Prezydent FEP - życzenia oraz podsumowanie roku 2023

Prezentujemy list prezydenta Europejskiej Organizacji Wydawców FEP z życzeniami i podsumowaniem najważniejszych działań w roku 2023. Częścią pisma jest Manifest opracowany przez FEP z okazji zbliżających się wyborów do Parlamentu EU. Manifest zawiera najważniejsze postulaty europejskich wydawców. Polska Izba Książki jest aktywnym członkiem FEP-u, a jej wiceprezydentem jest prezes PIK-u, pani Sonia Draga.

Bruksela, 22 grudnia 2023 r.

Drodzy koledzy i koleżanki z FEP,

przed złożeniem życzeń radosnego okresu świątecznego i szczęśliwego nowego roku 2024, chciałbym spojrzeć wstecz na niektóre kwestie, które naznaczyły rok 2023 i na to, co będzie przedmiotem dyskusji w nadchodzących miesiącach.

We wrześniu mieliśmy wzburzenie w związku z przedstawieniem Parlamentowi tekstu, który przeszedł pod radarem zarówno księgarzy, jak i wydawców: projekt rozporządzenia w sprawie opóźnień w płatnościach. Oto jak zamienić dobry pomysł w potencjalnie katastrofalne dla branży księgarskiej przepisy: narzucić jeden 30-dniowy termin płatności dla wszystkich transakcji, co będzie miało natychmiastowy wpływ na przepływy pieniężne księgarzy i na dostępność wielu książek. Wraz z naszymi kolegami z EIBF mobilizujemy się na wszystkich frontach, aby zapewnić, że rozporządzenie to uwzględnia specyfikę naszego sektora.

Innym szeroko dyskutowanym tematem jest sztuczna inteligencja. Chociaż jesteśmy dopiero na początku tego, co te technologie mogą wnieść do społeczeństwa, konieczne jest, aby w jak największym stopniu chronić się przed najbardziej szkodliwymi aspektami. Dla wydawców i ich autorów, zapewnienie przejrzystości źródeł wykorzystywanych do "karmienia" narzędzi AI umożliwi nam egzekwowanie naszych praw autorskich. Podczas gdy porozumienie polityczne zostało osiągnięte w grudniu, negocjacje techniczne trwają, a my pozostaniemy czujni.

Zespół FEP był również aktywnie zaangażowany w kwestie transformacji ekologicznej i utworzył grupę roboczą ds. zrównoważonego rozwoju. Monitorowanie rozporządzenia w sprawie wylesiania jest również w centrum naszej uwagi, i zachęcamy naszych członków do rozpoczęcia rozmów z organami nadzoru aby zrozumieć, czego można się spodziewać w zakresie kontroli i konkretnych obowiązków.

W ramach społecznej odpowiedzialności wydawców kluczowa jest kwestia Dostępności. Wiem, że ciężko pracujecie, aby zapewnić, że do czerwca 2025 r. jak najwięcej e-booków było dostępnych dla osób z niepełnosprawnościami. Aby to osiągnąć musi zostać uznana wyłączna odpowiedzialność wydawcy za dostępność treści i metadanych, tak aby aby mikro-wydawcy lub ci, którzy musieliby stawić czoła nieproporcjonalnemu obciążeniu przy udostępnianiu utworów, mogli korzystać ze zwolnienia przez Dyrektywę, zapewniając jednocześnie, że ich ebooki nie zostaną wycofane przez platformy handlu elektronicznego.

Będziemy nadal monitorować wszystkie te kwestie w 2024 r. i później. Moniturujemy również sposób, w jaki firmy podlegające przepisom ustawy o rynku cyfrowym i ustawy o usługach rynku cyfrowego z 2022 r. przestrzegają przepisów europejskich. FEP będzie zwracać szczególną uwagę na prace nad ochroną praw autorskich, w przypadku których niektórzy chcieliby, aby ramy regulacyjne zostały uelastycznione poprzez zminimalizowanie odpowiedzialności podmiotów kultury. Oczywiście nie może być mowy o upoważnieniu bibliotek i innych instytucji do udawania, że działają w dobrej wierze w celu obejścia praw autorskich.

FEP przygotowała notatki na wszystkie te tematy, które są Wam dostępne. Jeśli jesteś bardziej zainteresowany którymkolwiek z tych tematów, zapraszamy do dołączenia do naszych grup roboczych ds. praw autorskich, dostępności, zrównoważonego rozwoju, otwartego dostępu i edukacyjnej grupy wydawniczej FEP.

Wspólnie musimy nadal promować czytelnictwo, a na poziomie europejskim zapewnić, że mamy dane porównawcze na temat czytelnictwa w państwach członkowskich.

Oczywiście rola FEP jest dziś ważniejsza niż kiedykolwiek, aby zapewnić że interesy wydawców są uznawane i że możemy przyczyniać się do dobrobytu społeczeństwa publikując książki, które wzbogacają życie intelektualne obywateli Europy. Chciałbym podkreślić absolutną konieczność zapewnienia swobody publikowania w całej Europie i zapewnienia pomocy FEP naszym członkom, którzy mogą czuć się zagrożeni.

Nie mogę zapomnieć o naszych ukraińskich kolegach, którzy przeżywają kolejny okres świąteczny pod atakami ze strony Rosji. Jesteśmy i pozostaniemy po ich stronie.

W związku ze zbliżającymi się wyborami europejskimi przesyłam Wam Manifest, który zespół FEP opracował z pomocą naszych członków i który zostanie wysłany do partii politycznych na początku roku. Zachęcam wszystkich do wykorzystania go również na poziomie krajowym, aby poinformować partie o priorytetach sektora książki.

W imieniu swoim, zarządu i zespołu FEP życzę wszystkim szczęśliwego okresu świątecznego oraz pomyślnego i spokojnego 2024 roku.

Ricardo Franco Levi

(tłumaczenie deepl.pl)

Dr Grażyna Szarszewska

Dyrektor generalna

Polska Izba Książki