet w pierwszej fazie Fall Gelb wkradła się nuta zwątpienia, to tylko dlatego, iż żołnierze, tak jak we wrześniu 1939 roku Polacy, pozbawieni byli środków łączności, stąd częste wykluczające się rozkazy biegnące ze Sztabu Generalnego, lub osobiście Weyganda, nie mające nic wspólnego z rzeczywistym położeniem danej armii czy dywizji.

Znakomite opracowanie, wręcz wzorcowe, z wykorzystaniem na lekcjach w liceach o profilu wojskowym.