Wydawnictwo Próby prowadzone przez Annę Arno, Mikołaja Nowaka-Rogozińskiego i Marka Zagańczyka proponuje Państwu kilka swoich ostatnich artykułów:
Księga przyjaciół
Beata Bolesławska-Lewandowska w "Księdze przyjaciół":
Roman Palester (1907- 1989)
Jako kompozytor Roman Palester stracił przez swą emigrację bardzo wiele. Z pozycji następcy Szymanowskiego przeszedł na pozycję twórcy nieobecnego, konsekwentnie wymazywanego z polskiego życia muzycznego i ze świadomości kolejnych pokoleń muzyków i melomanów. Strata to chyba tym boleśniejsza, że jego język muzyczny wpisywałby się nieźle w tendencje najmocniej obecne na festiwalach Warszawska Jesień. Głęboki liryzm jego silnie ekspresjonistycznych kompozycji stanowiłby znakomitą paralelę choćby dla dokonań Tadeusza Bairda, który często uznawany jest za jedynego przedstawiciela tych trendów w dorobku twórców tzw. „polskiej szkoły kompozytorskiej”.
Mój ojciec pozostawił mi w testamencie książkę o Litwie, dla niego nigdy niezapomnianej krainie, którą opuścił w wieku dwunastu lat. Na fotografii chłopiec z jabłkiem, a w wierszu „chłopiec z jabłkiem, strzałą, łukiem”, po latach opisał najważniejszą rzekę swojego dzieciństwa, Żejmianę. Świętą rzekę, bo jak słyszałam będąc dzieckiem, na Litwie wszystkie rzeki były święte…
Dziś z półki z książeczkami dla dzieci wypadł tomik Leopolda Staffa. Martwa pogoda ukazała się w 1946 roku. Oznaczona złotym kłoskiem Mortkowicza pożółkła, choć nigdy nie była czytana. Ostrożnie rozcinam kartki. Kilka miesięcy temu, kiedy po raz ostatni widziałam Adama, miał przy sobie właśnie tę książkę. Zaproponował, że przeczyta mi wiersz. Próbuję odszukać ten utwór. Ale w tamtej chwili, w letni wieczór, skupiłam się na melodii jego głosu, poruszona tym, że on czyta dla mnie, innego poetę. Starego Poetę, jak mówił o Staffie Tadeusz Różewicz.
W roku 2013 byłem w rosyjskim miasteczku, gdzie Julia Danzas spędziła ostatni rok łagrowego życia. W muzeum zobaczyłem jej maleńki portret z czasów młodości. To było nasze pierwsze spotkanie. Rola Gorkiego w jej uwolnieniu nie jest jasna, ale prawdopodobnie dzięki niemu mogła dostać paszport. Nadchodzi Wielkanoc. Wiem, że w Wielki Czwartek nie zapomnę o pannie Julii.
5.Jan Maria Kłoczowski, Środa Popielcowa z Lebensteinem (w tle)
Z natury religijny, choć pozbawiony łaski wiary, na rzymski kalendarz liturgiczny spoglądam z dystansem, ale i z należytym szacunkiem. Wierzę bowiem w Rytm i sam doświadczam jego zbawiennych skutków: praca, odpoczynek, zabawa i wyciszenie, karnawał i post. Rytm ten ma znaczenie nie tylko religijne – wpisany jest w naturę wszechświata, a zatem i człowieka. I prawdą jest też, że coraz częściej przestajemy się w ten Rytm wsłuchiwać. Czytaj w księdze przyjaciół
Alfred Hayes, „Zakochany”
Wydawało się, że jest gotowa zaryzykować, bo w końcu to jest tylko zwyczajne ryzyko, jakie podejmuje kobieta w tak niebezpiecznym przedsięwzięciu jak miłość, i ona brała pod uwagę również tę możliwość. Ale widziałem też po niej, że tak naprawdę nie wierzy, że mam zamiar spełnić groźbę, którą wyłuszczyłem przez telefon. Prawdopodobnie w taksówce po drodze wmówiła sobie, że nie jestem w stanie posunąć się do podłości, jaką ją postraszyłem. Jak zraniony ptak pozwoliła sobie na uśmiech, który zerwał się z jej ust, zatrzepotał w powietrzu i niezauważony spadł gdzieś na dywan. Dzbanek kawy powolutku perkotał na mojej elektrycznej kuchence. Zrezygnowała z uśmiechu – na czas Wielkiego Postu, pomyślałem.
(tłum. Anna Arno)
Ta powieść to chłodna, dojmująca wiwisekcja utraconej miłości, która zaczyna się bez powodu i kończy bez przyczyny. Monolog narratora w barze nowojorskiego hotelu przypomina samotne sceny znane z obrazów Edwarda Hoppera. Krystaliczna proza, czuła i okrutna zarazem.
Tom szkiców podróżnych Adama Szczucińskiego to próba stworzenia prywatnego portretu miejsca nie do końca rzeczywistego – miasta wyłaniającego się z wody, z mgły, ale i z literatury. Autor wędruje po Wenecji śladami Josifa Brodskiego (zawsze z wierszami ulubionego poety w kieszeni), z zachwytem przygląda się dziełom sztuki, naturze. Dociera też do Wilna, Rzymu, Monterchi, Paryża. Tworzy wielobarwną mozaikę ludzkich historii, by wydobyć z pokładów niepamięci to, co jednostkowe, kruche, ulotne.
