
Średniowieczne manuskrypty
Pigmenty manuskryptów zdradzają tajemnice przeszłości


Przeprowadzona w Cornell High Energy Synchrotron Source (CHESS) analiza pigmentów średniowiecznych manuskryptów otwiera nowe pola badawcze przed naukami humanistycznymi. Louisa Smieska i Ruth Mullet badały manuskrypty z XIII-XVI wieku, wykorzystując przy tym fluorescencję rentgenowską.
Naukowców zaskoczyło odnalezienie śladów baru na wielu stronach, na których wykorzystano błękit uzyskany z azurytu. Później bar znaleziono również na mapach z azurytowym błękitem. „Takie badania jak nasze pozwolą, na przykład, na zawężenie regionu produkcji danego manuskryptu poprzez zidentyfikowanie charakterystycznego składu użytych pigmentów” – mówi Mullett.
Analizy składu pigmentów i ich zanieczyszczeń mogą mieć olbrzymie znaczenie dla badań nad manuskryptami oraz innych badań historycznych. Niewykluczone, że pozwolą na przykład na zidentyfikowanie stron pochodzących z tego samego dzieła i ponowne złożenie pofragmentowanych obecnie manuskryptów. To jednak nie wszystko. Dzięki nim możemy więcej dowiedzieć się o szlakach handlowych, historycznych miejscach wydobycia minerałów, regionalnych różnicach w używanych barwnikach.
W zbiorach Cornell University znajduje się wiele luźnych kart pochodzących z IX-XVI wieku. Takie karty łatwiej jest badać metodami obrazowymi niż kompletne tomy. „Fragmenty są świetne, bo można przeprowadzić dokładniejsze badania dotyczące różnych zagadnień, stylów czy technik i będą one dotyczyły różnych ksiąg i różnych obszarów geograficznych. Badając całą księgę badamy to, co niewielka liczba osób zrobiła w jednym regionie geograficznym w krótkim czasie” – mówi Mullet.
Mullet bierze też udział w projekcie Fragmentarium prowadzonym na szwajcarskim Uniwersytecie we Fryburgu. Celem projektu jest stworzenie bazy danych fragmentów manuskryptów znajdujących się w różnych instytucjach. „Mam nadzieję, że w tych fragmentach znajdziemy podpowiedzi, dzięki którym przetestujemy nasze teorie i będziemy mogli potwierdzić, że różne strony powstały w tym samym miejscu. Dla mnie to obecnie całkiem nowy projekt. Zainteresowały mnie pigmenty oraz wzorce pigmentacji” – stwierdza uczona.
Autorstwo: Mariusz Błoński
Na podstawie: Phys.Org