Recenzja

Upadek Kartaginy

Świat starożytny od dawna w ramach prowadzonych wykopalisk dostarcza nam nowych informacji i faktów potwierdzających jego wysoki stopień rozwoju i zorganizowania. Bogactwo tych faktów potwierdza opinie historyków o wysokim stopniu cywilizacyjnego zorganizowania. Dotyczy to tak rozwoju i ekspansji miast - państw w epoce hellenistycznej, jak organizacji życia codziennego.

Jak duża jest to skala zainteresowania, niech świadczy, wielość programów na TV Historia przyciągających przed ekrany miliony widzów. Szczególnie historia wojen i ówczesnej wojskowości, ich rozmach, wielkość przedsięwzięć, wysublimowana strategia, weźmy chociażby kampanie Aleksandra Macedońskiego, czy właśnie ofensywne wojny Hannibala Barkasa.

Epicka w swoim rozmachu praca Adriana Goldsworthy’ego w bardzo wyczerpujący i drobiazgowy sposób stara się pokazać nie tylko wojny między wzrastającą potęgą Rzymu i bogatą ekspansywną Kartaginą, ale przede wszystkim skupić się na organizacji wojsk, strategii obronnych i wojennych, stopniu organizacji obu armii, specyfice prowadzonych konfliktów. Jeśli myślicie, że to tak jak na filmie, wielkie tłumy wojsk stoją naprzeciw siebie i w harmiderze trąb, piszczałek, uderzeń mieczami o tarcze czekają na sygnał wodza, to grubo się mylicie. Goldsworthy ukazuje z całą precyzją skomplikowane przygotowania do bitwy, tygodnie rekonesansów, patroli zwiadowczych, rozpoznania sił przeciwnika, topografii terenu przyszłego starcia, ale także wcale nie hurraoptymistyczny pęd do jak najszybszego rozstrzygnięcia konfliktu zbrojnego.

Wojny między rodzącą się potęgą Rzymu a Kartaginą, starożytnym miastem w północnej Afryce, będącym później stolicą imperium kartagińskiego, zwane wojnami punickimi obejmują okres od 264 p.n.e. do 146 p.n.e prawie sto lat konfliktu, który miał swoje trzy ważne odsłony. Wielu pamięta film telewizyjny z 2005 roku nakręcony przez BBC pt. „Hannibal – największy koszmar Rzymu”, w którym odtworzono drugą wojnę punicką 218-202 p.n.e. Przez szesnaście lat kartagiński wódz pustoszył ziemie starożytnej Italii położone w zachodniej części Morza Śródziemnego. Pomimo, iż Kartagina podbijała Afrykę i ziemie półwyspu Iberyjskiego, to w basenie Morza Śródziemnego nie było miejsca dla dwóch potęg gospodarczych i militarnych w tym rejonie.

Goldsworthy z całą skrupulatnością jak przystało na badacza starożytności prostuje wiele mitów, opinii na temat przebiegu samych wojen, przygotowań jak i ich kosztów, które poniosły obie strony. Sam fakt, iż przez przeszło szesnaście lat Hanibal walczy na ziemiach należących do Rzymu, bądź będących pod ich protektoratem, pustoszy je, niszczy miasta, osiedla, zagarnia plony, mimo to republika Rzymska nie zachwiała się ani na moment w posadach. Nawet wtedy, gdy pod Kannami po przegranej bitwie stracili prawie wszystkie legiony. Nawet taka klęska nie pomogła Hannibalowi w zorganizowaniu kampanii zdobycia Rzymu, był po prostu na to za słaby. Tak naprawdę nie oto mu chodziło. Wiedział, że zniszczenie Rzymu nie jest na rękę handlowym i gospodarczym interesom Kartaginy. Już wtedy zdrowa rywalizacja i ekonomia szły z sobą w parze.

Polecam tą publikację szczególnie tym, których pasjonuje starożytna historia, pełna niespodziewanych zwrotów, legend i mitologicznych podań, nad tym wszystkim unosi się atmosfera geniuszu takich ludzi jak Aleksander Macedoński czy Hannibal. To oni, wybrańcy bogów próbowali zmienić historię ówczesnego świata, pchnąć ją na inne tory. Teraz po latach możemy pokusić się korzystając ze zdobyczy najnowszych badań archeologicznych o odtworzenie realiów tamtych zdawałoby się zamierzchłych czasów.