Recenzja

Klinika

„Klinikę” przeczytałem tydzień temu, kiedy sam mając odległy termin oczekiwania na przyjęcie na oddział szpitalny stwierdzam, iż przeżywam to samo, co bohater książki Pavola Rankova.

Towarzyszy temu zgoła kafkowska atmosfera absurdu i pure nonsensu z kręgu filmowej dogmy Von Triera. Mam tu na myśli jego miniserial „Królestwo” dziejący się w szpitalu. I „Szpital Brytania” Lindsaya Andersona. Jako człowiek kina wychowany na cywilizacji ruchomych obrazów przetworzyłem powieść Rankova na komiks i film animowany.Książka jest tak skonstruowana, że nie sposób z tego nie skorzystać.

Główny bohater stara się jako pacjent dostać na konsultację do znanego Profesora pracującego w tytułowej klinice. Zdawałoby się, że wystarczy mieć skierowanie, siąść w poczekalni, zająć miejsce w kolejce, i cierpliwie czekać na swoją kolej. Otóż nic podobnego. Nasz pacjent potyka się z całym szeregiem dziwnych sytuacji. Mityczny Profesor okazuje się być mieszkańcem klinicznego labiryntu, do którego wiodą zakodowane w elektronicznych urządzeniach, jak automatyczne drzwi, windy, strefy dla personelu pułapki. Nasz pacjent z dnia na dzień zdany jest jak kafkowskim bohater na rozwiązywanie absurdalnych łamigłówek. Najbliżej kojarzy mi się z atmosferą filmu Andersona. Rosnący bezsens przekłada się na narastający niepokój i klimat grozy. Oto jednostka, człowiek potrzebujący pomocy w starciu z machiną biurokratyczno-architektoniczną z Pacjenta zamienia się w królika doświadczalnego.

Książka Rankova na naszych oczach staje się żywą aktualną metaforą naszej globalnej cywilizacji, gdzie system zbudowany z elektronicznych urządzeń, tak jak sztuczna inteligencja zaczyna żyć swoim własnym autonomicznym życiem. Człowiek, to tylko zbyteczny element w tym labiryncie.

Rankov znakomicie wpisuje się w rolę literackiego demaskatora tego pseudo świata, w którym bohater „Kliniki” staje się kolejnym elementem rzeczywistości rodem z Kafki, Ćapka czy Huxleya. Każdy z nas prędzej czy później stanie przed podobnym gmachem „Kliniki” i będzie musiał stawić czoła mieszkańcom szpitalnego labiryntu. Klucz macie przed sobą.