Polsko-czeska wiosna literatury po raz trzeci
Polsko-czeska wiosna literatury – Polacy i Czesi – (nie)nasz koniec świata?
Rusza 3. edycja Polsko-czeskiej wiosny literatury, organizowanej przez Mazowiecki Instytut Kultury i Czeskie Centrum w Warszawie. Wśród gości festiwalu znaleźli się polscy i czescy pisarze, autorzy komiksów, tłumacze i wydawcy czeskiej i polskiej literatury, dziennikarze, i aktorzy, m.in.: Mariusz Szczygieł, Mikołaj Łoziński, Monika Sznajderman, Julia Różewicz, Andrzej Jagodziński, Weronika Murek, František Tichý, Martin Šimečka, Josef Formanek i Ivana Myškova.
Temat główny tegorocznej edycji brzmi „Polacy i Czesi – (nie)nasz koniec świata?”. Odnosi się do coraz częściej pojawiającego się w literaturze polskiej, czeskiej i światowej, motywu „końca” – rozumianego bardzo szeroko w sensie geograficznym, politycznym, społecznym, filozoficznym i kulturowym. Wokół tej problematyki i pytań, w odniesieniu do konkretnych publikacji i tytułów z polskiej i czeskiej literatury, będą toczyły się dyskusje i rozmowy festiwalu.
W tym roku jednym z głównych partnerów festiwalu będzie Fundacja Instytut Reportażu, reprezentowana przez Mariusza Szczygła – autora głośnych i tłumaczonych na wiele języków książek o Czechach. Mariusz Szczygieł pojawi się także w roli gościa festiwalu – podczas wieczoru 13 maja, gdzie wystąpi wspólnie z popularną czeską performerką Adelą Elbel.
Spotkania i wydarzenia festiwalowe będą odbywały się w kilku miejscach Warszawy – głównie w Mazowieckim Instytucie Kultury, ale również w Faktycznym Domu Kultury czy siedzibie „Gazecie Wyborczej”.
Festiwal stanowi jedno z głównych wydarzeń (obok Warszawskich Targów Książki w Warszawie 2020), promujących czeską i polską literaturę w Warszawie, gdzie Czechy są Gościem Honorowym. Zakończenie festiwalu zaplanowano 17 czerwca – będzie ono połączone z uroczystym zakończeniem prezydencji Czech w Grupie Wyszehradzkiej.
Festiwal otworzy wieczór literacko-filmowy pt. „Hrabal na Elektoralnej / 52 lata później”, który nawiązuje do jedynego spotkania autorskiego Bohumila Hrabala w Warszawie w marcu 1968 r. w dzisiejszej siedzibie Mazowieckiego Instytutu Kultury przy ul. Elektoralnej 12. Wieczór rozpocznie się o godz. 19:00. Wezmą w nim udział aktor Wojciech Pszoniak i pisarz Janusz Anderman. Zaprezentowany zostanie film „Skowronki na uwięzi” Jiřígo Menzela wg opowiadań Hrabala, który został nagrodzony Złotym Niedźwiedziem w Berlinie w 1990 r.
Ciekawym wydarzeniem muzycznym w ramach festiwalu będzie koncert „Polish-Czech Jazz Connection”. 24 marca o godz. 19 wystąpią Leszek Żądło i Emil Viklický. Koncert połączony będzie z promocją książki “Gorzki Świat” Josefa Škvoreckiego (Wydawnictwo Czarne) oraz spotkaniem z tłumaczami czeskiej literatury – Janem Stachowskim i Andrzejem Jagodzińskim. Gościem specjalnym wieczoru będzie Paweł Brodowski – redaktor naczelny magazynu „Jazz Forum”.
Wzorem lat ubiegłych miłośnicy polskiej i czeskiej literatury będą mieli okazję wziąć udział w wielu spotkaniach i panelach dyskusyjnych z pisarzami, tłumaczami, wydawcami i dziennikarzami. 26 marca w Faktycznym Domu Kultury (Warszawa, ul. Gałczyńskiego 12) rozmowę z pisarkami Weroniką Murek (autorką debiutującą w 2015 zbiorem opowiadań pt. „Uprawa roślin południowych metodą Miczurina”, za który była nominowana do Paszportów „Polityki”, Nagrody Literackiej „Nike”, Nagrody Literackiej Gdynia i Nagrody Conrada i za który zdobyła Nagrodę Literacką im. W. Gombrowicza) i Ivaną Myškovą, autorką wydanej przez Dowody na Istnienie w tłumaczeniu Elżbiety Zimnej (która tłumaczyć będzie również samo spotkanie) książki “Białe zwierzęta są bardzo często głuche”.
6 kwietnia w siedzibie MIK miłośnicy wydawnictwa Czarne będą mieli okazję spotkać się z jego redaktor naczelną, pisarką Monika Sznajderman. Spotkanie pt. “Pusty las, życie na końcu świata”. Rozmowę poprowadzi poetka, publicystka i tłumaczka czeskiej literatury Renata Putzlacher z Uniwersytetu Masaryka w Brnie.
8 maja, również przy Elektoralnej 12, gośćmi spotkania pt. “Koniec rodziny?” będą: pisarz Mikołaj Łoziński (laureat Nagrody Kościelskich i Paszportów „Polityki”, nominowany do Nagrody Literackiej „Nike”) i jego czeską tłumaczką Lenką Kuhar Daňhelovą. Fragmenty prozy pisarza przeczyta aktor Łukasz Borkowski.
Program
Marzec
19.00 – Hrabal na Elektoralnej / 52 lata później – wieczór literacko-filmowy z udziałem WOJCIECHA PSZONIAKA i JANUSZA ANDERMANA w 52. rocznicę spotkania Bohumila Hrabala z polską publicznością w marcu 1968 roku.
Projekcja filmu Skowronki na uwięzi Jiřígo Menzela, który został nagrodzony Złotym Niedźwiedziem w Berlinie w 1990 roku, wg opowiadań Hrabala.
Wieczór prowadzą Elżbieta Szymańska i Aleksander Kaczorowski.
19.00 – Polish-Czech Jazz Connection – LESZEK ŻĄDŁO i EMIL VIKLICKÝ Polsko-czeski koncert jazzowy, premiera książki Gorzki świat Josefa Škvoreckiego Wydawnictwa Czarne.
Spotkanie z tłumaczami czeskiej literatury: JANEM STACHOWSKIM i ANDRZEJEM JAGODZIŃSKIM. Gość specjalny wieczoru: PAWEŁ BRODOWSKI – redaktor naczelny „Jazz Forum”.
19.00 – Uprawa białych zwierząt metodą Miczurina – spotkanie z pisarkami IVANĄ MYŠKOVĄ i WERONIKĄ MUREK. Rozmowę prowadzi MARIUSZ SZCZYGIEŁ, tłumaczenie – Elżbieta Zimna.
11.00 – Transport poza wieczność – spotkanie dla młodzieży z autorem książki – FRANTIŠKIEM TICHYM, i jej tłumaczką ANNĄ WANIK. Książka otrzymała w roku 2018 najważniejszą czeską nagrodę literacką Magnesia Litera. Spotkanie moderuje Elżbieta Szymańska.
Zapisy: e.szymanska@mik.waw.pl
(31 marca dodatkowe spotkanie w Krakowie – szczegóły na stronie http://warsaw.czechcentres.cz)
Kwiecień
19.00 – Pusty las, życie na końcu świata – spotkanie autorskie z polską pisarką i właścicielką Wydawnictwa Czarne – MONIKĄ SZNAJDERMAN. Rozmowę prowadzi poetka, publicystka i tłumaczka czeskiej literatury RENATA PUTZLACHER z Uniwersytetu Masaryka w Brnie.
19.00 – Piąty wymiar w czasach genetyki – spotkanie z pisarzami MARKÉTĄ BAŇKOVĄ i MARTINEM VOPĚNKĄ. Rozmowę prowadzi MARIUSZ SZCZYGIEŁ, tłumaczenie – Elżbieta Zimna.
19.00 – Zniknąć najlepiej dla wszystkich – spotkanie z czeską pisarką i scenarzystką PETRĄ SOUKUPOVĄ, i polską wydawczynią oraz tłumaczką jej książek – JULIĄ RÓŻEWICZ z Wydawnictwa Afera. Rozmowę prowadzi MARIUSZ SZCZYGIEŁ.
19.00 – Koniec obojętności? – spotkanie z publicystą MARTINEM ŠIMEČKĄ, autorem książki Słowacja – dzieje obojętności (Universitas 2019). W rozmowie biorą udział: polski tłumacz książki ANDRZEJ JAGODZIŃSKI oraz Redaktor Naczelny „Gazety Wyborczej” – ADAM MICHNIK. Tłumaczenie spotkań – Maciej Mętrak.
Główny organizator spotkania: „Gazeta Wyborcza”.
(29 kwietnia dodatkowe spotkanie w Lublinie – szczegóły na stronie http://warsaw.czechcentres.cz)
Maj
19.00 – Koniec rodziny? – spotkanie z pisarzem MIKOŁAJEM ŁOZIŃSKIM i jego czeską tłumaczką LENKĄ KUHAR DAŇHELOVĄ. Rozmowę prowadzą: Urszula Kropiwiec i Elżbieta Szymańska. Fragmenty prozy autora przeczyta ŁUKASZ BORKOWSKI.
19.00 – Kto się śmieje, pokazuje zęby – show czeskiej performerki ADÉLI ELBEL, z asystą MARIUSZA SZCZYGŁA – pisarza, felietonisty i wydawcy. Po występie rozmowę z artystką poprowadzi Mariusz Szczygieł, tłumaczenie – Edyta Serafin.
Podczas wieczoru KIERMASZ ŚMIESZNEJ CZESKIEJ KSIĄŻKI księgarni Wrzenie Świata w Warszawie.
Czerwiec
11.00 – Dzień Dziecka z czeskim komiksem, czyli Jarmil na Elektoralnej – wernisaż wystawy komiksów czeskiego artysty – MARKA RUBCA, i warsztaty dla dzieci z jej autorem. Spotkanie prowadzą Paulina Czajor, Elżbieta Szymańska, tłumaczenie – Edyta Serafin.
Zapisy: e.szymanska@mik.waw.pl
19.00 – Kronika szaleństwa XX wieku – spotkanie z czeskim pisarzem JOSEFEM FORMÁNKIEM – autorem książki Mówić prawdę wydawnictwa Krytyki Politycznej, i jej tłumaczem ANDRZEJEM JAGODZIŃSKIM. Tłumaczenie – Maciej Mętrak.
19.00 – uroczysty finał festiwalu i koncert z okazji zakończenia prezydencji Czech w Grupie Wyszehradzkiej – występ czeskiej orkiestry swingowej The Melody Makers.
Główny organizator: Ambasada Republiki Czeskiej.
Podczas wieczoru wernisaż wystawy Czeskiego Centrum – Tu i teraz. Czeski komiks współcześnie / wystawa dostępna do 30.06.2020.
Partnerzy: Fundacja Instytut Reportażu, „Gazeta Wyborcza”, „Jazz Forum”, Wydawnictwo Czarne, Wydawnictwo EMG, Wydawnictwo Afera, Wydawnictwo Universitas, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Paterka & Partners
Kuratorzy programowi: Elżbieta Szymańska (Mazowiecki Instytut Kultury), e.szymanska@mik.waw.pl, Taťjana Langášková (Dyrektor Czeskiego Centrum), ccwarszawa@czech.cz
Współpraca programowa: Mariusz Szczygieł, Anna Wanik
