Odpowiedź Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na dwa pisma Prezesa Polskiej Izby Książki
Odpowiedź Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na dwa pisma Prezesa Polskiej Izby Książki
Pan Włodzimierz Albin Prezes Polskiej Izby Książki
Szanowny Panie Prezesie,
W odpowiedzi na Pana pisma z dn. 30 marca oraz 15 kwietnia br., pragnę uprzejmie podziękować za przekazane w nich informacje dotyczące sytuacji firm z branży wydawniczoksięgarskiej wobec utrudnień spowodowanych stanem epidemii COVID-19 w Polsce. Niezwykle istotne są zaprezentowane przez Państwa prognozy rozwoju tej sytuacji, wskazanie konkretnych problemów oraz przedstawienie szeregu sugestii. Zapewniam, że Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego szczegółowo się z nimi zapoznało i bierze je pod uwagę.
Odpowiadając na Państwa postulat dotyczący priorytetowego potraktowania księgarń w sklepach wielkopowierzchniowych w planie etapowego odmrażania gospodarki pragnę poinformować, że podzielam Państwa przekonanie o kluczowej roli dostępu do szerokiej oferty książkowej, zarówno w aktualnych szczególnych okolicznościach, jak i w dalszej perspektywie kolejnych miesięcy i lat. W związku z tym informuję że choć otwarcie księgarń w galeriach wielkopowierzchniowych (podobnie jak i innych sklepów) zostało zaplanowane na III etap odmrażania gospodarki i życia społecznego, to aktywnie zabiegamy o uruchomienie ich już w II etapie. Co ważne, zarówno salony sieci księgarskich zlokalizowane poza galeriami handlowymi, jak i większość małych księgarń jest cały czas otwarta, a decyzje dotyczące sposobu ich funkcjonowania w czasie pandemii podejmują sami księgarze. Pragnę również poinformować, że nawiązując do zgłaszanego w przestrzeni publicznej postulatu wprowadzenia zerowego VAT’u na książki, zdecydowaliśmy o wystąpieniu do Unii Europejskiej o derogację umożliwiającą wprowadzenie stawki 0% VAT na książki drukowane.
Natomiast nawiązując do Państwa postulatów zawartych w piśmie z dn. 30 marca br. pragnę poinformować, że większość z nich ma swoje odzwierciedlenie w rozwiązaniach składających się na rządową Tarczę Antykryzysową. Poniżej prezentuję owe rozwiązania, mam nadzieję, że znajdą one zastosowanie dla wielu podmiotów rynku książki i pomogą przetrwać obecną, trudną dla nas wszystkich sytuację.
Ochrona pracowników W zakresie pomocy w utrzymaniu zatrudnienia poprzez okresowe dofinansowanie stanowisk pracy dostępne są następujące rodzaje wsparcia:
• Dofinansowanie części kosztów wynagrodzeń dla pracowników oraz należnych do tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenia społeczne: wysokość zależna od spadku obrotów, w zależności od sytuacji do maksymalnie 90% kwoty minimalnego wynagrodzenia, aktualnie na okres do 3 miesięcy. Rozwiązanie to przeznaczone jest dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw.
Szczegółowe informacje: https://www.gov.pl/web/gov/skorzystaj-zdofinansowania-czesci-kosztow-wynagrodzen-dla-swoich-pracownikow-oraz-naleznych-odtych-wynagrodzen-skladek-na-ubezpieczenia-spoleczne.
• Dofinansowanie do pensji pracowników w przypadku przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy oraz opłaty składek na ubezpieczenia społeczne: 3miesięczne dofinansowanie, rozwiązanie dla przedsiębiorców, którzy wprowadzili przestój ekonomiczny lub obniżony wymiar pracy, w przypadku spadku obrotów. Szczegółowe informacje: https://www.gov.pl/web/gov/skorzystaj-z-dofinansowania-do-pensji-swoichpracownikow.
• Pożyczka obrotowa na sfinansowanie wynagrodzeń pracowników: dla małych i średnich przedsiębiorstw, na podstawie luki płynnościowej (stan środków na rachunku firmy na poziomie „0 zł”). Szczegółowe informacje: https://www.gov.pl/web/gov/pozyczka-obrotowafinansujaca-wyplate-wynagrodzen-w-sektorze-msp.
W zakresie możliwości zawieszenia płatności ZUS i innych obciążeń wynagrodzeń, istnieją następujące rozwiązania:
• Zwolnienie ze składek ZUS na 3 miesiące: możliwość dla samozatrudnionych (pozarolniczo), mikroprzedsiębiorców, pod określonymi warunkami. Szczegółowe informacje: https://www.gov.pl/web/gov/zwolnienie-ze-skladek-ZUS-na-3-miesiace.
• Możliwość odroczenia terminu płatności lub rozłożenia na raty składek ZUS: dla prowadzących działalność gospodarczą, niezależnie od wielkości przedsiębiorstwa i okresu prowadzenia działalności. Szczegółowe informacje: https://www.gov.pl/web/gov/zaplacpozniej-lub-rozloz-na-raty-naleznosci-zus.
Ochrona przedsiębiorstw W zakresie problemów z finansowaniem najmu lokali dostępne są następujące rodzaje wsparcia:
• Czasowe wygaśnięcie w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia działalności w obiektach handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2 zgodnie z właściwymi przepisami, zobowiązań wynikających z umów: najmu, dzierżawy lub innej podobnej umowy, przez którą dochodzi do oddania do używania powierzchni handlowej.
W terminie 3 miesięcy od dnia zniesienia zakazu osoba uprawniona dotychczas do używania powierzchni handlowej ma złożyć udostępniającemu bezwarunkową i wiążącą ofertę przedłużenia obowiązywania umowy na takich samych warunkach, jak przed ogłoszeniem zakazu. Nowa umowa ma wiązać przez okres odpowiadający długości okresu obowiązywania zakazu i dodatkowo 6 miesięcy. Szczegółowe informacje: https://www.gov.pl/web/gov/czasowe-wygasniecie-umowy-najmudzierzawy-lub-innej-podobnej-umowy.
• Dofinansowanie części kosztów prowadzenia działalności gospodarczej: dla osób samozatrudnionych, w zależności od spadku dochodów.
Szczegółowe informacje: https://www.gov.pl/web/gov/skorzystaj-z-dofinansowania-na-prowadzenie-swojejdzialalnosci.
• Pożyczka na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej: jednorazowo, do kwoty 5 tys. zł, dla mikroprzedsiębiorców.
Szczegółowe informacje: https://www.gov.pl/web/gov/skorzystaj-z-niskooprocentowanej-pozyczki-dlamikroprzedsiebiorcow-ze-srodkow-funduszu-pracy.
Samorządy jednostek terytorialnych mają możliwość m.in. udzielenia ulgi, umorzenia w całości lub w części, odroczenie płatności, rozłożenie na raty należności z tytułu najmu, dzierżawy i użytkowania nieruchomości jednostek samorządu terytorialnego, za okres stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii bezpośrednio przez prezydenta miasta (wójta, burmistrza, zarząd powiatu albo zarząd województwa) bez konieczności wcześniejszego podjęcia w tej sprawie uchwały przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego.
Szczegółowe informacje: https://www.gov.pl/web/gov/uzyskaj-ulgi-w-splacie-czynszownajmu-dzierzawy-i-uzytkowania-nieruchomosci-stanowiacych-wlasnosc-jednosteksamorzadu-terytorialnego.
W zakresie odroczenia regulacji zobowiązań publiczno-prawnych, jak podatek od nieruchomości, wynagrodzeń, dochodowy, istnieją liczne rozwiązania uwzględniające zróżnicowane sytuacje płatników, z których kilka wymieniam poniżej. Wszystkie znajdą Państwo na stronie https://www.gov.pl/web/tarczaantykryzysowa/wyszukaj-wsparcie-dlaswojej-firmy.
• Brak konsekwencji związanych z opóźnieniem w składaniu deklaracji podatkowej PIT za 2019 r., przedłużenie czasu na złożenie zeznania do 31 maja 2020 r.: https://www.gov.pl/web/gov/brak-konsekwencji-opoznienie-zlozenia-deklaracjipodatkowej-2019.
• Rada Gminy może uchwalić, za część roku 2020, zwolnienia z podatku od nieruchomości: gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, wskazanym grupom przedsiębiorców, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19: https://www.gov.pl/web/gov/mozliwosc-wprowadzenia-zwolnienia-z-podatku-odnieruchomosci.
• Możliwość niezwiększania podstawy opodatkowania przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy w 2020 r. o tzw. zły dług, czyli nieuregulowane należności handlowe po upływie 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty: dla wszystkich podatników CIT i PIT: https://www.gov.pl/web/gov/nie-musisz-zwiekszac-dochodu-bedacego-podstawaobliczenia-zaliczek-2020-o-nieuregulowane-naleznosci-handlowe.
• Możliwe nienaliczanie opłaty prolongacyjnej w przypadku złożenia wniosku o odroczenie lub rozłożenie na raty podatków, stanowiących dochód budżetu państwa: https://www.gov.pl/web/gov/nic-nie-zaplacisz-za-przesuniecie-platnosci-podatku.
• Zwolnienie z podatku od sprzedaży detalicznej: https://www.gov.pl/web/gov/nie-placpodatku-od-sprzedazy-detalicznej.
• Możliwe wnioskowanie o ograniczenie poboru zaliczek na podatek dochodowy: https://www.gov.pl/web/gov/zaplac-nizsze-zaliczki-na-pit-cit.
• Prolongata do 1 czerwca br. terminu zapłaty zaliczek pobranych od wynagrodzeń pracowników w marcu i kwietniu br.: https://www.gov.pl/web/gov/zaplac-pozniej-pit-zaswoich-pracownikow.
• Możliwe wnioskowanie o odroczenie terminu płatności podatku: https://www.gov.pl/web/gov/zaplac-pozniej-podatek.
• Możliwe odliczenie straty za 2020 r. od dochodu z działalności gospodarczej w 2019 r.: https://www.gov.pl/web/gov/odlicz-strate-za-2020-r-od-dochodu-za-2019-r.
• Możliwe wydłużenie terminu na złożenie zeznania o wysokości dochodu osiągniętego (straty poniesionej) CIT-8 i wpłaty podatku należnego wykazanego w zeznaniu albo różnicy między podatkiem należnym od dochodu wykazanego w tym zeznaniu a sumą należnych zaliczek za okres od początku roku: https://www.gov.pl/web/gov/przesun-termin-zlozenia-zeznania-cit8-i-wplaty-podatku.
• Możliwe wnioskowanie o umorzenie zaległości podatkowej: https://www.gov.pl/web/gov/zawnioskuj-o-umorzenie-zaleglosci-podatkowej.
W zakresie zapewnienia wsparcia płynności finansowej poprzez ułatwienia w dostępie do kredytów obrotowych, Tarcza Antykryzysowa zawiera następujące możliwości:
• Możliwość uzyskania gwarancji zabezpieczenia spłaty kredytu obrotowego lub inwestycyjnego: zwiększenie zakresu gwarancji do 80% kwoty kredytu, brak prowizji za udzielenie gwarancji, wydłużenie maksymalnego okresu gwarancji. Wdrożenie zmian zależy od decyzji banków. Szczegółowe informacje: https://www.gov.pl/web/gov/uzyskajkorzystniejsze-warunki-gwarancji-de-minimis-z-bgk.
Możliwe jest uzyskanie gwarancji płynnościowej BGK na zabezpieczenie kredytu. Z Funduszu Gwarancji Płynnościowych udzielane mogą być gwarancje dla średnich i dużych firm dotkniętych skutkami pandemii COVID-19 (niezależnie od branż). Gwarancje będą udzielane do końca 2020 roku, możliwe jest zabezpieczenie do 80 % kwoty kredytu.
Szczegółowe informacje: https://www.gov.pl/web/gov/skorzystaj-z-gwarancji-z-funduszugwarancji-plynnosciowych.
• Możliwość skorzystania z pożyczki obrotowej na sfinansowanie deficytu w kapitale obrotowym: dla małych i średnich przedsiębiorstw, pod określonymi warunkami.
Szczegółowe informacje: https://www.gov.pl/web/gov/pozyczka-obrotowa-na-finansowaniedeficytu-w-kapitale-obrotowym.
Ze względu na duże zróżnicowanie rynku książki powyżej zaprezentowana została jedynie część rozwiązań Tarczy Antykryzysowej – te, które odpowiadają na przedstawione przez Państwa konkretne potrzeby. Zachęcam do zapoznania się ze wszystkimi zaprojektowanymi drogami wsparcia, być może znajdą się wśród nich również inne, które okażą się pomocne.
Na koniec pragnę również wskazać na działania podjęte bezpośrednio w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, mające na celu wsparcie sektora kultury w obecnej trudnej sytuacji braku możliwości prezentowania twórczości przez publicznością w dotychczasowej formie spotkań na żywo. Przede wszystkim uruchomiony został program „Kultura w sieci”, składający się z dwóch elementów: programu dotacyjnego oraz programu stypendialnego.
W ramach programu dotacyjnego, zarządzanego przez Narodowe Centrum Kultury i skierowanego m.in. do instytucji kultury, organizacji pozarządowych czy podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, można ubiegać się o dofinansowanie realizacji m.in. następujących rodzajów zadań: tworzenie wydawnictw audio-video udostępnianych w formie elektronicznej oraz publikacji książkowych w formie elektronicznej (e-booki, audiobooki); warsztatów on-line, webinariów, kursów e-learningowych z zakresu edukacji kulturalnej; wydarzeń kulturalne on-line, m.in.: koncertów, spektakli, czytań, spotkań z twórcami/artystami. Początkowo zaplanowany budżet programu został zwiększony aż czterokrotnie – do 60 mln zł.
Natomiast program stypendialny ma na celu wspieranie aktywności twórców, artystów, animatorów i edukatorów, a także badaczy kultury w zakresie upowszechniania dóbr kultury w Internecie w związku z ograniczeniami wprowadzonymi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.
O stypendia programu „Kultura w sieci” mogą się starać twórcy, artyści, animatorzy i edukatorzy m.in. w zakresie literatury. Budżet programu stypendialnego również został zwiększony czterokrotnie i wynosi 20 mln zł, a więc łączny budżet „Kultury w sieci” to aż 80 mln zł. Informacje dotyczące programu znajdują się na stronie internetowej MKiDN: https://www.gov.pl/web/kultura/kultura-w-sieci--rusza-program-mkidn-finansowaniazmian-formy-upowszechniania-dzialalnosci-tworczej. Informuję również, że po zakończenia stanu epidemii Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego planuje ogłoszenie dużego programu, którego głównym celem będzie ożywienie działalności kulturalnej i kompensowanie strat, jakie sektor kultury poniósł poprzez ograniczenia, zakazy i nakazy wprowadzone z uwagi na stan zagrożenia epidemicznego i epidemii.
Obecnie trwają prace koncepcyjne, mające na celu wypracowanie optymalnego zakresu wsparcia. Ponadto w dotychczas ogłoszonych programach ministra, w przypadkach uzasadnionych i tam gdzie charakter realizowanych zadań na to pozwala – instytucje zarządzające będą stosowały indywidualne podejście do każdego wnioskodawcy pozwalające na realizację poszczególnych zadań w zmienionych warunkach i ciągłość w prowadzeniu działalności kulturalnej. Zwiększony został również budżet na pomoc socjalną dla twórców i artystów. Szczegółowe informacje dotyczące Tarczy Antykryzysowej dla Kultury znajdują się na stronie internetowej MKiDN: https://www.gov.pl/web/kultura. Zachęcam do ich śledzenia.
Pragnę ponownie podziękować Państwu za zaangażowanie, a zwłaszcza przestawione informacje, prognozy i sugestie. Żywię nadzieję, że przedstawione powyżej rozwiązania okażą się dla wielu uczestników rynku książki pomocne w tym trudnym czasie.
Z poważaniem Piotr Gliński
