Recenzja

4 Tendencje

Książka czekała, czekała …. a ja zwlekałem, by zacząć ją czytać. Jako opiniujący psycholog, zapoznałem się jak dotąd z kilkunastoma modelami osobowości. Wiem, że poznawanie nowych, niezależnie od ujęcia jest sporym wyzwaniem. Szczerze mówiąc, wiele z nich - jest tak rozległą, zdyscyplinowaną wiedzą, iż praktyk mający za zadanie użyć ich do syntetycznej diagnozy, nie jest w stanie tego dokonać, bez narażenia się na zarzut powierzchowności lub synkretyczności. A, co dopiero z przewidywaniem zachowania, lub radzeniem sobie z trudnościami wynikającymi z rozpoznaniem charakteru analizowanych osób. Jednym słowem – męka!

I tu Eureka! I tu miłe zaskoczenie! „4 Tendencje” ... - Gretchen Rubin są niezwykle pomysłowym i lapidarnym w formie ujęciem różnicującym typy osobowości. Bez charakterystycznej skądinąd dla psychologicznego języka ekscentryczności. Model jest prosty i łatwy do stosowania, gdyż kluczem rozróżniającym jest indywidualny stosunek do oczekiwań zewnętrznych – pochodzących od innych i wewnętrznych – związanych z „ja” u typizowanych osób. Psychologowie i inni znawcy - mogą kręcić nosem, krytykować lecz nie umniejsza to w niczym, opisanej w sposób rzeczowy do zastosowania wiedzy. Na celowniku teorii jest sposób lepszego rozumienia różnic indywidualnych, służący umiejętnemu wychowywaniu czy edukacji, bądź polepszaniu relacji interpersonalnych czy skuteczności w zarządzania ludźmi.

Dla kogo ta książka? Proste jest lepsze, podpowiada praktyka. Z pewnością dla wszystkich, a przede wszystkim dla nie-specjalistów, szukających klarownych ujęć gotowych do użycia w życiu. Praktykom inżynierii dusz, też pewnie ona nie zaszkodzi. Ma bowiem w sobie tę elegancję i przemyślną zręczność w ujmowaniu w przystępnej formie złożonych treści psychologicznych w odkrywczy sposób. Łatwość przekazu wiedzy, polega na tym, że zaraz po zapoznaniu się z proponowaną taksonomią, intuicyjnie wiemy jak się nią posługiwać. Ponadto, jest tak oczywista w formie, że natychmiast otwiera szerokie pole konotacji i zastosowań. Cztery tendencje „w odpowiedzi na oczekiwania”, czyli cztery główne kategorie osobowościowe: prymus, sceptyk, obowiązkowy, buntownik są od razu do zastosowania. Pośród typów głównych, istnieją jeszcze podtypy, składające się kombinacji kategorii głównej i nałożonej nań podkategorii będącej doszczegółowieniem zróżnicowania.

Cieszy mnie ta publikacja. Jest inspirująca. W przeważającej mierze, nowe psychologiczne ujęcia teoretyczne są skomplikowane i wymagające w stosowaniu. Trzeba poświecić im wiele czasu, nie tylko aby się z nimi zapoznać, ale jeszcze bardziej w miarę posługiwać. Zaś zaproponowane nowe ujęcie Gretchen Rubin jest bardzo atrakcyjne w swej prostocie z dwóch powodów. Po pierwsze, jest dostępne na popularnym poziomie erudycyjnym dla wszystkich tych, dla których niezbędna jest podstawowa wiedza psychologiczna w codziennym funkcjonowaniu zawodowym i osobistym. Dla tych, którzy nie mają dostatecznie dużo czasu by trawić zawiłe teorie. Po drugie książka zawiera pomocne narzędzia wspomagające: test diagnozujący typy osobowości - zgodnie z przedstawioną teorią oraz niezbędne przykłady propedeutyczne. Pozwalające na samodzielne wykorzystanie przedstawionych analiz i przewidywań do zastosowania korekcyjnego. Co, bez wątpliwości, daje szansę przyczynić się do większego zrozumienia zachowań innych osób, a także z powodu odkrycia ich uwarunkowań i przyczyn środowiskowych do neutralizowania negatywnego oddziaływania. Książka umożliwia także, dalsze samodzielne poszerzanie lub rozwijanie osobistych i środowiskowych kompetencji poprawiania bądź eliminowania zachowań dysfunkcyjnych, co służy nam wszystkim. Szczerze polecam.

Życzę owocnej lektury i pełnej satysfakcji z osiągnięć.

Krzysztof Leszczyński

Fundacja Libroskop