Ogłoszenie Laureata Nagrody im. Zbigniewa Herberta 2020
Ogłoszenie Laureata Nagrody im. Zbigniewa Herberta 2020
Fundacja im. Zbigniewa Herberta ogłosiła nazwisko laureata Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta 2020. Uhonorowano nią Dursa Grünbeina, poetę i eseistę, uznanego przez krytykę za pierwszego wielkiego poetę zjednoczonych Niemiec. Partnerem strategicznym Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta jest Fundacja PZU.
Grünbein jest jednym z najbardziej znanych i docenianych poetów języka niemieckiego, nie tylko przez wartość swojego ogromnego dorobku, ale także przez zakres zainteresowań i podejmowanych tematów. Urodzony w byłej NRD, opisuje doświadczenia szarych dni »demokracji ludowej« i szarość ulic spopielonego w czasie wojny Drezna, ale także kolorowy chaos i niejednoznaczność dzisiejszych czasów. Grünbein, pozostając blisko współczesnego życia, wchodzi w żywy kontakt ze sztuką i filozofią. Jego wiersze to dialogi z Seneką, Pascalem, Kartezjuszem. Bezustannie poddaje poetyckiej analizie egzystencję, stawiając zburzony niegdyś most łączący poezję i filozofię. W tym sensie Grünbein jest także bliski tradycji poetyckiej Zbigniewa Herberta: uniwersalna kultura wciąż stanowi dla niego punkt odniesienia” – uzasadniał werdykt Tomasz Różycki, tegoroczny przewodniczący Jury.
Durs Grünbein jest „jednym z najlepszych poetów i eseistów swojego pokolenia. Był także przyjacielem Heinera Müllera, najbardziej wpływowego intelektualisty w Niemczech. Po upadku muru berlińskiego napisał tomy wierszy, które zasłynęły z połączenia poetyckiej wizji ze współczesną wiedzą” – podkreślał inny członek Jury, Michael Krüger, niemiecki poeta i wydawca.
Sam laureat zaś napisał: „to wielki zaszczyt otrzymać nagrodę imienia Zbigniewa Herberta, jednego z polskich pionierów powojennej poezji. Kiedy dojrzewałem jako twórca, właśnie odkrycie polskiej poezji współczesnej, przede wszystkim Herberta, bardzo mi pomogło, zarówno w sensie etycznym, jak i filozoficznym. Jego wiersze były nie tylko przykładami formalnego mistrzostwa, ale także lekcją wolności umysłu i charakteru, niezwykle przydatnymi dla osoby dorastającej w małym kraju za Odrą, dawnych Niemczech Wschodnich”.
Durs Grünbein urodził się w 1962 r. w Dreźnie. Studiował teatrologię w Berlinie, od połowy lat 80. był wolnym strzelcem, współpracującym z redakcjami czasopism literackich. Po obaleniu berlińskiego muru i zjednoczeniu Niemiec podróżował po Europie, Azji Południowo-Wschodniej oraz Stanach Zjednoczonych. Obecnie wykłada poetykę na Akademii Sztuk Pięknych w Düsseldorfie, mieszka zaś we wschodniej części Berlina.
Debiutował tomem „Grauzone morgens” (1988), następnie opublikował blisko 20 zbiorów wierszy. Jest tłumaczem oraz autorem esejów i librett operowych. Polski czytelnik może poznać jego twórczość dzięki tomowi „Mizantrop na Capri. Historie. Wiersze” (przeł. Andrzej Kopacki) oraz zbiorowi esejów „Wulkan i wiersz” (przeł. Jakub Ekier).
Międzynarodowa Nagroda Literacka im. Zbigniewa Herberta to wyróżnienie na polu literatury światowej – przede wszystkim w dziedzinie poezji. Przyznawana jest od 2013 roku za wybitne dokonania artystyczne i intelektualne nawiązujące do idei, które przyświecały twórczości Zbigniewa Herberta. Jej laureatami byli dotąd W.S. Merwin, Charles Simic, Ryszard Krynicki, Lars Gustafsson, Breyten Breytenbach, Nuala Ni Dhomhnaill oraz Agi Miszol.
„Szczególne znaczenie ma dla mnie fakt, iż Jury postanowiło tym razem uhonorować poetę z Niemiec, a więc kraju, który miał wielkie znaczenie dla Zbigniewa Herberta. Dzięki znakomitym tłumaczom, choćby Karlowi Dedeciusowi, wydawał tam książki i był wręcz kochany przez niemieckich czytelników i poetów. Wiele lat spędziliśmy razem w Berlinie Zachodnim, o którym Herbert mówił, że jest dobrym miastem dla poety, ma dostateczną ilość muzeów i miejsc do spacerowania” – wspominała Katarzyna Herbert, wdowa po poecie i założycielka Fundacji.
„Warto podkreślić, że Durs Grünbein prowadzi w swojej twórczości wyrafinowany dialog z kulturą antyczną, poprzez refleksję nad historią rzymskiego cesarstwa komentuje naszą współczesność, nieco podobnie jak Herbert, który poprzez esej o wojnach, jakie prowadziły Ateny Peryklesa komentował inwazję wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację, mającą miejsce w roku 1968. Jeśli zaś chodzi o związki Herberta z poetami niemieckimi, ciekawie byłoby przypomnieć jego utwór »Do Michaela Krügera«, a więc wiersz zwrócony do jednego z członków naszego Jury” – dodawał Andrzej Franaszek, biograf Zbigniewa Herberta i sekretarz Nagrody.
Laureata wskazało Jury, w skład którego weszli poeci, eseiści, tłumacze i wydawcy: Jurij Andruchowycz (Ukraina), Edward Hirsch (USA), Michael Krüger (Niemcy), Mercedes Monmany (Hiszpania) oraz Tomasz Różycki (Polska).
Uroczystość wręczenia Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta 2020 odbędzie się 15 września w Teatrze Polskim w Warszawie.
Przeczytaj artykuł:
Partnerami Fundacji im. Zbigniewa Herberta są:
Fundacja PZU – partner strategiczny Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta 2020
Instytut Adama Mickiewicza
Teatr Polski im. Arnolda Szyfmana w Warszawie
Biblioteka Narodowa
Polskie Radio – patronat medialny
