Nagroda dla bohemisty i tłumacza Jana Stachowskiego
Polski bohemista Jan Stachowski, autor m.in. przekładów Bohumila Hrabala, Oty Filipa, Arnoszta Lustiga, Josefa Szkvoreckiego, otrzymał w piątek prestiżową nagrodę Jiřiego Theinera za zasługi w propagowaniu literatury czeskiej. Nagroda dla bohemistów z zagranicy wręczana jest od 2011 roku.
Po otrzymaniu nagrody laureat podkreślił, że tłumacze są ambasadorami literatury, i cytował Ryszarda Kapuścińskiego: „Przekład odkrywa przed czytelnikami nowy świat, objaśnia go, przybliża i daje możliwość życia w nim; dzięki czemu staje się on częścią indywidualnych doświadczeń czytelników”.
Stachowski studiował bohemistykę na wydziale slawistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pierwsze przekłady przygotował dla wydawnictw niezależnych. Przełożył m.in. książki Zbijany Michala Viewegha, Obsługiwałem angielskiego króla Bohumila Hrabala, Sąsiedzi i ci inni Oty Filipa, …będzie gorzej Jana Pelca, Europeana Patrika Ouředníka, Ani święci, ani anioły Ivana Klíma, Poradnik dla niegrzecznych kobiet Ireny Obermannovej, O rodzicach i dzieciach Emila Hakla czy Niekochaną Arnošta Lustiga.
Po 1989 roku Stachowski był dyplomatą w ambasadzie RP w Pradze. Cały czas tłumaczy i, jak powiedział, zmaga się z tekstem eseisty, historyka mieszkającego we Francji Patrika Ourzednika. „W każdym zdaniu kryje się pułapka, w każdym zdaniu ukryte są aluzje, które tłumacz musi rozwikłać” - mówił Stachowski.
Nagrodę wręczono podczas międzynarodowych targów „Svět knihy”.
Jiři Theiner po 1968 roku wyemigrował do Wielkiej Brytanii. Tam tłumaczył i był redaktorem naczelnym czasopisma „Index of Censorship”. Propagował literaturę czeską i zajmował się wolnością słowa. „Tytuł, w którym pracował, wciąż istnieje i zajmuje się wolnością słowa w warunkach demokracji, a nie dyktatury” - podkreślił prowadzący uroczystość dziennikarz angielskiej redakcji Czeskiego Radia, mieszkający w Pradze od ponad 20 lat David Vaughan.
Nagrodę Theinera ufundował jego syn Pavel, który po upadku komunizmu zamieszkał w Pradze i wraz z członkami kapituły nagrody zdecydował o jej rozszerzaniu na „żyjące osoby i instytucje, które propagują literaturę czeską za granicą”.
Szef „Světa knihy” Radovan Auer zapowiedział, że przyszła edycja targów będzie poświęcona literaturze polskiej, a odbywające się tydzień po nich Warszawskie Targi Książki 2020 poświęcone będą Czechom.
[źródło: Piotr Górecki, PAP]