Recenzja

Katedra

W pełni potwierdzam to, co napisano w nocie reklamowej na stronie księgarni internetowej REBIS-u „Misterny splot polityki, religii i burzliwych ludzkich namiętności”. To na tej osnowie zbudował swoją misterną powieściową narrację autor „Katedry” Ben Hopkins.

 

 

Rozpisana na przeszło sto lat mieści na sześciuset dwunastu stronach losy skarbnika Eugeniusa von Zaberna, braci Schäfferów – Retticha i Emmericha, zwanego w skrócie Emmle i ich przedsiębiorczej siostry Grete, żony kupca, barona von Kronthala. A także żydowskiego chłopca Judla Icchaka z rodziny Roshemerów.

Swoistą wieżą Babel jest tu tytułowa „Katedra” wokół której kręcą się losy wszystkich wymienionych w powieści Hopkinsa bohaterów pierwszo i drugoplanowych. Nazwałem ją wieżą bo przyciąga jak duchowy magnes ludzi z wielu stron świata, mówiących różnymi językami i dialektami. Ludzi różnych narodowości i stanów społecznych; od szlachetnie urodzonych, bogatych mieszczan i kupców, po biedotę miejską i wiejskich parobków, na gildiach zawodowych żebraków i zabójców kończąc.

Ben Hopkins już po pierwszych stu stronach stał się moim faworytem i wiedziałem, że mój wybór wakacyjnej lektury był ze wszech miar trafiony. Lubię epicką rozległa panoramę ludzkich losów rozpisaną na wielogłosy połowy XIII wieku. Hokins bardzo sprawnie wiąże ze sobą poszczególne rody, postacie i postronnych świadków. Panorama średniowiecznego miasta i otaczających go terenów oddana z iście drobiazgową dokładnością. Kto jest wychowany na kultowej pracy Huizingi „Jesień Średniowiecza”, to tu z łatwością odkryje wszystkie kolory i smaki tej epoki.

Warto zanurzyć się w tą gęstą sieć przeróżnych intryg, politycznych, biznesowych, obyczajowych, aby zrozumieć postępowanie ówczesnych przedstawicieli poszczególnych stanów. Szczególnie w sytuacji rozrastania się terytorialnego miast i bogacenia ich mieszkańców, co stanowiło zapowiedź rodzącego się mieszczaństwa, ale było w konflikcie z władzą hierarchów kościelnych, mających wgląd w każdy przejaw życia swoich świeckich owieczek.

Życie i egzystencja rodów Schäfferów, von Zabernów, Grete Gerber, młodego Einolfa, barona von Kronthala, Judla ben Icchaka Rosheimera, Emmericha Schäffera, hrabiny Adelheidy von Schwanenstein, Kwiryna von Lanzenbacha, Walthera von Kolzecka, Albrechta Kaibacha, Tybolta, nieznanej matki i Zenzi, związane są z Hagenburgiem. Miastem zwierciadłem ich duszy, ich ciał, żądz, ambicji, życiowych planów, klęsk, wzlotów i upadków.To ich osobista biblijna wieża Babel, różnej wiary, potrzeby zbawienia, i strachu przed ekskomuniką a także golgoty. A pośrodku niczym cud eucharystyczny wyrasta cień wielkiej Katedry. Budowanej z mozołem, przez wielu mistrzów kamieniarskich, rzeźbiarzy, szklarzy i witrażystów. To klepsydra ich losów, w której piasek zmieszany ze żwirem przesypuje się z nieubłaganą konsekwencją przemijania.

 

Piękny epicki fresk Hopkinsa słusznie porównywany z "Filarami ziemi" Kena Folleta i prozą Umberto Eco. Ale Ben Hopkins jest jeden, i to on stworzył to epickie dzieło, siedząc nad nim przeszło siedem lat. Doceńmy jego wysiłek, szczególnie wnikliwe studia nad epoką, obyczajowością i dziedzictwem materialnym, co przydaje jej dodatkowo autentyczności i aury wczesnego średniowiecza.