Wiosna z Lemem

„Na tapczanie siedzi Lem”, a obok niego inne mądre głowy. 19 maja startuje cykl podcastów realizowany przez Fundację PRZEKRÓJ i KBF. Tego samego dnia startuje też portal www.lubimyczytacLema.pl poświęcony twórczości wybitnego pisarza i futurologa. A jak czytać Lema? Zdalne lekcje w ramach cyklu Crème de la Lem odbędą się między 19 a 23 maja na Copernicus Festival. Dziś natomiast premiera nowego wydania kultowych Bajek robotów ze świeżymi ilustracjami Przemka Dębowskiego.

W 2021 roku, który został uchwalony przez Sejm RP Rokiem Lema, na miłośników twórczości pisarza oraz na tych, którzy dotąd się z nią jeszcze nie zetknęli, czeka kilkadziesiąt wydarzeń i projektów artystycznych. Nim zostanie ogłoszony wrześniowy program setnych urodzin autora Solaris, zachęcamy do tego, by jego twórczość zgłębić w towarzystwie tych, którzy Lema znają najlepiej: lemologów, lemofilów i wreszcie – jego wiernych czytelników i czytelniczek.

Na tapczanie siedzi Lem

Już w środę 19 maja rusza cykl podcastów KBF – operatora programu Kraków Miasto Literatury UNESCO – i Fundacji PRZEKRÓJ zatytułowanego Na tapczanie siedzi Lem.

– Przy okazji głębokiego zanurzenia w lemologię opowiemy o świecie współczesnym i jego rozlicznych bolączkach. Te podcasty nie zwalniają z lektury Lema, ale są do niej świetnym dodatkiem. Nie uchronią świata przed katastrofą klimatyczną i rządami sztucznych inteligencji, ale mogą wskazać kierunek ucieczki – zapowiada prowadzący podcast, Szymon Kloska z działu literackiego KBF. Gościem pierwszego odcinka będzie profesor Stanisław Bereś, wybitny krytyk i historyk literatury, któremu wielokrotnie zdarzało się siedzieć (a nawet, jak dowiemy się z podcastu: leżeć!) na tapczanie Stanisława Lema.

Cybernetyczna poezja, queerowanie twórczości Lema, przekłady twórczości tego wybitnego polskiego futurologa i jednocześnie jednego z najczęściej tłumaczonych polskich pisarzy – to niektóre z tematów, które zostaną poruszone w comiesięcznym cyklu podcastów. Pierwszy odcinek znaleźć można na stronach przekroj.pl i planetalem.pl, a także na profilu Spotify i YouTube kwartalnika „Przekrój”. Miłego odsłuchu!

Fundacja PRZEKRÓJ jest oficjalnym partnerem Roku Lema, dlatego każdego 13. dnia miesiąca na stronie przekroj.pl pojawiają się teksty Stanisława Lema lub z nim związane.

Lubimy czytać Lema

W wyniku współpracy serwisu lubimyczytac.pl oraz KBF wystartowała specjalna strona poświęcona Stanisławowi Lemowi, która w jednym miejscu zbiera informacje o jego życiu i twórczości oraz obchodach Roku Lema. Na lubimyczytacLema.pl czytelnicy znajdą niepublikowane wcześniej materiały, a także rozmowy i artykuły przybliżające sylwetkę twórcy.

Na lubimyczytacLema.pl znajduje się wszystko to, co czytelnik Lema znać powinien: biogram twórcy, opisy książek, cytaty z jego twórczości (użytkownicy serwisu lubimyczytac.pl dodali ich już blisko 600!) i informacje o nadchodzących premierach książek związanych z twórczością Stanisława Lema, które trafią do księgarń jeszcze w tym roku.

LubimyczytacLema.pl to także szeroki wybór artykułów – w tym cyklicznie pojawiające się teksty o wizjonerstwie Stanisława Lema i współczesnych technologiach, które dekady temu przewidział w swoich książkach. Wśród niepublikowanych wcześniej materiałów znajdzie się list napisany przez Lema do centrali paliwowej w Krakowie, stanowiący przykład jego poczucia humoru i dystansu do każdej (nie tylko PRL-owskiej) rzeczywistości. List zapowiada najnowszą książkę Wojciecha Orlińskiego – autora biografii pisarza – pt. Lem w PRL-u, która ukaże się jesienią nakładem Wydawnictwa Literackiego. Czytelnicy będą mogli także zapoznać się m.in. z tekstami gości międzynarodowej konferencji „Lem Filozoficzny”, czy serią lemowskich popularyzatorskich ciekawostek zaserwowaną przez Jakuba Gomułkę – autora powstającej monografii pod tym tytułem. Nie zabraknie także galerii zdjęć, dzięki której podejrzymy codzienne życie Stanisława Lema, a także harmonogramu wydarzeń odbywających się w ramach Roku Lema.

Crème de la Lem

Trwa Copernicus Festival, którego tegorocznych tematem przewodnim jest wyobraźnia. Jeśli ktoś najlepiej opanował tę zdolność ludzkiego umysłu, to jest nim właśnie Stanisław Lem. Dorośli i młodzież zainteresowani jego twórczością mogą zgłębić temat literatury science-fiction podczas specjalnego pasma Crème de la Lem, które festiwal przygotował wspólnie z KBF.

Co zostało z przepowiedni Lema, a co do nich doszło? Czy futurologia to nauka, a jeżeli tak, to kto ją będzie uprawiał – człowiek czy sztuczne inteligencje? Michał Protasiuk nie zna odpowiedzi na te pytania, natomiast jest świadom całej egzystencjalnej otchłani, która za nimi się czai – i o tym opowie na Copernicus Festival 19 maja. Golem golemowi nierówny, a Łukasz Kozak zna ich wszystkich. Różnica pomiędzy sztuczną inteligencją a siłą nieczystą wyznacza zasięg tego wykładu i potworologicznych dociekań, dla których lektura Lemowskiego Golema XIV jest punktem wyjścia. O tym posłuchamy dzień później, 20 maja. Z kolei 21 maja naszym przewodnikiem po semantyce i kryptologii będzie Jakub Gomułka. O tym, co kryminał może wnieść do rozważań epistemologicznych, dowiemy się od Jowity Guji: Katar to jedna z dwóch powieści „kryminalnych” Stanisława Lema, ale to powieść przewrotna: autor wykorzystał schemat klasycznego kryminału do ukazania mielizn i słabości naszego własnego poznania, które zamiast bazować na instrumentarium fizyki kwantowej posługuje się dziewiętnastowiecznymi kategoriami. 22 maja zobaczymy się z Piotrem Pazińskim. Lem heretyk? To jasne, jak każdy naukowiec. Ale też autor świadomy biblijnej tradycji i jej literackich konotacji. Czym jest Eden i jak daleko mu do biblijnego raju? Co robi tam przedziwna fabryka? Paziński zna odpowiedzi i to takie, o jakich chyba tylko Lemowi się śniło. A 23 maja, na koniec Szkoły czytania Lema na Copernicus Festival, coś o nieodkrytym fragmencie kosmosu. Na listy od innych istot żyjących czekamy z utęsknieniem, sami wysyłając w przestrzeń międzygwiezdną obfitą korespondencję. Ale czy taka komunikacja jest w ogóle możliwa? Prowadzący tę lekcję Jakub Gomułka nie jest jeszcze w kontakcie z istotami pozaziemskimi, ale wie, jak się do niego przygotować.

Codziennie o 14.00 do 23 maja – tak wygląda plan lekcji czytania Lema, podczas których zdecydowanie nie należy myśleć o wagarach. Wszystkie rozmowy i wykłady będą dostępne na festiwalowych kanałach w serwisach Facebook i YouTube.

Szkoła czytania to projekt zainicjowany w 2018 roku przez KBF, operatora programu Kraków Miasto Literatury UNESCO, którego celem jest promowanie wartościowych tekstów literackich dawnych i współczesnych wśród przedstawicieli różnych grup odbiorców: młodzieży szkolnej, osadzonych w aresztach karnych, podopiecznych placówek opiekuńczo-wychowawczych, uczniów szkół specjalnych, mniejszości narodowych czy seniorów. Cykl Crème de la Lem to propozycja z okazji Roku Lema 2021.

Bajki robotów na nowo

Jeśli czyjeś ilustracje do książek Lema mają szansę zaistnieć w zbiorowej wyobraźni równie wyraźnie, jak kultowe grafiki Daniela Mroza, to są nimi prace Przemka Dębowskiego – uznanego grafika i edytora związanego z wydawnictwem Karakter, autora serii okładek do wznowień książek Stanisława Lema publikowanych przez Wydawnictwo Literackie. 19 maja WL wypuszcza do księgarni nowe wydanie jednej z najpopularniejszych książek Stanisława Lema z autorskimi ilustracjami Dębowskiego. Gotowi, żeby zobaczyć jeszcze raz trzech elektrycerzy i maszynę Trurla? Wznowienie Bajek robotów zapowiada szereg publikacji związanych z Rokiem Lema, których kulminacja będzie miała miejsce jesienią podczas obchodów 100. urodzin pisarza. Publikacja, wydana przy wsparciu ze środków Nagrody Krakowa Miasta Literatury UNESCO, ukaże się pod patronatem KMLU.

Organizatorami zaprezentowanych wydarzeń Roku Lema są: Miasto Kraków, KBF – instytucja kultury Miasta Krakowa i operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO, Copernicus Festival oraz partnerzy Roku Lema – Fundacja PRZEKRÓJ i serwis lubimyczytac.pl.

Działania dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.