Nagrody Dziedzictwa Europejskiego/Europa Nostra 2020
Prowadzone badania są wynikiem partnerstwa między ośmioma organizacjami pozarządowymi z pięciu krajów europejskich (Francji, Włoch, Polski, Portugalii i Hiszpanii) z ponad pięćdziesięcioma podmiotami stowarzyszonymi. Projekt uzyskał wsparcie w ramach programu Unii Europejskiej Kreatywna Europa – komponent Kultura.
Obecnie niematerialne dziedzictwo społeczności wiejskich obszarów górskich Europy stoi w obliczu wielu zagrożeń, takich jak spadek znajomości i praktykowania własnych tradycji, degradacja środowiska i krajobrazu naturalnego czy marginalizacja w kontekście postępującej globalizacji. Same społeczności lokalne borykają się również z licznymi problemami, jak na przykład rosnąca stopa bezrobocia wśród młodzieży. Z drugiej strony, współczesne wyzwania dają szansę na stworzenie nowych zasobów, a także na eksperymenty z innowacyjnymi formami spójności społecznej, kulturowej i gospodarczej.
Niematerialne dziedzictwo społeczności wiejskich obszarów górskich Europy jest niezwykle różnorodne i bogate, zaś jego dokumentacja ma ogromne znaczenie dla zachowania ciągłości tradycji i ich rewitalizacji. W tym celu Sieć Tramontana prowadzi badania terenowe, wydaje publikacje, organizuje warsztaty artystyczne i wydarzenia kulturalne, a także bezpośrednio wspiera artystów na ich terytoriach. Zaangażowanie społeczności w te procesy to zadanie kluczowe, ponieważ dostęp do lokalnego dziedzictwa jest często ograniczony.
Sieć Tramontana III stanowi rozwinięcie prac wykonanych podczas wcześniejszych dwóch edycji projektu: Sieć Tramontana I (2012–2013) i Sieć Tramontana II (2014–2015). W ramach wszystkich trzech etapów współpracy przeprowadzono ponad tysiąc dwieście rejestracji terenowych dotyczących między innymi lingwistyki, antropologii, pejzaży dźwiękowych i etnomuzykologii. Zgromadzono zasoby fotograficzne, nagrania audiowizualne i źródła pisane. Baza danych zawierająca informacje o tych materiałach jest dostępna na profesjonalnym portalu internetowym i ma istotne znaczenie dla badań i promocji kultury regionów. Oprócz działalności badawczej zorganizowano również seminaria, warsztaty edukacyjne, wystawy multimedialne i pokazy we współpracy z wieloma instytucjami jak uniwersytety, szkoły, fundacje, biblioteki i muzea.
„Projekt ten promuje ideę europejskiej tożsamości, a zwłaszcza dziedzictwa obszarów górskich, które jest wspólne dla całej Europy. Jest to doskonały przykład współpracy międzynarodowej między naukowcami posiadającymi wiedzę specjalistyczną w różnych dziedzinach. Metodologia zastosowana w projekcie jest implementowana w różnych krajach europejskich i ma potencjał do wprowadzenia jej na całym kontynencie” – oceniło jury.
Nagrody Dziedzictwa Kulturowego / Nagrody Europa Nostra
Nagrody Dziedzictwa Kulturowego / Nagrody Europa Nostra zostały ustanowione przez Komisję Europejską w 2002 roku i od tamtego czasu są przyznawane przez sieć Europa Nostra. Celem nagród jest wyróżnianie i promowanie najlepszych praktyk związanych z ochroną dziedzictwa kulturowego, badaniami, zarządzaniem, wolontariatem, edukacją i komunikacją. W ten sposób przyczyniają się one do większego publicznego uznania dziedzictwa kulturowego jako strategicznego zasobu europejskiej gospodarki i społeczeństwa. Nagrody są finansowane przez program Kreatywna Europa realizowany przez Unię Europejską.
Laureatów wybiera niezależne jury złożone z ekspertów w zakresie dziedzictwa kulturowego z całej Europy na podstawie szczegółowej analizy i oceny kandydatów – organizacji oraz osób prywatnych z 30 krajów europejskich. Jury podjęło także decyzję o przyznaniu trzech Nagród Europa Nostra za wyjątkowe osiągnięcia w zakresie dziedzictwa kulturowego kandydatom ze Szwajcarii i Turcji – krajów spoza programu Kreatywna Europa.
Fani zagadnienia dziedzictwa historycznego oraz wszyscy wspierający tego rodzaju działania z Europy i całego świata mogą głosować online na tegorocznych zwycięzców, by zdecydować, komu zostanie przyznana tegoroczna nagroda publiczności Public Choice Award. W dobie izolacji oraz dystansowania społecznego Komisja Europejska wraz z federacją Europa Nostra żywią nadzieję, iż uda im się zainspirować szeroką publiczność do zapoznania się z projektami tegorocznych laureatów oraz do wyboru trzech, ich zdaniem, najciekawszych przedsięwzięć. Informacja o przyznaniu nagrody publiczności Public Choice Award zostanie podana po wakacjach. Z tej okazji przedstawieni zostaną również zdobywcy Grand Prix, uprawnieni do odbioru nagrody pieniężnej w wysokości po 10 000 euro.
Laureaci Nagród Dziedzictwa Europejskiego / Europa Nostra 2020
Konserwacja
Rubens’ Garden Screen and Garden Pavilion, Antwerp, BELGIUM
Epitaphs of the University Church of Leipzig, GERMANY
The Museum of Fine Arts, Budapest, HUNGARY
Basilica of Santa Maria di Collemaggio, L’Aquila, ITALY
LocHal, Tilburg, THE NETHERLANDS
Subterranean Caves and Wineries of El Cotarro, province of Burgos, SPAIN
The Iron Bridge, Shropshire, UNITED KINGDOM
Badania
Tramontana Network III, FRANCE/ITALY/POLAND/PORTUGAL/SPAIN
Turin Papyrus Online Platform (TPOP), ITALY
Scanning for Syria, THE NETHERLANDS
Zasługi z tytułu poświęcenia na rzecz dziedzictwa
Edukacja, szkolenie i zwiększanie świadomości
Cross-border Collaboration for European Classical Music, CZECH REPUBLIC
Arolsen Archives Online, GERMANY
The Secret Life of a Palace, Gödöllő, HUNGARY
Uccu Roma Informal Educational Foundation, HUNGARY
Auschwitz. Not long ago. Not far away, POLAND/SPAIN
The Ambulance for Monuments, ROMANIA
Nagrody Europa Nostra zostaną również przyznane za dwa wybitne osiągnięcia w dziedzinie dziedzictwa kulturowego w państwach Europy, które nie biorą udziału w unijnym programie „Kreatywna Europa”.
Konserwacja
Manor Farm of Bois de Chênes, SWITZERLAND
Zasługi z tytułu poświęcenia na rzecz dziedzictwa
Société de Lecture, Geneva, SWITZERLAND
Edukacja, szkolenie i zwiększanie świadomości
SARAT – Safeguarding Archaeological Assets of Turkey, TURKEY