We Wrocławiu powołano do życia Sieć Światowych Stolic Książki UNESCO

W czwartek 22 września w Starym Ratuszu odbyła się uroczystość podpisania Deklaracji Założycielskiej Sieci Światowych Stolic Książki UNESCO, do której – jako jedyne miasto w Polsce – przystąpił również Wrocław. Poza stolicą Dolnego Śląska do sieci weszło też 14 innych miast. Nowa sieć współpracy międzynarodowej ma za zadanie kreować wspólne projekty i programy wspierające m.in. rozwój czytelnictwa czy edukację poprzez literaturę.

Deklarację Założycielską Sieci Światowych Stolic Książki UNESCO zdecydowało się podpisać 15 miast. Są to: Akra, Antwerpia, Ateny, Buenos Aires, Guadalajara, Incheon, Kuala Lumpur, Madryt, Montreal, Lubljana, Strasbourg, Szardża, Tbilisi oraz Turyn. Poza reprezentantami miast-sygnatariuszy we Wrocławiu pojawili się także wysocy przedstawiciele Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wychowania, Nauki i Kultury (UNESCO), Międzynarodowego Stowarzyszenia Wydawców (IPA), Międzynarodowej Federacji Stowarzyszeń i Instytucji Bibliotekarskich (IFLA) i Międzynarodowego Stowarzyszenia Autorów (IAF).

Wrocław reprezentował wiceprezydent Wrocławia Jakub Mazur, który w swoim powitalnym przemówieniu podkreślał wagę literatury:
„Chciałbym zwrócić szczególną uwagę na jeden z zapisów Karty. Mówi się w nim, że książki są unikatowymi obiektami kultury i budują tolerancję, wzajemne zrozumienie, dialog, pokój i pomagają nam kreować wspólną przyszłość. Uważam, że świat bardzo potrzebuje dzisiaj tych wszystkich wartości, a szczególnie w kontekście wczorajszych kolejnych smutnych wiadomości, pokoju. Jestem pewien, że wyrażam nadzieję nas wszystkich tutaj, reprezentujących miasta z czterech kontynentów, że już niedługo, po zwycięstwie nad agresorem, dołączy do grona Światowych Stolic Książki miasto ukraińskie”.

Idea Światowych Stolic Książki UNESCO stanowi uzupełnienie i jednocześnie rozwinięcie koncepcji Światowego Dnia Książki i Praw Autorskich UNESCO, największego święta literatury i czytelnictwa, które po raz pierwszy obchodzone było 23 kwietnia 1995 roku. W 2001 UNESCO powołało pierwszą Światową Stolicę Książki – Madryt – na roczną kadencję, która zawsze rozpoczyna się właśnie w Światowy Dzień Książki. Kolejne miasta-stolice otrzymują ten tytuł jako nagrodę za przygotowanie wyróżniających się programów promujących książki i czytelnictwo. Wrocław nosił zaszczytny tytuł Światowej Stolicy Książki w 2016 roku. Obecnie Stolicą jest Guadalajara, w 2023 będzie nią Akra, a w 2024 – Strasbourg.
W tym roku UNESCO we współpracy z byłymi Stolicami zdecydowało o powołaniu nowej literackiej sieci międzynarodowej, która programowo i geograficznie uzupełni cele i zadania istniejącej już Sieci Miast Kreatywnych UNESCO (Wrocław wchodzi w jej skład jako Miasto Literatury od 2019). Nowa Sieć Światowych Stolic Książki UNESCO skupiająca w swoich szeregach byłe, obecne i przyszłe Światowe Stolice Książki ma za zadanie wykorzystać potencjał, doświadczenie i zaangażowanie miast-założycieli do kreowania wspólnych projektów i programów budujących społeczną świadomość wagi, jaką dla współczesnego świata mają: literatura i jej twórcy, rynek książki, podnoszenie kompetencji czytelniczych czy walka z analfabetyzmem.

„Sieć Światowych Stolic Książki wierzy, że książki i opowieści posiadają ogromną moc wzmacniania i przemiany zarówno jednostek, jak i społeczeństw. Każdy człowiek ma prawo dostępu do książek, które są kluczowym elementem edukacji i życia kulturalnego wspólnoty, ma prawo do cieszenia się nimi i czerpania z nich korzyści” – czytamy w Deklaracji Założycielskiej Sieci.

Dostęp do książek przyczynia się do poszerzania wiedzy społeczeństw na temat światowego dziedzictwa, sprzyja budowaniu zrozumienia, tolerancji, dialogu i pokoju, pomaga rozwijać krytyczne myślenie, budować niezależność i wolność. Szeroko rozumiane rozwijanie kompetencji literackich dzieci i dorosłych daje możliwości pełnego korzystania z kultury książki i powinno być prawem dostępnym dla wszystkich. Stanowi też ważne uzupełnienie procesu edukacji i przyczynia się do eliminacji ubóstwa. Sieć planuje także promować m.in. zrównoważone pod względem ochrony środowiska praktyki wydawnicze oraz wspierać wymianę międzynarodową, w tym mobilność pisarek/pisarzy, tłumaczek/tłumaczy i przedstawicielek/przedstawicieli przemysłów książki.

Cały tekst Deklaracji Założycielskiej Sieci Światowych Stolic Książki UNESCO, który przybliża ideę projektu został opublikowany na www.wroclaw.literatura.pl

Wrocław po podpisaniu Deklaracji stał się pierwszym miastem w Polsce, które współtworzy obie literackie sieci UNESCO. Fakt ten nie tylko podkreśla wagę, jaką stolica Dolnego Śląska przywiązuje do rozwoju miasta przez kulturę, w tym wypadku literaturę, ale także staje się następną szansą, dzięki której Wrocław pogłębi współpracę międzynarodową, skorzysta ze sprawdzonych rozwiązań innych Stolic oraz wspólnie z nimi będzie starać się o zewnętrzne finansowanie.

Podpisanie Deklaracji Założycielskiej Sieci Światowych Stolic Książki UNESCO odbyło się we Wrocławiu z inicjatywy Wrocławskiego Domu Literatury.