Józef Czapski, Eric Karpeles, „Almost Nothing: The 20th-Century Art and Life of Józef Czapski",

Józef Czapski, Eric Karpeles, „Almost Nothing: The 20th-Century Art and Life of Józef Czapski",

O Józefie Czapskim w USA

Udostępnij

Z okazji wydania biografii Józefa Czapskiego pióra Erica Karpelesa „Almost Nothing: The 20th-Century Art and Life of Józef Czapski" na łamach „New York Review of Books" o Józefie Czapskim pisze Anka Muhlstein - pisarka, laureatka Nagrody Goncourtów i Nagrody Historycznej Akademii Francuskiej, córka Anatola Muhlsteina, dyplomaty i przyjaciela Józefa Czapskiego.

EK
Eric Karpeles, biografia Józefa Czapskiego: "Almost Nothing: The 20th-Century Art and Life of Józef Czapski"
 
 Fragmenty książki Erica Karpelesa ukazały się w „Zeszytach Literackich" nr 141, znajdą się także w najbliższym 144. numerze pisma (polski przekład całości ukaże się nakładem Noir sur Blanc). O książce na łamach „Zeszytów Literackich" pisał Wojciech Karpiński i Adam Zagajewski.

Anka Muhlstein pisze:
„Książka Erica Karpelesa „Almost Nothing: The 20th-Century Art and Life of Józef Czapski" to niezwykle żywy portret, wyjątkowy ze względu na przejrzystość, oddech i wpisanie w obszerny i złożony kontekst historyczny. Życie Czapskiego, pełne udręki, spustoszone wojnami i rewolucjami trwało niemal cały wiek XX. Nie sposób opisać tak bogatego, różnorodnego i burzliwego życia bez łączącego całość wątku. Karpeles zafascynowany duchową siłą Czapskiego słusznie uznał, że zasadniczym spoiwem jego życia jest pasja do malarstwa. Malarskie oko Czapskiego uchroniło go od rozpaczy, i to jest zasadniczy element interpretacji życia Czapskiego w biografii Erica Karpelesa".
» czytaj całość
JC
Wojciech Karpiński o książce Erica Karpelesa
(całość szkicu ukazała się w „Zeszytach Literackich" nr 141):
Eric Karpeles, amerykański malarz i pisarz, poszukiwał obrazów Czapskiego w Berlinie, w Monachium i okolicach, w Szwecji, także w Stanach na Florydzie, w Nowym Jorku, w Chicago i blisko domu, czyli w San Francisco. Poznał ludzi z kręgu Czapskiego. I czytał wszystko, co mógł dostać Czapskiego, także o nim i wokół niego. To było wspaniałym darem dla mnie przyglądać się temu oddziaływaniu Czapskiego, jak zmarły przed dwudziestu laty polski artysta pobudza w amerykańskim malarzu pamięć i wyobraźnię.
Tekst książki jest znakomity. Sięga głębiej czy też szerzej, niż mogłem się spodziewać. Stawia pytania elementarne: jak mówić, jak dochować wierności wspomnieniom, jak nawiązać kontakt z drugim człowiekiem, ponad granicami pokoleń, kultur.
O czym jest bowiem jego książka? Jest to opowieść o powołaniu artysty, o stawaniu się pisarzem. Tego nie da się zamknąć w formuły, w tym też tkwi siła tej niezwykłej książki: to jest książka o pisaniu tej książki. Jest to artystycznie opisana historia poszukiwań — człowieka, jego dzieła, jego losu.
Książka Erica Karpelesa o Czapskim stała się dla mnie wspaniałym zaskoczeniem. Zwłaszcza strony o nim samym, dwa wątki: czytanie wykładów o Prouście jako wezwanie do zajęcia się tym dziwnym nieznajomym (wspaniały opis lektury jako duchowego przeżycia) i dobry użytek z nieszczęścia, niewoli, poniżenia, jaki zrobił Czapski, jego wyjście z milczenia. To jest ten wysoki lot pióra Erica Karpelesa, dowód jego odwagi.
 
JC
Adam Zagajewski o książce Erica Karpelesa
(całość szkicu ukaże się w „Zeszytach Literackich" nr 144):
Eric Karpeles otrzymał kiedyś w prezencie od Mavis Gallant (nieżyjącej już wybitnej kanadyjskiej pisarki, która przyjaźniła się w Paryżu z polskimi emigrantami) szczupły tomik Proust contre la déchéance, zawierający wygłoszone w obozie w Griazowcu wykłady Józefa Czapskiego o arcydziele Marcela Prousta. To był początek jego oczarowania dziełem i postacią Czapskiego, tego oficera rezerwy, który w ponurym sowieckim obozie mówił po francusku o powieści Prousta.
Obecna książka zachowała coś z tego pierwszego spotkania Karpelesa z Czapskim. Zachowała bowiem tę niezwykłą podwójność, która naznaczyła życie i dzieło Czapskiego i którą symbolizuje hasło „Proust w sowieckim obozie", zestawienie grozy z wielką kulturą. W książce Eryka rozdziały o tragicznym losie polskich oficerów, zagarniętych przez Armię Czerwoną, sąsiadują z błyskotliwymi uwagami o twórczości malarskiej Józefa Czapskiego i o jego świecie intelektualnym.
[..] Oto monografia, która powstała nie dlatego, że zamówił ją wydawca albo rodzina artysty, nie wyrosła też z rozprawy doktorskiej (jak to się zdarza), tylko powołał ją do życia — jak mówią Francuzi — un coup de foudre, nagłe zakochanie się w niezwykłym człowieku, nieżyjącym już od wielu lat, i w jego spuściźnie artystycznej. Eric Karpeles, mieszkaniec Kalifornii, znawca europejskiego malarstwa, wszechstronnie wykształcony, wielbiciel Marcela Prousta [...] nawrócił się nagle na Czapskiego, tak jak religijny konwertyta może nawrócić się na buddyzm. Rozpoczął żmudną, trwającą wiele lat pracę [...] i z podziwu godną konsekwencją doprowadził to dzieło do końca.
Jak mówią Francuzi: chapeau bas, czapki z głów!
 
JC
JÓZEF CZAPSKI
Lost Time: Lectures on Proust in a Soviet Prison Camp

Tłum. Eric Karpeles
Nakładem New York Review of Books ukazał się także pierwszy angielski przekład prowadzonych w sowieckim obozie jenieckim wykładów Józefa Czapskiego o Prouście - w tłumaczeniu i opracowaniu Erica Karpelesa.
» zobacz

 


Komentarze

Komentując naszą treść zgadzasz się z postanowieniami naszego regulaminu.
captcha

Poinformuj Redakcję

Jeżeli w Twojej okolicy wydarzyło się coś ciekawego, o czym powinniśmy poinformować czytelników, napisz do nas.

Twoich danych osobowych nie udostępniamy nikomu, potrzebujemy ich jedynie do weryfikacji podanej informacji. Możemy do Ciebie zadzwonić, lub napisać Ci e-maila, aby np. zapytać o konkretne szczegóły Twojej informacji.

Twoje Imię, nazwisko, e-mail jako przesyłającego informację opublikujemy wyłacznie za Twoją zgodą.

Zaloguj się


Zarejestruj się

Rejestrując się lub logując się do Portalu Księgarskiego wyrżasz zgodę na postanowienia naszego regulaminu.

Zarejestruj się

Wyloguj się