Niemieccy autorzy opublikowali książkę o „niemieckim długu reparacyjnym”
Niemieccy autorzy opublikowali książkę o „niemieckim długu reparacyjnym”
Ten tytuł nie jest pomyłką. Książkę uzasadniającą potrzebę powrotu Republiki Federalnej do sprawy reparacji dla ofiar II wojny światowej – zwłaszcza zaś dla polskich ofiar – napisali dwaj autorzy niemieccy. Ukazała się ona w nieco innej wersji w 2017 r. nakładem znanego berlińskiego wydawnictwa Metropol Verlag, a dwa lata później w edycji zmodyfikowanej została w polskim przekładzie wydana staraniem poznańskiego Instytutu Zachodniego.
O jej drugie wydanie zadbała teraz oficyna Tadeusz Zysk i spółka, także z Poznania.
Właściwym autorem tej publikacji jest Karl Heinz Roth. Młodszy od Rotha o pokolenie dr Hartmut Rübner był jego współpracownikiem i m.in. przeprowadził szeroką kwerendę archiwalną. Warto w tym kontekście wspomnieć o aneksie, zawierającym 30 niemieckich dokumentów archiwalnych z lat 1970-1990, publikowanych w całości lub we fragmentach, w dużej części po raz pierwszy.
Postaci Karla Heinza Rotha warto poświęcić nieco więcej miejsca, bo jest on osobą niezwykłą. W ostatnich latach zabierał on wielokrotnie w głos w polskich mediach. Obecnie ponad osiemdziesięcioletni (urodził się w 1942 r.), wydaje się być w pełni sił. W 2018 r. był jednym z głównych referentów na poświęconej kwestii reparacji polsko-niemieckiej konferencji, zorganizowanej w Warszawie przez Instytut Zachodni. Trzy lata później promował omawianą tu książkę na spotkaniu autorskim w Muzeum Powstania Warszawskiego, udzielił paru wywiadów, zamieścił w polskich mediach kilka tekstów.
Jest doktorem nauk medycznych, jako lekarz był wolontariuszem w krajach Trzeciego Świata. Jest także historykiem, doktorem nauk humanistycznych. Już w latach sześćdziesiątych związał się z ruchami radykalnie lewicowymi, a światopoglądowi lewicowemu jest wierny do dzisiaj. Politycznie i ideowo stoi jak najdalej od obecnie rządzącego w Polsce obozu, który nazywa blokiem narodowo-konserwatywnym.
Znajduje to odzwierciedlenie na kartach omawianej książki. Jest ona nie tylko kopalnią informacji o odnoszącej się do powojennych Niemiec tematyce reparacyjnej i odszkodowawczej, ale zawiera także krytykę stanowiska kolejnych rządów Republiki Federalnej w tej kwestii.
Punkt wyjścia dalszych rozważań stanowi zaskakująco dokładna i precyzyjna rekonstrukcja niemieckiej polityki okupacyjnej ziem polskich na tle sytuacji na innych terenach kontrolowanych podczas wojny przez hitlerowską Rzeszę. Okupacja ta była wyjątkowo brutalna, a państwo polskie i społeczeństwo Rzeczypospolitej wskutek wojny poniosło straty na skalę ogromną.
