XVI Poznańskie Spotkania Targowe. Książka dla Dzieci, Młodzieży i Rodziców 24 - 26 marca 2017

Poznańskie Spotkania Targowe. Książka dla Dzieci, Młodzieży i Rodziców (PST) to wydarzenie o ugruntowanej renomie i ważnej roli z punktu widzenia promocji czytelnictwa oraz popularyzacji dobrej książki. Dotychczasowe edycje tej imprezy przyczyniły się do podniesienia rangi książki dla dzieci i młodzieży oraz zwróciły uwagę jej wydawców i odbiorców na konieczność ciągłego podnoszenia jej poziomu, zarówno merytorycznego, jak i edytorskiego.

 

 Warto podkreślić, że wydarzenie łączy w sobie prezentację dokonań najważniejszych wydawnictw specjalizujących się w książce przeznaczonej dla młodego czytelnika z bogatym programem merytorycznym i edukacyjnym.

PST były pierwszym tego typu przedsięwzięciem nie tylko w Polsce, ale i w naszej części Europy. W 2017 roku Targi te odbędą się już po raz szesnasty. Program XVI Poznańskich Spotkań Targowych skoncentrowany będzie wokół stałych elementów, które są ich znakiem firmowym. Dodatkowo zostanie wzbogacony

o wydarzenia specjalne związane przede wszystkim z kilkoma ważnymi rocznicami, na które zwrócimy uwagę w 2017 roku.

1. Stałe elementy programu

 

1. Wystawy

Organizowane w czasie Targów wystawy sztuki ilustratorskiej przyczyniają się do upowszechniania najlepszych wzorców edytorskich i sztuki ilustracji, w której Polska może poszczycić się wybitnymi osiągnięciami. Proponowane przez organizatorów Targów ekspozycje uświadamiają także czytelnikom wagę ilustracji w książce dla dziecka, w której słowa i obraz odgrywają równie ważną rolę. Ilustracje czynią książki dla dzieci bardziej atrakcyjnymi, łatwiejszymi w odbiorze. Przygotowują młodego odbiorcę do kontaktu i zrozumienia sztuki w różnych jej przejawach oraz rozbudzają w nim wrażliwość na piękno. Są ważnym elementem wychowania estetycznego.

W 2017 roku odbędą się następujące prezentacje:

• z cyklu „Mistrzowie ilustracji” pokazane zostaną prace wybitnej ilustratorki Elżbiety Wasiuczyńskiej, autorki ilustracji do tak znakomitych książek jak seria „Pan Kuleczka”, „Osiecka dzieciom”, czy „Chichotnik”;

• z cyklu „Salon Ilustratorów” pokażemy prace kilkudziesięciu młodych twórców tuż po ilustratorskim debiucie, lub tych, którzy zdobyli już pewne uznanie. Planujemy, żeby w tym roku zaprosić tych artystów do Poznania i zorganizować z ich udziałem specjalny panel i workshop dla wydawców

• dwie wystawy prac: Nagrody IBBY 2016 (Sekcji Polskiej) oraz Nagrody Czeskiej Sekcji IBBY – Zlata Stuha

• wystawa prac uczniów Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego dla Dzieci Niewidomych w Owińskach (cykl „Zrozumieć – przeżyć - zobaczyć”).

Ponadto odbędzie się prezentacja pokonkursowej wystawy z cyklu "Książka dobrze zaprojektowana. Zacznijmy od dzieci". Organizatorem tego międzynarodowego konkursu, jest Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach, a jego głównym celem jest promocja dobrych wzorców edytorskich i dokonań polskich (szczególnie młodych) ilustratorów.

Wybranym wystawom towarzyszyć będą katalogi. Nasze wystawy prezentowane są przez 3 dni w czasie PST, ale po nich goszczą w licznych ośrodkach kultury, bibliotekach, muzeach i galeriach na terenie całego kraju, a także za granicą.

2. Statuetka Pegazika

 

Prestiżowa nagroda honorowa przyznawana co roku osobom szczególnie zasłużonym dla książki dla dzieci w dwóch kategoriach: Twórca i Przyjaciel Książki dla dzieci. Wśród nagrodzonych Pegazikiem osób są tacy wybitni autorzy jak Bohdan Butenko, Iwona Chmielewska, Wanda Chotomska, czy Joanna Papuzińska oraz tak zasłużone osoby jak Irena Koźmińska, Ewa Gruda i Robert Gamble. Nagrodzeni otrzymują honorowy dyplom oraz statuetkę Pegazika, która jest rzeźbiarskim odtworzeniem logotypu targów zaprojektowanego przez Bohdana Butenkę (projekt rzeźby i jej odlew przygotowuje poznański rzeźbiarz i medalier Krzysztof Jakubik). Choć nagroda nie ma wymiaru finansowego, uważana jest za ważne wyróżnienie. Pegazik przyznawany jest przez Kapitułę Nagrody, w skład której wchodzą przedstawiciele poznańskiego świata kultury oraz władz miasta.

3. Czwartek Literacki

Co roku, w wigilię Targów, w siedzibie Biblioteki Kórnickiej – Pałacu Działyńskich w Poznaniu - odbywa się Czwartek Literacki, którego tematyka jest ściśle związana z wiodącymi tematami Targów w danym roku. W tym roku Czwartek poświęcony będzie „Mazurkowi Dąbrowskiego” i próbie znalezienia odpowiedzi na najważniejsze pytania: Czy Polacy znają swój hymn? Czy go rozumieją? Jak hymn obecny jest w społeczeństwie i czy jest odzwierciedleniem narodowego ducha współczesnych Polaków? Jak słowa hymnu wpływają na patriotyczne i obywatelskie postawy w polskim społeczeństwie? Jak odbierają go najmłodsi obywatele?

Drugim obok „Mazurka Dąbrowskiego” bohaterem Czwartku będzie również wielki jubilat i jego muzyka – tak bardzo z Poznaniem związany – Feliks Nowowiejski . Do udziału w Czwartku chcemy zaprosić prof. Grzegorza Leszczyńskiego, pisarkę – autorkę świetnej książki o naszym hymnie p. Małgorzatę Strzałkowską i pianistę – prof. Andrzeja Tatarskiego (Współorganizatorzy: Biblioteka Kórnicka PAN i PTWK)

4. Prawa autorskie i własność intelektualna

Od kilku lat organizatorzy Targów ściśle współpracują ze Stowarzyszeniem Autorów ZAIKS w przygotowaniu specjalnego programu edukacyjnego dla dzieci i młodzieży, którego celem jest podniesienie świadomości znaczenia i roli praw autorskich. W sferze słowa, obrazu, wszelkich działań wydawniczych, ale także każdego innego przejawu aktywności twórczej, znajomość tego zagadnienia jest sprawą fundamentalną. Wpływa ona także na kształtowanie świadomych postaw obywatelskich w młody pokoleniu.

W tym roku zaplanowane są warsztaty z prawa autorskiego dla dzieci i młodzieży oraz panele poświęcone temu zagadnieniu. Odrębnym problemem jest dziecko jako twórca – prawa i obowiązki dziecka i jego rodziców (prawnych opiekunów), bezpieczeństwo dziecka, warunki pracy, nauka, ubezpieczenie i in. Ten temat powinien zainteresować rodziców. opiekunów i szkoły.

5. Prezentacja wybranych nowości wydawniczych i spotkania z ich autorami na scenie głównej Targów oraz w innych przestrzeniach targowych

Uczestniczące w Targach wydawnictwa zaprezentują swoje najwartościowsze publikacje. Prezentacjom towarzyszyć będą spotkania z ich twórcami: autorami tekstów, ilustratorami i wydawcami. Istotną zaletą tej formuły jest nawiązywanie bezpośrednich kontaktów odbiorców (dzieci i młodzieży) z wybitnymi współczesnymi twórcami. Dla dzieci są to przeżycia głęboko zapadające w pamięć, nobilitujące i uświadamiające im wyjątkową wartość książki, która jest szczególnie ważnym nośnikiem kultury, a opatrzona dedykacją twórcy staje się czymś bardzo osobistym. To właśnie tłumaczy wyjątkową rolę autografów i dedykacji wpisywanych dzieciom do ich książek. Takich spotkań twórców z dziećmi odbywa się zwykle kilkadziesiąt.

6. Program artystyczny towarzyszący targom

Z założenia Targi adresowane przede wszystkim do dzieci są imprezą barwną i radosną. Organizatorzy PST starają się temu sprostać poprzez dbałość o szczególnie staranny wystrój scenograficzny Targów (w tym aspekcie niebagatelną rolę odgrywają nasze wystawy). Współpraca z instytucjami kultury, organizacjami pozarządowymi, przedsiębiorstwami i wybitnymi twórcami owocuje licznymi wydarzeniami kulturalnymi (koncertami, spektaklami, pokazami, zajęciami przygotowywanymi z myślą o udziale całych rodzin). Program artystyczny służy z jednej strony przyciągnięciu na Targi publiczności, a z drugiej daje szansę rodzinom na wspólne doświadczanie i przeżywanie kultury w różnych jej przejawach. Dzięki temu rodzą się postawy proczytelnicze. Przez targowe trzy dni organizujemy co najmniej kilkanaście takich wydarzeń. W marcu przewidziany jest m.in. krótki spektakl teatralny Szymona Jachimka, „Jeremi się ogarnia. LOL” i pokaz filmów animowanych autorstwa dzieci „Oko kalejdoskopu” (Centrum Sztuki Dziecka).

7. Ogólnopolski Konkurs Literacki dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjów, liceów i techników

W 2017 roku Konkurs odbędzie się pod hasłem „Mazurek Dąbrowskiego. Co wiemy o naszym hymnie narodowym”. Rozstrzygnięcie konkursu wraz

z ogłoszeniem jego wyników odbędzie się w czasie Targów. Konkurs ten odbywa się od kilkunastu lat co roku. W sumie zgromadził kilka tysięcy uczestników. Jest formą aktywnej promocji czytelnictwa i formą zachęty do intelektualnej samodzielności, twórczego myślenia i rozwijania umiejętności wyrażanie myśli na piśmie. Udział w konkursie daje szansę na wygraną wszystkim dzieciom, również z małych miejscowości i środowisk, ale także często dzieciom chorym i niepełnosprawnym. Nagrodami są książki i dyplomy rozsyłane po zakończeniu Targów po całej Polsce. Konkurs został ogłoszony jesienią 2016 roku i obecnie trwa. W jury zasiadają nauczyciele, bibliotekarze, dziennikarze, przewodniczy red. Grażyna Wrońska.

8. Program edukacyjny: warsztaty, gry edukacyjne, zajęcia artystyczne

Organizatorzy PST starają się także realizować ideę nauki poprzez zabawę. Na terenie PST, w specjalnie przygotowanych przestrzeniach warsztatowych odbywają się tematyczne zajęcia warsztatowe inspirowane książkami, prowadzone przez wykwalifikowanych animatorów. Oprócz tego wydawcy prowadzą zajęcia edukacyjne na terenie swoich stoisk. Ciekawym elementem programu edukacyjnego targów są co roku gry, w których dzieci biorą udział pod kierunkiem doświadczonych wychowawców. Są to zarówno tradycyjne gry planszowe, jak i gry przestrzenne o charakterze gier „ miejskich”. Ich głównym celem jest wyostrzanie dziecięcej wyobraźni i rozwinięcie w dzieciach umiejętności samodzielnego rozwiązywanie problemów. Proponowane są także zajęcia plastyczne(cykl „Rysujemy z Mistrzem”), np. wykonywanie zakładek do książek, czy tworzenie własnych ilustracji lub rzeźb.

9. ”Szara godzina”

W ostatniej godzinie Targów w ich pierwszy i drugi dzień organizujemy głośne czytanie książek, najczęściej przez dzieci. Do współpracy przy tym projekcie zapraszamy szkoły, naszymi przyjaciółmi są na przykład niepełnosprawne dzieci ze Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego dla Dzieci Niewidomych w Owińskach. Jest to dla nich ogromne przeżycie i okazja do pochwalenia się własną pracą, a także okazją do wspólnego przeżywania literatury. Słuchaczami Szarej godziny są uczestnicy Targów, zwiedzający, a zwłaszcza inne dzieci, które z uznaniem oklaskują swoich niepełnosprawnych kolegów. Wydarzenie to ma charakter integrujący. Służy przełamywaniu barier i krzywdzących stereotypów oraz popularyzacji słowa pisanego w tak szczególnej grupie społecznej.

 

10. Prezentacja Fundacji ABCXXI Cała Polska Czyta Dzieciom i ogłoszenie wyników Konkursu Literackiego im. Astrid Lindgren

Każdego roku na Targach swoje stoisko oraz osiągnięcia prezentuje Fundacja ABCXXI Cała Polska czyta dzieciom. Stałym punktem programu jest także ogłaszanie wyników Konkursu Literackiego im. Astrid Lindgren na najlepszą współczesną książkę dla dzieci. Omawiane są wyniki konkursu oraz zwycięskie książki - dobre wzorce w dziedzinie literatury dziecięcej. W marcu zaprezentowana zostanie nowa kolekcja książek CPCD oraz nowości „Gorzka czekolada” i „Autografnik” - album do zbierania autografów a także Książka roku 2016.

Wydarzenia specjalne XVI Poznańskich Spotkań Targowych

1. Dziecko i Kultura

Debata panelowa poświęcona problemom miejsca dziecka w kulturze: wychowaniu dziecka na aktywnego uczestnika kultury; kształtowaniu jego emocjonalności; terapeutycznej roli sztuki; miejscu sztuki w procesie edukacji; udogodnieniach – ale i zagrożeniach jakie niosą ze sobą np. nowoczesne elektroniczne techniki komunikacji i przekazu (tablety, komórki itp.). Dziecko jako adresat – odbiorca, ale też jako współtwórca kultury.

Do debaty zaproszono specjalistów – ludzi nauki i kultury, takich jak: prof. Grzegorz Leszczyński, prof. Edyta Gruszczyk-Kolczyńska (Warszawa), prof. Andrzej Twardowski i dr Maria Paula Stasiakiewicz (UAM) oraz Jerzy Moszkowicz, Irena Koźmińska i Dagmara Szymkowiak, Krystyna Lipka-Sztarbałło i Ewa Gruda.

2. Polskie pieśni narodowe

220 lat temu powstała „Pieśń Legionów Polskich” we Włoszech, nazwana potem „Mazurkiem Dąbrowskiego", która w 1927 roku (a więc przed 90 laty) stała się oficjalnie polskim hymnem narodowym. Jednocześnie w 2017 roku świętować będziemy dwie inne rocznice: 140. rocznicę urodzin wybitnego kompozytora, Feliksa Nowowiejskiego oraz 175. rocznicę urodzin Marii Konopnickiej; autorów innej ważnej pieśni narodowej, „Roty”. W głębokim przekonaniu organizatorów Targów warto zwrócić uwagę na wagę tych rocznic i potraktować je jako pretekst do zachęcenia młodych ludzi by odkryli znaczenie słów naszych pieśni narodowych oraz krzewienia mądrego, świadomego patriotyzmu. Z tego powodu PTWK jeszcze w 2016 roku ogłosiło Ogólnopolski Konkurs Literacki dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjów, liceów i techników pod hasłem „Mazurek Dąbrowskiego. Co wiemy o naszym hymnie narodowym?”. Dodatkowo, we współpracy z organizacjami pozarządowymi (szczególnie poznańską Fundacją Puenta) przygotowany zostanie program edukacyjny „Polskie pieśni narodowe”. Zaprosimy także na Targi Małgorzatę Strzałkowską, autorkę znakomicie przyjętej książki dla dzieci „Mazurek Dąbrowskiego. Nasz hymn narodowy”.

Program ten służyć będzie również pokazaniu ścisłych związków historii i kultury.

3. Fenomen kryminału dla dzieci

W 2017 roku mija 130 lat od powołania do życia postaci Sherlocka Holmesa, którego przygody od lat święcą literackie oraz filmowe triumfy. Opowiadania

o tym legendarnym detektywie są nadal popularne i łączą pokolenia. Od czasu pierwszych książek o Holmesie, powieść i opowiadanie kryminalne stały się modnymi i poczytnymi gatunkami literackimi, także w odmianach dedykowanych dzieciom oraz młodzieży. Literatura polska ma w tej dziedzinie także spore dokonania – począwszy od „Szatana z siódmej klasy”, poprzez „Detektywa Noska”, „Pana Samochodzika”, czy "Marka Piegusa", aż po współczesne książki detektywistyczne dla dzieci takich autorów jak: Dariusz Rekosz, Kalina Jerzykowska i Grzegorz Kasdepke. Nasz narodowy dorobek w tej materii wzbogacają doskonałe przekłady, jak choćby seria „Tajemnice…” z przygodami Mai i Lassego, czy przygody Kallego Blomkvista autorstwa Astrid Lindgren.

W czasie targów planujemy panele, dyskusje i prezentacje książek z tego nurtu oraz specjalną konferencję poświęcona fenomenowi literatury kryminalnej dla dzieci.

4. Literatura przygodowa, podróżnicza. Reportaż

350. rocznica urodzin Jonathanna Swifta, autora niezapomnianych „Podróży Guliwera” skieruje naszą uwagę w stronę literatury podróżniczej. Będziemy wspominać także Karola Maya, Alfreda Szklarskiego oraz Ryszarda Kapuścińskiego – niedościgłego mistrza reportażu, od śmierci którego minie 10 lat. W związku z tym zorganizujemy blok wydarzeń poświęconych temu niezwykle pobudzającemu wyobraźnię obszarowi literatury, do organizacji którego zaprosimy Arkadego i Marka Fiedlerów oraz Łukasza Wierzbickiego, popularyzatora postaci podróżnika Kazimierza Nowaka.

5. Sztuka przekładu

Po dwóch latach przerwy powrócimy do dyskusji na temat dobrych wzorców w dziedzinie przekładu. Odgrywa on fundamentalną rolę w krzewieniu kultury języka i wymaga równych, a niekiedy nawet większych kompetencji od umiejętności czysto literackich. Dobry przekład jest dziełem kongenialnym, czego dowodem jest ciągle niedościgniony przekład „Kubusia Puchatka” A. A. Milne’a (135. rocznica urodzin) dokonany przez Irenę Tuwim (40. rocznica śmierci). Inna książka, której kolejne tłumaczenia wzbudzają ciągle gorące emocje to „Alicja w krainie czarów” Lewisa Carrolla (185. rocznica urodzin). Profesor Bogumiła Kaniewska z poznańskiego UAM dokonała jednego z przekładów tej książki, a w Bibliotece Raczyńskich odnaleziono pierwszy przekład tej arcytrudnej książki na język polski.

 

6. Jak dobrze zaprojektować książkę?

Oczywistą wartością książki są jej walory literackie. Doceniana jest także ilustracja. Natomiast oddzielną wartością jest sztuka wydawania, czyli edytorstwo rozumiane jako suma właściwej jakości projektu graficznego, starannej redakcji, profesjonalnego przygotowania do druku, (tzw. higiena książki) i wreszcie sam druk. Jakość książki jest szczególnie istotna w przypadku książki dla dziecka. Książka musi zaciekawiać już samą swoją formą, zachęcać (i dzieci i rodziców) do sięgnięcia po nią. Stąd szczególnie ważna jest jakość i wielkość druku, uroda kolumny, okładka i inne elementy. W związku z tym zaprezentujemy pokonkursową wystawę z cyklu "Książka dobrze zaprojektowana. Zacznijmy od dzieci". Organizatorem tego międzynarodowego konkursu, jest Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach, a jego głównym celem jest promocja dobrych wzorców edytorskich i dokonań polskich (szczególnie młodych) ilustratorów.

Dodatkowym ważnym wydarzeniem w czasie Targów będzie wręczenie nagród

w konkursie "Edycja – Książka dla dzieci" organizowanym przez miesięcznik "Wydawca". Towarzyszyć mu będzie spotkanie z wydawcami i poligrafami oraz prezentacja nagrodzonych książek i dyskusją na ich temat, poprowadzi je Andrzej Palacz, redaktor naczelny „Wydawcy” .

7. Nowoczesny księgarz

Każda książka odbywa własną podróż, której początkiem jest pomysł zrodzony

w umyśle autora. Na końcu tej drogi jest czytelnik, który – na co ma nadzieję każdy autor – oddaje się z przyjemnością lekturze. Pomiędzy tymi dwoma punktami znajduje się cały łańcuch ogniw, wśród których szczególną rolę odgrywają księgarze. Waga ich pracy jest ogromna, ponieważ nie ogranicza się wyłącznie do przeprowadzenia prostej transakcji. Dobre współczesne księgarnie są często małymi, interdyscyplinarnymi centrami kultury. Wagę tę docenił m.in. Instytut Książki proponując niedawno program wsparcia dla księgarzy, co jest wydarzeniem bez precedensu. Chcemy zorganizować dyskusję na temat roli księgarzy współcześnie, w której wezmą udział przedstawiciele poznańskiego środowiska, a także Piotr Dobrołęcki, redaktor naczelny miesięcznika „Książki”, analityk i obserwator rynku księgarskiego.

Prace nad powyższym programem i jego realizacją trwają od wiosny 2016 r, od zakończenia poprzedniej edycji Targowej. Finał tych prac nastąpi w marcu 2017 r.

Patronat Honorowy nad Targami od 2007 r. sprawują pierwsze damy RP. Tradycję tę zapoczątkowała Maria Kaczyńska, kontynuowała Anna Komorowska, a dziś patronat sprawuje Agata Kornhauser-Duda. W skład Komitetu Honorowego Targów wchodzą: Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Minister Edukacji, Rzecznik Praw Dziecka, Wojewoda i Marszałek Województwa Wielkopolskiego, Prezydent Miasta Poznania, Dyrektor Instytutu Książki, Dyrektor Generalny ZAIKS-u oraz twórcy: prof. Joanna Papuzińska i Bohdan Butenko.

Patronatu medialnego Targom udzielają: TVP, Polskie Radio, PAP, Radio MERKURY, ", „Gazeta Wyborcza”. miesięcznik IKS, Portal Internetowy „Czas Dzieci”, Portal Internetowy „Qlturka”, Portal Edukacji Przedszkolnej „Szkolny Start”, miesięczniki: „Mały Przewodnik Katolicki”, Kwartalnik o książkach dla dzieci i młodzieży „Ryms”, branżowe miesięczniki – "Wydawca", Magazyn Literacki "Książki.

Targi współorganizują z PTWK i MTP poznańskie instytucje kultury: CK Zamek i Wydawnictwo Miejskie Posnania, a współpracują: ZAiKS, Instytut Książki, Biblioteka Raczyńskich, Centrum Sztuki Dziecka, Fundacja ABC XXI, IBBY Sekcja Polska, Fundacja Zakłady Kórnickie – Biblioteka Kórnicka, Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury, Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury, Muzeum Książki Dziecięcej.

 

 

Olcha Sikorska Komisarz Targów

 

 

---

Komentarze