Wręczono nagrody w konkursie Książka Historyczna Roku im. Oskara Haleckiego

Tytuły książek nagrodzonych w 14. konkursie Książka Historyczna Roku im. Oskara Haleckiego ogłoszono w poniedziałek w Muzycznym Studiu Polskiego Radia im. Agnieszki Osieckiej w Warszawie.

W kategorii „Najlepsza książka naukowa poświęcona dziejom Polski i Polaków w XX wieku” zwyciężyła praca „Kościół wobec totalitaryzmów (1917-1989). Światowy katolicyzm i doświadczenia Polaków” autorstwa Pawła Skibińskiego. Monografię opublikował Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego.

Za „Najlepszą książkę popularnonaukową poświęconą historii Polski w XX wieku” jury uznało pracę „Filozofowie (w trzech słowach)” Piotra Nowaka wydaną przez Państwowy Instytut Wydawniczy.

W kategorii „Najlepsze wydawnictwo źródłowe poświęcone historii Polski i Polaków w XX wieku” wygrała wydana przez IPN książka „Gdy nieme groby przemawiają... Spuścizna katyńska” Ewy Kowalskiej, Ewy Dulnej-Rak, Katarzyny Ziębik i prof. Tadeusza Wolszy pod redakcją naukową prof. Danuty Jastrzębskej-Golonki.

W kategorii „Najlepsze wspomnienia dotyczące historii Polski i Polaków w XX wieku” zwyciężyły opublikowane przez MHP „Wspomnienia zebrane Walery Sławek” Pawła Samusia.

Wręczono także nagrody czytelników. W kategorii „Najlepsza książka naukowa” wybrali oni wydaną przez IPN pracę „Alfred Szklarski sprzedawca marzeń. Pierwsza biografia twórcy przygód Tomka Wilmowskiego” Jarosława Molendy.

Internetowy plebiscyt czytelników w kategorii „Najlepsza książka popularnonaukową poświęconą historii Polski w XX wieku” zwyciężyła publikacja Wydawnictwa Znak –„Zlikwidować! Agenci Gestapo i NKWD w szeregach polskiego podziemia”, autorstwa Wojciecha Königsberga i Bartłomieja Szyprowskiego. W kategorii „Najlepsza książka naukowa” wyróżniono pracę „Fundusz Kultury Narodowej Józefa Piłsudskiego. Zamysł i realizacja” Mateusza Hübnera (Insytut De Republica). Wyróżnienie w kategorii „Najlepsza książka popularnonaukowa poświęcona historii Polski w XX w.” przyznano Rafałowi Łatce za książkę „Prymas Stefan Wyszyński w realiach PRL” (Insytut De Republica). Wyróżnienia przyznano także książkom „Ten drugi Piłsudski. Biografia Bronisława Piłsudskiego – zesłańca, podróżnika i etnografa” Przemysława Słowińskiego (Wydawnictwo Storybox) oraz „Aurelia Wyleżyńska. Kroniki wojenne 1939-1942” (PIW).

Laureaci konkursu „Książka Historyczna Roku” o nagrodę im. Oskara Haleckiego otrzymali statuetki i nagrody pieniężne ufundowane przez organizatorów: Telewizję Polską, Polskie Radio, Instytut Pamięci Narodowej oraz Narodowe Centrum Kultury.

Do konkursu zgłaszono książki oraz publikacje elektroniczne (e-booki) wydane w języku polskim po raz pierwszy między 1 stycznia 2022 roku a 28 lipca 2023 roku.

W jury zasiedli: ks. prof. dr hab. Waldemar Graczyk, dr Piotr Gontarczyk, prof. dr hab. Marek Kornat, dr hab. Hubert Kowalski, prof. dr hab. Grzegorz Kucharczyk, red. Paweł Lisicki, prof. dr hab. Andrzej Nowak oraz red. Piotr Semka.

Gala została objęta patronatem honorowym prezydenta Andrzeja Dudy.

Patron konkursu, Oskar Halecki (1891-1973) urodził się 26 maja 1891 roku w Wiedniu w rodzinie austro-węgierskiego feldmarszałka, którego przodkowie wywodzili się z polskich Kresów. W 1919 roku ukazał się pierwszy, a w kolejnym roku drugi tom dzieła „Dzieje Unii Jagiellońskiej”. W latach 1919-39 był wykładowcą na katedrze historii na Uniwersytecie Warszawskim. Od 1922 roku był sekretarzem komisji Ligi Narodów ds. współpracy intelektualnej. Współdziałał m.in. z Albertem Einsteinem, Henri Bergsonem i Marią Curie-Skłodowską. Wybuch II wojny zastał historyka w Szwajcarii, skąd udało mu się przedostać do Paryża, gdzie organizował Polski Uniwersytet na Obczyźnie. Przez Portugalię wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Wykładał na uniwersytecie Fordham koło Nowego Jorku, gdzie pozostał aż do przejścia na emeryturę w roku 1961 roku, na uniwersytecie Columbia oraz w Montrealu. W 1942 roku należał do założycieli Polskiego Instytutu Naukowego w Nowym Jorku. Był jego dyrektorem (1942–1952), a po śmierci Jana Kucharzewskiego w 1952 roku – honorowym prezesem. Z wykładami wystąpił na 81 uniwersytetach w Ameryce, Kanadzie i Meksyku, wykładał w College of Europe w Brugii i w rzymskim Gregorianum. Był rzecznikiem roli Polski jako „przedmurza chrześcijaństwa”. Zmarł 17 września 1973 roku w White Plains (USA). Do 1989 roku jego książki nie były wydawane w Polsce.

źródło: PAP, Maciej Replewicz