W Wydawnictwie Ossolineum : Dramat staroindyjski

Dramat staroindyjski w serii Biblioteka Narodowa zawiera dzieła dwóch najwybitniejszych twórców klasycznej literatury sanskryckiej w znakomitym przekładzie i opracowaniu Marii Krzysztofa Byrskiego. Czytelnik znajdzie tu łącznie czternaście utworów: trzynaście autorstwa Bhasy oraz Rozpoznanie Śakuntalowica Kalidasy – najsłynniejszy sanskrycki dramat w nowym tłumaczeniu.

Kiedy niebianie odmówili zajęcia się sztuką teatru, Brahma przekazał stosowną wiedzę Bharatamuniemu, a ten przysposobił do roli aktorów swoich stu synów. Pierwsze widowisko odbyło się w święto Proporca Indry, upamiętniające zwycięstwo niebian nad antyniebianami, a jego treść była odpowiednia do okoliczności premiery. Niebianie wpadli w zachwyt, antyniebianie wręcz przeciwnie: w geście zemsty odebrali aktorom mowę, pamięć i zdolność ruchu. Interwencja Indry nie rozwiązała problemu, Bharatamuni zwrócił się więc o pomoc do Brahmy. To wtedy został wzniesiony budynek teatralny, a jego poszczególne części powierzono opiece wybranych niebian.

Ta mityczna opowieść pokazuje, jak w dramacie staroindyjskim sprawy ludzkie łączą się z boskimi. To tylko jeden z aspektów tej bogatej, bardzo sformalizowanej i bardzo różnorodnej zarazem sztuki. Zachód od wieków fascynuje się kulturą Indii, a teatr zajmuje w niej wyjątkowe miejsce.

Chcesz-li czar wszystek zakląć w jednym słowie, Świeży kwiat wiosny i owoc jesieni,
Ziemię i niebo, i woń ziół w dąbrowie,
Zdrój wód, skąd czerpią ochłodę spragnieni,
Co bawi umysł, co serce zapala:
Wszystko ci powie słowo: Śakuntala.


Tak o Śakuntali, słynnej sztuce Kalidasy, pisał
w 1791 roku Johann Wolfgang von Goethe
w liście do Friedricha Heinricha Jacobiego.
Opinia wielkiego poety znacząco wpłynęła na zainteresowanie dramatem staroindyjskim
w Europie i na stałe wprowadziła twórczość
Kalidasy do literatury światowej.

 

Kluczem do zrozumienia teatru staroindyjskiego jest »Natjaśastra«, czyli "Traktat o teatrze", sanskryckie dzieło, które obecny kształt uzyskało nie później niż w IV wieku n.e. Opisana została tam dojrzała i wyrafinowana sztuka o długiej tradycji.(Ze „Wstępu"  Marii Krzysztofa Byrskiego)

---

Komentarze