Zaczytani wspierają seniorów książką – program tele-biblioterapii
Nie trzeba zachorować na covid-19, żeby mierzyć się ze zdrowotnymi skutkami epidemii. Wiedza o tym seniorzy, którzy w wyniku izolacji społecznej zostali zamknięci w domach. Fundacja Zaczytani.org uruchomiła program Tele-biblioterapii, dzięki któremu wspiera seniorów na odległość.
Utrata poczucia bezpieczeństwa, zmiana sytuacji życiowej na trudną, brak kontaktów społecznych, lęki, osamotnienie, znaczne obniżenie nastroju, a nawet stany depresyjne – to efekty izolacji społecznej, do której została zmuszona duża część seniorów. Codzienna działalność wielu placówek wspierających osoby starsze została wstrzymana – seniorzy są pozbawieni spotkań i codziennych zajęć. Kontakty ogranicza się do minimum.
– Nasza fundacja stara się w swoich działaniach podkreślać, jak ważne jest budowanie jakościowych relacji. To od nich w dużej mierze zależy nasz dobrostan. My do budowania relacji wykorzystujemy książkę, dzięki której można przepracowywać trudne emocje – mówi Agnieszka Machnicka, prezeska Fundacji Zaczytani.org.
W ramach przeciwdziałania skutkom izolacji społecznej Fundacja Zaczytani.org uruchomiła program Tele-biblioterapii dla Seniorów. Głównym celem projektu jest przeciwdziałanie osamotnieniu seniorów dzięki wykorzystaniu książki – poprzez nawiązywanie wspierającej relacji między wolontariuszam a osobami starszymi mającymi trudności w poruszaniu się, pozbawionymi kontaktu z bliskimi, aby poprawić ich dobrostan, jakość życia i relacji społecznych.
– W okresie epidemii wsparcie psychiczne jest szczególnie ważne z uwagi na przedłużającą się izolację społeczną, a co za tym idzie odcięcie od bliskich osób – rodziny, znajomych, przyjaciół. Osoby starsze pozostawiane same sobie tracą chęć do podejmowania jakiejkolwiek aktywności, tracą poczucie sensu i celu, które to motywowały ich do wykonywania codziennych czynności. Pojawia się sporo trudnych emocji, które powodują napięcia zarówno fizyczne, jak i psychiczne. Dlatego tak ważne jest, aby poprzez kontakt z drugim człowiekiem, nawiązanie relacji poprzez rozmowę biblioterapeutyczną, doświadczyć działania podnoszącego energię, mogącego wywołać radość oraz zmniejszyć poczucie osamotnienia – dodaje Agnieszka Wąsik, koordynatorka programu wolontariackiego.
Partnerem pilotażowej edycji Tele-Biblioterapii dla Seniorów jest program „Tak! Pomagam” będący częścią firmy Provident Polska. Osoby zatrudnione przez firmę w ramach programów wolontariackich angażują się w działania społeczne.
Jak są przygotowani wolontariusze?
Każdy wolontariusz przed przystąpieniem do programu wsparcia seniorów przechodzi kompleksowe szkolenie, które pozwala mu zrozumieć ideę i cele procesu bibliotrapeutycznego, a także zdobyć praktyczne umiejętności prowadzenia wspierającej rozmowy z osobą starszą. Uczestnicy szkolenia poznają przykłady efektywnych ćwiczeń biblioterapeutycznych, poznają zasady tworzenia scenariusza biblioterapeutycznego, zdobywają wiedzę na temat tego, na co warto zwracać uwagę w kontakcie z seniorami.
Czym jest biblioterapia?
Biblioterapia to głębsze oddziaływanie słowa i tekstu w określonych kierunkach oraz w skutkach – częściowo przynajmniej – zamierzonych. Proces biblioterapii przebiega przez trzy określone etapy, a jego celami są między innymi: docenienie ludzkiego doświadczenia, poszukiwanie alternatyw rozwiązań jednego zagadnienia czy wsparcie w odkrywaniu różnych motywów ludzkiego postępowania, w tym także własnego.
Wolontariusze odbywają z seniorami regularne spotkania telefoniczne, podczas których czytają fragment tekstu literackiego, a następnie prowadzą na jego bazie rozmowę, motywując osobę po drugiej stronie do dzielenia się swoimi odczuciami, wrażeniami, emocjami. Spotkanie trwa od 30 do 90 minut – w zależności od potrzeb i możliwości seniora. Wolontariusze wymieniają się między sobą doświadczeniami, aby jeszcze lepiej rozumieć osoby starsze i móc je efektywnie wspierać.
Kogo wspierają Zaczytani?
Fundacja Zaczytani.org wspiera seniorów będących podopiecznymi placówek pomocowych i opiekuńczych. W tej chwili współpracuje z Dziennymi Domami Pomocy Społecznej nr 1 i nr 4 w Katowicach oraz Centrum Aktywizacji Międzypokoleniowej w Warszawie.
Są to ośrodki przeznaczone dla osób samotnych lub osób w rodzinach, które z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymagają pomocy osób z zewnątrz, a są jej pozbawione lub rodzina takiej pomocy nie może zapewnić.
Kilka słów o autorce:
Marta Tittenbrun – bajkoedukatorka, zwolenniczka wychowania bliskościowego i miłośniczka książek dla dzieci. PR managerka Fundacji Zaczytani.org, specjalistka ds. komunikacji, social mediów i wydarzeń. Mama dwóch przedszkolaków.