Nagroda Gombrowicza i festiwal Opętani Literaturą
1 września we Wsoli i w Radomiu rozpocznie się czwarta edycja festiwalu literackiego Opętani Literaturą, w tym roku organizowanego pod hasłem "Literatura czyli półwieczność". Festiwal towarzyszy czwartej edycji Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza. Tytuł festiwalu nawiązuje do cyklu wydarzeń związanych z pięćdziesiątą rocznicą śmierci pisarza.
Wynoszącą 40 000 złotych Nagrodę Literacką im. Witolda Gombrowicza przyznaje prozaikom-debiutantom Prezydent Radomia przy współudziale Muzeum Witolda Gombrowicza we Wsoli. Nominowanych i zwycięzców wybiera kapituła w składzie: Ewa Graczyk, Jerzy Jarzębski (przewodniczący), Anna Kałuża, Zofia Król, Zbigniew Kruszyński, Józef Olejniczak i Justyna Sobolewska. Sekretarzem kapituły jest kurator Muzeum Witolda Gombrowicza Tomasz Tyczyński.
W tej edycji do nagrody zgłoszonych zostało blisko siedemdziesiąt książek. Kapituła postanowiła nominować Olgę Hund za „Psy ras drobnych” (wyd. Ha!art), Katarzynę Pochmarę-Balcer za „Lekcje kwitnienia” (Nisza), Jakuba Tabaczka za „Czytajcie, co jest Wam pisane” (Mamiko), Annę Wiśniewską-Grabarczyk za „Porzeczkowego Josefa” (Anagram) oraz Łukasza Zawadę za wydane również przez Niszę „Fragmenty dziennika SI”.
Laureata Nagrody Gombrowicza poznamy 15 września podczas gali kończącej festiwal Opętani Literaturą. Z nominowanymi będzie można spotkać się w przeddzień ogłoszenia werdyktu kapituły, rozmowę z nimi poprowadzi Michał Nogaś.
Tegoroczny festiwal zatytułowany został „Literatura czyli półwieczność”. Tytuł nawiązuje do pięćdziesiątej rocznicy śmierci Witolda Gombrowicza – cykl rocznicowych wydarzeń odbywa się pod hasłem „Gombrowicz półwieczny”.
Program festiwalu:
1 września, niedziela, godz. 17.00 Muzeum Witolda Gombrowicza we Wsoli
Dorota Segda czyta „Opętanych”. Z aktorką rozmawia Piotr Kłoczowski.
Lektura kolejnych części „Opętanych” jest stałym punktem kolejnych edycji festiwalu. W tym roku fragmenty czwartego będzie czytała Dorota Segda. Po lekturze Piotr Kłoczowski będzie rozmawiał z aktorką m.in. o Gombrowiczu, grach i maskach, sensie i istocie aktorstwa.
Dorota Segda – aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna. Profesor sztuk teatralnych. Wykładowca Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie, obecnie rektorka tej uczelni. Związana ze Starym Teatrem im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie. Była także aktorką Teatru Narodowego w Warszawie. W dorobku ma ponad pięćdziesiąt ról teatralnych, czterdzieści w Teatrze Telewizji i wiele ról filmowych. Laureatka wielu nagród. Odznaczona Srebrnym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis.
Piotr Kłoczowski – historyk literatury, edytor, eseista, wydawca. Wicedyrektor Muzeum Literatury. Publikował m.in. w „Zeszytach Literackich”. Kurator wielu wystaw. W latach 2002–2005 doradca ministra kultury. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
6 września (piątek) godz. 18.00, Miejska Biblioteka Publiczna, Radom
prof. Piotr Śliwiński: „Tadeusz RÓŻEWICZ: wielkość, nicość, solidarność”.
Prof. dr hab. Piotr Śliwiński – krytyk literacki, badacz polskiej poezji współczesnej, nauczyciel akademicki. Pracownik naukowy Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Autor i współautor kilkudziesięciu książek poświęconych między innymi poezji współczesnej, awangardzie, krytyce literackiej. Artykuły, recenzje i wywiady publikował m.in. w „Nowych Książkach”, „Tygodniku Powszechnym”, „Gazecie Wyborczej”, „Dzienniku”. Członek jury wielu nagród literackich. W 2002 nominowany do nagrody Paszportu „Polityki”.
8 września (niedziela), godz. 17.00, Muzeum W. Gombrowicza we Wsoli
„Literatura czyli pamięć” – z Marcinem Wichą, laureatem III edycji Nagrody Gombrowicza rozmawia Inga Iwasiów.
Koncert: „Komeda także półwieczny” – zespół New Bone.
Prof. dr hab. Inga Iwasiów – pracownik naukowa Zakładu Literatury Polskiej XX i XXI wieku Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Szczecińskiego. Autorka książek z zakresu literaturoznawstwa i krytyki literackiej, felietonów, poezji, opowiadań i powieści. Jako pisarka debiutowała tomem prozy „Miasto-ja-miasto” w 1998 roku. Jej pierwsza powieść ("Bambino") była nominowana do Nagrody Nike 2009, Nagrody Literackiej Gdynia 2009 oraz Nagrody Mediów Publicznych "Cogito" 2009. Publikowała m.in. na łamach „Kresów”, „Nowych książek”, „Tekstów drugich”, „FA-artu”, „Borussii”, „Pamiętnika Literackiego”. Jest pomysłodawczynią Nagrody Literackiej dla Autorki „Gryfia”, której celem jest m.in. promowanie twórczości kobiet.
12 września (czwartek), godz. 18.30, MCSW „Elektrownia”, Radom
„Witold Gombrowicz” - film Andrzeja Wolskiego i spotkanie z reżyserem.
Andrzej Wolski – twórca wielu filmów biograficznych poświęconych artystom, opowie o swoich filmowych zmaganiach z pamięcią i jej zapisami, a także o opowiadaniu biografii twórczej przy pomocy narzędzi filmowych.
13 września (piątek), godz. 18.30, Sąd Okręgowy przy ul. Piłsudskiego, Radom
„Sąd nad Nagrodą Nobla”. Dyskusja: Małgorzata Smorąg-Goldberg, Justyna Sobolewska, Olaf Kühl. Moderator: Janusz Margański.
Festiwal jest okazją do nieco autotematycznych refleksji o sensie i znaczeniu nagród literackich, a także kontrowersjach związanych z ich przyznawaniem. Pretekstem do tych dyskusji będzie literacki Nobel. Między innymi o tym, dlaczego Literacka Nagroda Nobla nie oddała się w końcu Gombrowiczowi dyskutować będą uczestnicy „Sądu nad Nagrodą Nobla”, który poprowadzi Janusz Margański. Uczestnicy rozmowy zasiądą za autentycznym, sędziowskim stołem – rozmowa odbędzie się w zabytkowym budynku radomskiego Sądu Okręgowego.
Dr hab. Małgorzata Smorąg-Goldberg – ur. we Wrocławiu, francuski naukowiec, tłumaczka i krytyk literacki specjalizująca się w literaturze polskiej. Wykłada na Uniwersytecie Paris-Sorbonne. Kieruje Interdyscyplinarnym Ośrodkiem Badań Środkowoeuropejskich (CIRCE). Specjalizuje się w literaturze i myśli współczesnej w Polsce i Europie Środkowej. Autorka licznych prac poświęconych Witoldowi Gombrowiczowi. Jest także tłumaczką i redaktorką książek poświęconych literaturze środkowoeuropejskiej.
Justyna Sobolewska – krytyczka literacka, autorka, dziennikarka tygodnika „Polityka”. Absolwentka Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Szkice o literaturze i wywiady publikowała w „Odrze”, „Kresach”, „Res Publice Nowej”, „Kursywie” i „Arte”. Pisała recenzje książkowe i felietony w „Gazecie Wyborczej”, „Nowych Książkach”, „Tygodniku Powszechnym” i „Przeglądzie Politycznym”. Współautorka książki „Jestem mamą” i autorka „Książki o czytaniu”. Laureatka (2015) PIK-owego Lauru przyznawanego przez Polską Izbę Książki za popularyzację czytelnictwa w kategorii mediów drukowanych.
dr Olaf Kühl - niemiecki slawista, tłumacz i pisarz. Tłumaczy na język niemiecki literaturę polską (przekładał m.in. dzieła W. Gombrowicza), rosyjską, ukraińską i serbską. W 2005 r. otrzymał nagrodę Karla Dedeciusa za polsko-niemieckie tłumaczenie. W 2011 roku debiutował jako pisarz powieścią „Dead Animals”. Jego druga powieść, Prawdziwy syn, została nominowana do niemieckiej nagrody książkowej w 2013 roku.
Janusz Margański – tłumacz, literaturoznawca, scenarzysta. Członek Polskiej Akademii Filmowej. Przetłumaczył kilkadziesiąt książek z zakresu filozofii, teologii oraz literatury, filmu i teatru. Jest autorem książek: „Gombrowicz, wieczny debiutant” oraz „Geografia pragnień. Opowieść o Gombrowiczu”. Współredaguje wydanie krytyczne dzieł Witolda Gombrowicza. Pisze teksty dla teatru i filmu. Za scenariusz filmu „Wymyk” otrzymał nagrodę na 36. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni oraz nominację do Polskiej Nagrody Filmowej Orły 2012. Za przekłady otrzymał nagrodę „Literatury na Świecie”.
godz. 20.00, muszla koncertowa w parku im. T. Kościuszki, Radom
„ACH!” - koncert Katarzyny Groniec.
Katarzyna Groniec to znakomita artystka, wielokrotnie nagradzana i kochana przez
publiczność za wdzięk, ironię, liryzm, pazur sceniczny, ale przede wszystkim za wybitne umiejętności interpretacyjne. Płyta „Ach!” to dziesiąty album artystki, w całości złożony z autorskich tekstów i muzyki. „Ach!“ opowiada o ziemi jałowej, ziemi utraconej i wreszcie o ziemi obiecanej, do której docieramy, rozmieniamy ją na drobne i znów tracimy.
14 września (sobota), godz. 17.00, MCSW Elektrownia, Radom
Michał Nogaś rozmawia z nominowanymi do Nagrody Gombrowicza 2019.
Nominowani autorzy: Olga Hund za „Psy ras drobnych” (wyd. Ha!art), Katarzyna Pochmara-Balcer za „Lekcje kwitnienia” (Nisza), Jakub Tabaczek za „Czytajcie, co jest Wam pisane” (Mamiko), Anna Wiśniewska-Grabarczyk za „Porzeczkowego Josefa” (Anagram) oraz Łukasz Zawada za „Fragmenty dziennika SI” (Nisza).
Michał Nogaś – dziennikarz, w latach 2000-2016 związany z Programem III Polskiego Radia. Zajmuje się kulturą, prowadzi audycje i cykle wideo poświęcone literaturze.
W 2006 roku wyróżniony za cykl „Tym żył świat” na 7 Międzynarodowym Festiwalu Radiowym zorganizowanym przez irańskie radio publiczne. Uhonorowany PIK-owym Laurem za promowanie książek i czytelnictwa.
15 września (niedziela) godz. 17.00, Zespół Szkół Muzycznych, Radom
Gala Nagrody Gombrowicza. Koncert Stanisława Soyki.
Stanisława Soyki przedstawiać nie trzeba. Świetny, wyrazisty artysta, rozpoznawalny od pierwszych nut, a jednocześnie wciąż inny, wciąż nowy. Jest zwierzęciem muzycznym z charyzmą performera. Jak mówi, „nie gram dla fajerwerków, nie śpiewam by się popisać. Moją ambicją i pragnieniem jest, by mój śpiew, moje pieśni dodawały otuchy, podnosiły na duchu tych, którzy przychodzą mnie słuchać. Chcę by wychodzili z koncertu pogodni i umocnieni”.
Wstęp na wszystkie wydarzenia wolny. Na Galę Nagrody i koncert S. Soyki obowiązują bezpłatne zaproszenia (do odbioru wyłącznie 6 września, w Miejskiej Bibliotece Publicznej, po wykładzie).
Dojazd z Radomia do Wsoli na wydarzenia 1 i 8 września bezpłatnym autokarem, zbiórka o 16.20 na przystanku u zbiegu ulic Chrobrego/Czysta, kier. osiedle Michałów.
Patronat nad Nagrodą i festiwalem od pierwszej edycji sprawuje Rita Gombrowicz.
Mecenasem nagrody, już po raz trzeci, jest Jarosław Krzyżanowski.
Partnerem głównym festiwalu jest Samorząd Województwa Mazowieckiego.
Partnerzy:
Miejska Biblioteka Publiczna w Radomiu
Zespół Szkół Muzycznych w Radomiu
Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia”
Łaźnia – Radomski Klub Środowisk Twórczych
Patronat medialny:
Gazeta Wyborcza, TVP Kultura, Polskie Radio Program II, Lubimyczytać.pl, Książki. Magazyn do czytania