Ci, co odeszli w 2018 roku
Ci, którzy odeszli w 2018 roku
Jak co roku w dniu Wszystkich Świętych, gdy idziemy całymi rodzinami na groby naszych bliskich wspominamy także innych zmałych. Tych, którzy dostarczali nam głębokich przeżyć, refleksji i życiowych inspiracji m.in. artystów, pisarzy, literatów. Oto ci z nich, którzy odeszli w 2018 roku.
Część ich Pamięci!
Styczeń:
Prof. Osiński, wybitny teatrolog - profesor zwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego, profesor Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza Zbigniew Osiński zmarł w Warszawie. O śmierci naukowca poinformowała żona badacza prof. Katarzyna Osińska. Urodził się 11 maja 1939 r. w Poznaniu. Skończył polonistykę na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza; tam też uzyskał w 1966 r. tytuł doktora. Jeszcze jako student, w 1961 r., zadebiutował jako autor artykułem o inscenizacjach "Opery za trzy grosze" w Polsce międzywojennej. W 1962 r. poznał reżysera i reformatora teatru Jerzego Grotowskiego. Ta znajomość zaowocowała szeregiem książek, wywiadów i artykułów Osińskiego o twórcy Teatru 13 Rzędów i Teatru Laboratorium. Prof. Osiński opracował program Ośrodka Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych we Wrocławiu (od 2007 r. Instytut im. Jerzego Grotowskiego - PAP), którym kierował w latach 1990-2004.
8 stycznia z ogromnym smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci Jozefa Marušiaka, wybitnego tłumacza literatury polskiej, a także rosyjskiej i ukraińskiej. Spod jego ręki wyszły słowackie przekłady książek m.in. Bolesława Leśmiana, Jerzego Broszkiewicza, Zenona Kosidowskiego, Jana Parandowskiego, Sławomira Mrożka, Witolda Gombrowicza, Czesława Miłosza, Edwarda Redlińskiego, Ryszarda Kapuścińskiego, Stanisława Lema, Andrzeja Stasiuka, a także prac Władysława Tatarkiewicza, Leszka Kołakowskiego, Józefa Tischnera. Był wielokrotnym laureatem nagrody Jána Hollého za przekład artystyczny: w 2001 w ten sposób oceniony został za przekład „Madame” Antoniego Libery, a w 2007 r. - za słowacką wersję „Horyzontu” Wiesława Myśliwskiego.
Zmarł Aharon Appelfeld, wł. Erwin Appelfeld (ur. 16 lutego 1932 w Czerniowcach, zm. 4 stycznia 2018 w Petach Tikwai) – izraelski prozaik i poeta tworzący w języku hebrajskim. Był tłumaczony na wiele języków. W Polsce ukazały się dwie jego powieści, "Badenheim" 1939 (1979) oraz "Droga żelazna" (heb. מסילת ברזל, Mesilat barzel) (1991). .
Claribel Isabel Alegría Vides - nikaraguańsko-salwadorska poetka, pisarka i eseistka. W 1958 napisała opowiadanie dla dzieci Tres cuentos (Trzy historie); jest też autorką innych książek dla dzieci. W 1978 opublikowała zbiór poezji Sobrevivo (Przeżyłam), za co otrzymała ufundowaną przez rząd Kuby nagrodę Casa de las Américas i dzięki której zdobyła uznanie jako czołowa poetka Ameryki Środkowej. W 19W 1982 opublikowała zbiór poezji Flores del volcán (Kwiaty z wulkanu), wydanemu w USA w wersji dwujęzycznej. Inne jej dzieła to zbiory poezji La mujer del río (Kobieta z rzeki, 1989), Fuga de Canto Grande (1992), powieści El detén (Talizman, 1977), Albúm familiar (Album rodzinny, 1982) i Pueblo de Dios y de Mandinga (Wioska Boga i Diabła, 1985). W 1987 wydała tom Luisa en el país de la realidad (Luisa w rzeczywistym świecie) zawierający winiety poezji i prozy. W 2006 została laureatką Neustadt International Prize for Literature.
Jack Ketchum (właśc. Dallas William Mayr, ur. 10 listopada 1946 w Livingston, zm. 24 stycznia 2018 w Nowym Jorku – amerykański pisarz powieści grozy.
Ursula Kroeber Le Guin (wym. ˈɜːrsələ ˈkroʊbər lə ˈɡwɪn) ur. 21 października 1929 w Berkeley, zm. 22 stycznia 2018 w Portlandzie – amerykańska pisarka, autorka książek SF i fantasy, z których wiele weszło do klasyki gatunku. Stworzyła cykle Ziemiomorze i Ekumena. Wielokrotnie wyróżniana nagrodami Hugo i Nebula. Le Guin nie ukrywała swoich fascynacji ideą anarchistyczną, co przejawia się również w jej dziełach. Spośród opublikowanych przez nią książek do kręgu utopii społecznej można zaliczyć przede wszystkim opowiadania: "Ci, którzy odchodzą z Omelas", "Dzień przed rewolucją" oraz powieści "Wracać wciąż do domu" i najsłynniejszą, "Wydziedziczeni" (nagrody w 1975: Nebula, Hugo.
Peter Mayle (ur. 14 czerwca 1939 w Brighton, zm. 18 stycznia 2018 w Vaugines) – brytyjski pisarz, autor serii książek o Prowansji. W wieku 21 lat przeniósł się do Nowego Jorku i podjął pracę w agencji reklamowej. Przez 15 lat pracował w różnych agencjach w USA i Europie. W 1975 zerwał z reklamą, ponieważ postanowił zająć się pisaniem książek edukacyjnych. W 1989 opublikował Rok w Prowansji (A Year in Provence), a następnie kolejne książki, których akcja rozgrywa się w południowej Francji. Powieści Petera Mayle’a zostały przetłumaczone na ponad 20 języków, a popularny pisarz publikował w wielu czasopismach. W 2002 odznaczony Legią Honorową. W 2006 jego powieść Dobry rok została sfilmowana. Do końca życia mieszkał w Prowansji.
Zdzisław Smektała (ur. 12 lutego 1951 w Zgorzelcu, zm. 17 stycznia 2018 we Wrocławiu[1]) – polski dziennikarz, felietonista, literat, aktor i showman wrocławski. Debiutował jako poeta w 1977, w latach 1978–1980 był dyrektorem klubu „Piwnica Świdnicka” we Wrocławiu, od 1980 do 1984 – Klubu Dziennikarza. W 1981–1990 pisał w „Gazecie Robotniczej”[2], a także w miesięczniku „Odra”, w „Akcencie”, „Radarze”, „Szpilkach”, „Wiadomościach” i in. Jako felietonista starał się nawiązywać do stylu Arta Buchwalda, jako pisarz – do Charlesa Bukowskiego; swoje muzyczne zainteresowania – jazzowe i bluesowe – określał jako zbliżone do Jimmy'ego Smitha, Roberta Johnsona, a także Jimiego Hendrixa i Janis Joplin.
Luty 2018
7 lutego zmarł John Perry Barlow (ur. 3 października 1947) – amerykański poeta, eseista, dawniej autor tekstów piosenek dla zespołu Grateful Dead. Razem z Johnem Gilmore'em i Mitchem Kaporem założył Electronic Frontier Foundation. Był wiceprzewodniczącym EFF board of directors i członkiem International Academy of Digital Arts and Sciences
Jan Goczoł (ur. 13 maja 1934 w Rozmierzy, zm. 22 lutego 2018) – polski polityk i poeta, w latach 1985–1991 poseł na Sejm IX i X kadencji. W 1965 został dziennikarzem w katowickim dwutygodniku „Poglądy”, a następnie od 1970 do 1990 pracował w redakcjach miesięcznika „Opole” i kwartalnika „Regiony”. Opublikował kilka tomików wierszy. Był prezesem oddziału Związku Literatów Polskich w Opolu. Przez dwie kadencje pełnił funkcję prezesa Stowarzyszenia „Instytut Śląski”.
Marzec 2018
Ota Filip (ur. 9 marca 1930 w Ostrawie, zm. 2 marca 2018 w Garmisch-Partenkirchen) – czeski pisarz, tworzący również w języku niemieckim. Jeden z najbardziej znanych przedstawicieli czeskiej literatury emigracyjnej. W roku 1974 został zmuszony przez czeskie władze komunistyczne do wyjazdu do Niemiec. Przez wiele lat mieszkał w Monachium; pracował jako dziennikarz, był lektorem w wydawnictwie Fischer Verlag. Był członkiem Bawarskiej Akademii Nauk i Sztuk. Mieszkał w podalpejskiej miejscowości Murnau am Staffelsee.
(polskie wydanie: "Wniebowstąpienie Lojzka Lapaczka ze Śląskiej Ostrawy", Świat Książki, Warszawa 2005)
Piotr Janczerski, właściwie Piotr Janik (ur. 8 września 1938 w Łodzi, zm. 6 marca 2018 tamże) – polski wokalista i autor tekstów piosenek, także aktor, scenarzysta i reżyser. W 1963 r. został konferansjerem, a później wokalistą zespołu Niebiesko-Czarni, z którym współpracował od 1963 do 1967 i z którym w 1967 roku wystąpił w filmie pt. Mocne uderzenie. Po odejściu z zespołu (1967) założył folkowy zespół No To Co, z którym związany był do 1971 r. W 2016 r. zrealizował 1. część tryptyku „Z mojego śpiewnika domowego” – solowy, autorski album zawierający 11 piosenek premierowych i 1 cover; tytuł albumu: Piotr Janczerski. "Powracamy tak jak ptaki".
Kate Wilhelm (ur. 8 czerwca 1928 w Toledo, zm. 8 marca 2018 w Eugene) – amerykańska pisarka science fiction i fantasy, zdobywczyni nagród Hugo i Nebula. Żona pisarza Damona Knighta. Jej pierwsze opowiadanie wydrukowano w roku 1956 w czasopiśmie Fantastic, pierwszą książkę (zbiór opowiadań The Mile-Long Spaceship) wydała w roku 1963. Dwa lata później wydrukowana została pierwsza powieść pisarki – The Clones.
Vlasta Dvořáčková (ur. 27 lutego 1924, Zdziar nad Sazawą, zm. 14 marca 2018, Praga) – czeska poetka i tłumaczka. Urodziła się jako Vlasta Hospesová. Ukończyła studia filologiczne w zakresie polonistyki i bohemistyki na Uniwersytecie Karola w Pradze. Pracowała w wydawnictwach, w tym w Państwowym Wydawnictwie Literatury Pięknej, Muzyki i Sztuki – Odeon (Státní nakladatelství krásné literatury, hudby a umění Odeon). Od 1968 przebywała na emigracji. Jako poetka wydała tomiki Větrný den (1957), Jen galerie (1959), Čistá řeka (1962), Mezi chodci (1962), Hvízdání na prsty (1964), Nechat odjet prám (1968), Uletělo čapí pero (1969), Chyťte si skřítka (1974), Na pasece v modrém kvítku (1994), Deset trpaslíků (2004), Vždycky přece někde (2011). Tłumaczyła między innymi poezję Wisławy Szymborskiej i Czesława Miłosza. w 1976 ukazał się polski wybór liryki poetki w przekładzie Adam Włodka pod tytułem W nocy pod tęczą. W 2011 otrzymała w Krakowie nagrodę Translatlantyk.
Philip Ballantyne Kerr (ur. 22 lutego 1956 w Edynburgu, zm. 23 marca 2018) – brytyjski pisarz, autor kryminałów historycznych, thrillerów i powieści science fiction. Pod pseudonimem P.B. Kerr tworzył również powieści dla dzieci i młodzieży. Otrzymał nagrody literackie: Prix du Roman d’Aventures, Prix Mystère de la critique (obie za debiut powieściowy Marcowe fiołki), Barry Award , Ellis Peters Historical Dagger, Premio RBA de Novela Negra (wszystkie za powieść If The Dead Rise Not), dwukrotnie Deutscher Krimi Preis (za powieści Traktat morderczo-filozoficzny i Gra w Gridironie)
Ewa Matuszewska (ur. 1945 w Warszawie, zm. 28 marca 2018 w Zakopanem) – polska dziennikarka i pisarka, popularyzatorka Tatr. Zajęła się pisaniem książek o tematyce górskiej i regionalnej. Była współautorką ostatniej książki Wandy Rutkiewicz „Na jednej linie”, po jej śmierci napisała kontynuację tego utworu pt. „Karawana do marzeń”. Opublikowała później kolejne książki, w tym „Uciec jak najwyżej. Niedokończone życie Wandy Rutkiewicz”, „Lider. Górskim szlakiem Andrzeja Zawady”, „Festiwalowych wspomnień czar. Od Święta Gór do Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich”.
Kwiecień 2018
Zuzanna Kawulok (ur. 24 kwietnia 1938 w Cieszynie, zm. 1 kwietnia 2018) – polska twórczyni oraz poetka ludowa.Była poetką, gawędziarką, koronczarką i hafciarką, przewodniczką oraz aktywną animatorką życia kulturalnego, m.in. ucząc dzieci gry nam instrumentach ludowych. Od 1955 roku należała do Zespołu Regionalnego „Koniaków”, gdzie pełniła m.in. funkcję kierownika muzycznego oraz pisała piosenki i programy regionalne, oparte na starych obrzędach i zwyczajach.
Sergio Pitol Deméneghi (ur. 18 marca 1933 w Puebli, zm. 12 kwietnia 2018 w Xalapie[1]) – meksykański prozaik, tłumacz i dyplomata. Laureat Nagrody Cervantesa z roku 2005. Studiował Literaturę i Prawo na Narodowym Autonomicznym Uniwersytecie Meksykańskim (UNAM) (1950-1955). Od wczesnej młodości wiele podróżował, zwiedził m.in. kraje Ameryki Płd., Kubę, Stany Zjednoczone, Wielką Brytanię, Hiszpanię, Włochy, Polskę, Czechosłowację, ZSRR, Chiny. Został wyróżniony wieloma nagrodami literackimi m.in. Nagroda im. Juana Rulfo, Nagroda Cervantesa. Był stypendystą Fundacji Guggenheima (1998). Był pierwszym tłumaczem i propagatorem na j. hiszpański takich autorów polskich jak: Witold Gombrowicz, Bruno Schulz, Kazimierz Brandys, Jerzy Andrzejewski. Jest znany głównie jako autor opowiadań, ale szersze uznanie przyniosły mu powieści i eseje. Jego utwory charakteryzuje wyjątkowa umiejętność narracji łączącej wątki autobiograficzne, refleksje na temat literatury i sztuki oraz styl właściwy dziennikowi z podróży.
Kazimierz Radowicz (ur. 4 marca 1931 w Ostrowie Wielkopolskim, zm. 22 kwietnia 2018) – polski prozaik, scenarzysta, autor słuchowisk. Popularyzator historii Ostrowa Wlkp. i Gdańska.
Maj 2018
Redakcja Zeszytów Literackich zawiadomiła, iż zmarł Marian Bizan, przyjaciel i współpracownik Wydawnictwa i Fundacji Zeszytów Literackich. Urodzony w 1927 w Brodnicy. Historyk literatury i wydawca, redaktor Państwowego Instytutu Wydawniczego (1953-1990), radca ambasady i dyrektor Instytutu Polskiego w Wiedniu (1990-1995). Laureat nagrody edytorskiej PEN Club (1979). Autor m.in. glos do dzieł Słowackiego oraz książek „Ziemia Święta. Zapiski z podróży” i „Album brodnickie”. Przyjaciel „Zeszytów Literackich”.
Gérard Genette (ur. 7 czerwca 1930 w Paryżu, zm. 11 maja 2018) – francuski teoretyk literatury, kojarzony ze strukturalizmem oraz narratologią. Od 1967 roku profesor literatury francuskiej na Sorbonie. Twórca pojęcia paratekstu.
Tom Wolfe, właśc. Thomas Kennerly „Tom” Wolfe (ur. 2 marca 1930 w Richmond w Wirginii, zm. 14 maja 2018 w Nowym Jorku[1]) – amerykański pisarz i dziennikarz. Jeden z twórców nurtu Nowego Dziennikarstwa w latach 60. i 70. Konserwatysta z przekonania – w kampanii prezydenckiej w 2004 popierał George’a W. Busha. W Polsce wydano od 1993 roku książki: S-kadra; 2. wydanie: Najlepsi. Kowboje, którzy polecieli w kosmos (The Right Stuff, 1979, reportaż o pierwszych amerykańskich astronautach, sfilmowany w 1983 r., polski tytuł filmu: Pierwszy krok w kosmos), Próba kwasu w elektrycznej oranżadzie (The Electric Kool-Aid Acid Test, 1968, reportaż), ognisko próżności (The Bonfire of the Vanities, 1987, powieść, sfilmowana w 1990 roku), Facet z zasadami (A Man in Full, 1998, powieść), Nazywam się Charlotte Simmons (I Am Charlotte Simmons, powieść), Honor krwi (Back to Blood, powieść, 2012, wyd. polskie 2015, Albatros).
W wieku 85 lat odszedł w nocy zdobywca Pulitzera, laureat Man Booker International Prize i jeden z głównych pretendentów do literackiego Nobla – Philip Roth. Informację podał na Twitterze jego biograf, Blake Bailey. Przyczyną śmierci Amerykanina była niewydolność serca. Urodził się w konserwatywnej rodzinie żydowskiej, w mieście Newark w stanie New Jersey. Na swoim koncie miał najważniejsze wyróżnienia, poczynając od nagrody Amerykańskiego Stowarzyszenia Historyków za "Spisek przeciwko Ameryce", przez Nagrodę Pulitzera za "Amerykańską sielankę", a na Man Booker International Prize za całokształt pracy twórczej kończąc. Od lat wymieniany jako jeden z głównych kandydatów do Nobla, regularnie zamykał krótką listę zakładów bukmacherskich. Od 2014 roku Wydawnictwo Literackie było jedynym wydawcą dzieł amerykańskiego pisarza.
Czerwiec 2018
Robert Maksymilian Brylewski, ps. Afa, Max, Robin Goldroker (ur. 25 maja 1961) w Warszawie, zm. 3 czerwca 2018 tamże) – polski muzyk rockowy i reggaeowy; wokalista, gitarzysta, kompozytor i autor tekstów, lider i współzałożyciel zespołów punkrockowych Kryzys i Brygada Kryzys oraz grającego reggae Izraela. Współzałożyciel grupy Armia, w której w latach 1985–1993 był gitarzystą.
Mateja Matewski (cyryl. Матеја Матевски; ur. 13 marca 1929 w Stambule, zm. 6 czerwca 2018[ w Skopje) – macedoński poeta, krytyk literacki i eseista. Członek Macedońskiej Akademii Nauk i Sztuk. Autor zbiorów wierszy, którym wyznaczył nową drogę poezji macedońskiej (inspiracje liryką śródziemnomorską i nadrealizmem). polski wybór Zrównanie dnia z nocą (1989). Publikował również zbiory esejów i recenzji literackich oraz teatralnych.
Andrzej Bartyński (ur. 25 maja 1934 we Lwowie, zm. 16 czerwca 2018 we Wrocławiu – polski poeta, członek Związku Literatów Polskich, założyciel i prezes Klubu Inteligencji Niewidomej RP, zdobywca trzech stopni Silwy (samokontroli umysłu), radiesteta i bioenergoterapeuta.
Joanna Kulmowa, właśc. Joanna Maria Kulma z domu Cichocka (ur. 25 marca 1928 w Łodzi, zm. 17 czerwca 2018 w Warszawie) – polska poetka, prozaik, autorka utworów scenicznych oraz książek dla dzieci i młodzieży, reżyser. Jako poetka debiutowała w 1952, ogłosiła kilka tomów wierszy, m.in. Fatum na zakręcie (1957), Boże umieranie (1962), Cykuta i Jonasz, czyli nasza epoka (1967), Trefnisiem będąc (1978), Wiersze wybrane (1988). Jej wiersze są zmienne w nastroju, oprócz liryzmu i refleksji zawierają elementy dowcipu i groteski, chętnie odwołują się do świata wyobraźni i humoru. Jako prozaik opublikowała m.in. pełne poetyckiej fantazji, metaforyczne powieści Wio, Leokadio (1965), Stacja „Nigdy w Życiu” (1967), w których dzieliła się z czytelnikami refleksjami nad podstawowymi treściami ludzkiej egzystencji oraz kształtem współczesnego świata. W 1984 wydała tom Serce jak złoty gołąb, stanowiący próbę stworzenia nowego typu baśni metaforycznej dla dzieci.
Alina Afanasjew lub Ronczewska-Afanasjew, z d. Alina Ronczewska (ur. 27 czerwca 1930 w Puszkarni koło Wilna], zm. 17 czerwca 2018 w Sopocie) – polska artystka, scenograf teatralny i telewizyjny, autorka bajek, scenariuszy. Mieszkanka Sopotu od 1945.
Steve Ditko, właśc. Stephen J. Ditko (ur. 2 listopada 1927 w Johnstown, zm. 29 czerwca 2018 w Nowym Jorku) – amerykański autor komiksów i pisarz, twórca i współtwórca ze Stanem Lee postaci superbohaterów Spider-Mana i Doktora Strange’a z komiksów Marvel Comics.
Christine Nöstlinger (ur. 13 października 1936 w Wiedniu, zm. 28 czerwca 2018 tamże) – austriacka pisarka, autorka książek dla dzieci, dziennikarka, reżyserka oraz scenarzystka radiowa i telewizyjna. Otrzymała nagrody literackie: Mildred L. Batchelder Award (za powieść Konrad, Chłopiec z puszki), Friedrich- Bödecker-Preis, Nagrodę im. Hansa Christiana Andersena, Johann-Nestroy-Ring der Stadt Wien, Hans Czermak-Preis, Friedenspreis des österreichischen Buchhandels, Nagrodę im. Astrid Lindgren, La vache qui lit. Jej powieści: Gwiżdżemy na króla ogóra, Konrad, Chłopiec z puszki, Gdzie jest Ilse?, Der Zwerg im Kopf, Rosa Riedl, Schutzgespenst, Die 3 Posträuber, Villa Henriette i Maikäfer flieg! doczekały się adaptacji filmowych.
Lipiec 2018
Władysław Edward Piekarski (ur. 3 marca 1948 w Częstochowie, zm. 1 lipca 2018) – polski literat, wydawca i animator kultury, związany z Częstochową. Pracował w wydawnictwie “Dom Książki” w Częstochowie (2001-2003), gdzie był pomysłodawcą serii wydawniczych serii wydawniczych „Częstochowska Biblioteczka Poetów i Prozaików” oraz „Częstochowska Biblioteczka Jednego Arkusza”. W 2007 roku był inicjatorem i współzałożycielem częstochowskiego Literackiego Towarzystwa Wzajemnej Adoracji „Li-TWA”, którym następnie kierował jako prezes w latach 2008-2013. W ramach „Li-TWY” wydawał Częstochowskie Zeszyty Biobibliograficznych LTWA „Li-TWA” oraz „częstochowski magazyn literacki GALERIA”.
Nie żyje dziennikarz Igor T. Miecik. Autor reportaży z Rosji i Ukrainy. Współpracował również z Wirtualną Polską.Miał 47 lat.Swoją karierę zaczął w "Gazecie Wyborczej". Później pracował też dla "Przekroju", "Polityki" i magazynu reporterów "Uwaga!" w TVN. Od 2008 roku był związany z "Newsweekiem". Pisał o tematach społecznych i historycznych, ale najbardziej fascynowała go Rosja. Wydał dwie książki o tym kraju : "14:57 do Czyty. Reportaże z Rosji" oraz " Katiusza z bagnetem. 14 sekretów ZSRR". W 2015 ukazał się " Sezon na słoneczniki ", w którym Miecik opisał współczesną Ukrainę. Za swoją pracę był wielokrotnie nagradzany. Dwa razy zdobył Grand Press - w kategorii "publicystyka" i "reportaż telewizyjny". Został wyróniony przez Amnesty International i Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich.
Witalij Aleksandrowicz Szentalinski, ros. Виталий Александрович Шенталинский (ur. 7 października 1939 w Kemerowie, zm. 27 lipca 2018 w Sierpuchowie) – rosyjski pisarz i dziennikarz. Zasłynął również za granicą z książek o losach pisarzy rosyjskich w czasie Czystek stalinowskich. Na podstawie swoich badań opublikował trzy tomy dokumentacji z obszernym komentarzem, poświęcił rozdziały szczegółowe m. o. Annie Achmatowej, Michaiłowi Bułgakowi, Pawłowi Florenskiemu, Maksimowi Gorkiemu, Nikołajowi Klujewowi, Osipowi Mandelsztamowi, Borysowi Pasternakowi, Borysowi Pilniakowi oraz Marynie Cwietajewej.
Władimir Nikołajewicz Wojnowicz (ros. Владимир Николаевич Войнович; ur. 26 września 1932 w ówczesnym Stalinabadzie, a teraz Duszanbe w Tadżyckiej SRR, zm. 27 lipca 2018 w Moskwie) – rosyjski prozaik, poeta i malarz. Jeden z najważniejszych współczesnych pisarzy rosyjskich. W swoich utworach opisywał absurdy życia człowieka radzieckiego i Rosji postkomunistycznej. Popularność przyniosła mu wydana w Paryżu w 1976 powieść satyryczna "Życie i niezwykłe przygody żołnierza Iwana Czonkina" zawierająca groteskowy obraz Armii Czerwonej w latach II wojny światowej.
Karin Wolff (ur. 1947 lub 1948 we Frankfurcie nad Odrą, zm. 29 lipca 2018 tamże) – niemiecka tłumaczka literatury polskiej. Egzamin z języka polskiego złożyła w Domu Kultury Polskiej w Berlinie. Od 2002 roku była organizatorką Salonu Literatury Polskiej we Frankfurcie nad Odrą, gdzie mieszkała, podczas którego prezentowała przekłady wybitnych polskich autorów.
Kora, właściwie Olga Aleksandra Sipowicz z domu Ostrowska, primo voto Jackowska (ur. 8 czerwca 1951 w Krakowie, zm. 28 lipca 2018 w Bliżowie) – polska piosenkarka rockowa i autorka tekstów, w latach 1976–2008 wokalistka zespołu Maanam.
Sierpień 2018
Piotr Andrzej Szulkin (ur. 26 kwietnia 1950 w Gdańsku, zm. 3 sierpnia 2018 w Warszawie[1]) – polski reżyser, scenarzysta, plastyk, autor książek, profesor sztuk filmowych (2013), nauczyciel akademicki Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi.
BBC poinformowała, że w wieku 85 lat odszedł wybitny brytyjski pisarz V.S. Naipaul, laureat nagrody Nobla w 2001 roku. Prozaik zmarł w swoim domu w Londynie w otoczeniu rodziny. Był spadkobiercą Conrada i jednym z najważniejszych głosów literatury współczesnej. Urodzony w 1932 r. w Trynidadzie i Tobago ,w rodzinie imigrantów z Indii, Vidiadhar Surajprasad Naipaul rozpoczął karierę pisarską w latach 50. powieściami o brytyjskich rządach kolonialnych. Były to utrzymane w ironicznym stylu "Masażysta cudotwórca" (1957) i "Wybory w Elwirze" (1958). Międzynarodowy rozgłos zyskał dzięki powieści "Dom dla pana Biswasa" (1961) opisującej Anglię z perspektywy przybysza z kolonii. Późniejsze utwory Naipaula podejmują bliską mu tematykę poszukiwania tożsamości po opuszczeniu ojczyzny. Często porównuje się je do twórczości Josepha Conrada.
Michael Scott Rohan (ur. ok. 1951 , zm. 12 sierpnia 2018 w Edynburgu) – szkocki pisarz fantasy i science fiction. Urodził się w rodzinie francusko-szkockiej. Ukończył Edinburg Academy i Oxford University. Debiutował opowiadaniem w 1979 roku. Pierwszą powieść, Run to the Stars, opublikował cztery lata później. Zakres jego twórczości jest dość rozległy. Obok powieści SF i fantasy, Rohan pisuje rozprawy historyczne (np. o epoce wikingów), przewodniki operowe oraz poradniki komputerowe. Cykl Zima Świata w Polsce kończy się na trzecim tomie – Młot Słońca.
Eduard Nikołajewicz Uspienski (ros. Эдуа́рд Никола́евич Успе́нский, ur. 22 grudnia 1937 w Jegorjewsku, zm. 14 sierpnia 2018 w Moskwie[1]) – radziecki i rosyjski pisarz. Autor książek dla dzieci, twórca postaci Kiwaczka. Zyskał sławę jako autor książek dla dzieci: Krokodyl Giena i przyjaciele (1966), Podróż zaczarowaną rzeką (1972). Wielką sławę przyniosły mu także utwory napisane wspólnie z Romanem Kaczanowem: Kiwaczek i przyjaciele (1970), Spadek Bachrama, Krokodyl Giena na urlopie (1974) i inne.
Mariusz Hermansdorfer (ur. 8 maja 1940 we Lwowie, zm. 18 sierpnia 2018 we Wrocławiu) – polski historyk i krytyk sztuki, w latach 1983–2013 dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Był członkiem Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki (AICA, w latach 1976–1980 był wiceprezesem sekcji polskiej), Międzynarodowego Komitetu Muzeów (ICOM). Powołany w skład rady redakcyjnej miesięcznika „Odra”. Specjalizował się w dziedzinie muzealnictwa, zajmował się krytyką sztuki współczesnej. Był autorem opracowań naukowych poświęconych zbiorom muzealnym, a także twórcą licznych wystaw polskiej sztuki współczesnej m.in. w Cagnes-sur-Mer, São Paulo i Nowym Delhi.
Hanna Mina (arab. حنا مينه; ur. 16 kwietnia 1924 w Latakii, zm. 21 sierpnia 2018 w Damaszku) – syryjski pisarz, prekursor realizmu w literaturze syryjskiej. Razem z Fatihem al-Mudarrisem założył w 1951 Stowarzyszenie Pisarzy Syryjskich. W pierwszym okresie twórczości literackiej Mina długo pracował nad kolejnymi utworami, do 1978 napisał ich jedynie cztery. W okresie drugim wydał dwadzieścia sześć powieści, jednak w ocenie krytyków stały one na niższym poziomie artystycznym.
David Anthony Yallop (ur. 27 stycznia 1937 w Londynie, zm. 31 sierpnia 2018 tamże[) – brytyjski pisarz piszący głównie o nierozwikłanych zbrodniach. W latach 70. tworzył też scenariusze do programów komediowych BBC. Współautor wielotomowej autobiografii Grahama Chapmana A Liar’s Autobiography.
Wrzesień 2018
Zmarła Margit Sandemo. Popularna pisarka miała 94 lata.Norweska pisarka wydała ponad 150 książek. Była autorką popularnej serii pt. Saga o Ludziach Lodu, Saga o czarnoksiężniku czy Saga o Królestwie Światła. Bestsellery pisarki ukazały się we wszystkich krajach skandynawskich, wiele z nich tłumaczono również na polski. Książki Sandemo były łatwo dostępne, w podręcznych wersjach sprzedawano je m.in. w kioskach. Autorka doczekała się rzeczy fanów, była czytana przez miliony.
Norm Breyfogle', właśc. Norman Keith Breyfogle (ur. 27 lutego 1960 w Iowa City, zm. 24 września 2018 w Houghton) – amerykański rysownik komiksowy, ilustrujący m.in. przygody Batmana.
Czogjal Namkhai Norbu (tyb. chos rgyal nam mkha'i nor bu; ur. 8 grudnia 1938 w Derge, zm. 27 września 2018 w Arcidosso[1]) – buddyjski nauczyciel przekazujący nauki Dzogczen i Anujogi. Urodził się 8 grudnia 1938 w Derge we wschodnim Tybecie (Kham). W wieku dwóch lat został rozpoznany jako inkarnacja wielkiego mistrza Dzogczen przełomu XIX w. i XX w., Adzama Drugpy (Ningma). Kiedy miał pięć lat, XVI Gjalła Karmapa i (poprzedni) Tai Situ Rinpocze rozpoznali go jako inkarnację Szabdrunga Ngawanga Namgjala (Kagju), duchowego przywódcy (sanskr. dharmaradża, tyb. czogjal) Bhutanu. Rodzina i król Derge nie zgodzili się na tradycyjną intronizację młodego tulku - postanowiono umieścić go w klasztorze Sakjapy i odłożyć decyzję odnośnie przyszłości na później. Czogjal Namkhai Norbu otrzymał tradycyjne wykształcenie lamy, studując m.in. pięć traktatów Asangi/Maitrei.
Zbigniew Ogonowski (ur. 27 czerwca 1924 w Warszawie, zm. 27 września 2018 tamże) – polski filozof, profesor nauk humanistycznych, specjalista w zakresie historii filozofii oraz dziejów i myśli braci polskich. Był zatrudniony w Państwowym Instytucie Wydawniczym, gdzie pracował w Redakcji Dzieł Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Przez wiele lat był pracownikiem Instytutu Filozofii i Socjologii PAN w Warszawie. Pełnił także funkcję redaktora naczelnego czasopisma "Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej". Był członkiem Rady Programowej tego periodyku.
Tamaz Cziladze (ur. 5 marca 1931 w Sighnaghi, zm. 28 września 2018 w Tbilisi) – gruziński pisarz, brat Otara. Autor liryków, m.in. zbiory: Ghia sarkmeli' (1958), Mzis saati (1962), Iwlisi (1966), współczesnych powieści psychologiczno-obyczajowych (Basen 1974, wyd. pol. 1982), opowiadań (Pałac Posejdona 1967, wyd. pol. 1978), dramatów, m.in.: Akwariumi (1965), Mkwleloba [Zabójstwo] (1970), Dawickebuli ambawi (1971). Zostały opracowane polskie przekłady wierszy Cziladzego w antologii Poezja gruzińska (1985).
Październik 2018
Carlos Ezquerra wł. Carlos Sanchez Ezquerra (ur. 12 listopada 1947 w Ibdes, zm. 1 października 2018[1]) – hiszpański rysownik komiksowy. Wraz ze scenarzystą Johnem Wagnerem współtwórca sędziego Dredda
Piotr Mieczysław Dziedzic (zm. w październiku 2018) – polski filolog angielski, doktor habilitowany nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego, specjalista w zakresie literaturoznawstwa amerykańskiego.
Grażyna Strumiłło-Miłosz (ur. 22 czerwca 1937 w Nowogródku, zm. 6 października 2018 w Warszawie) – polska dziennikarka, publicystka i autorka książek dla dzieci oraz tłumaczka z języka rosyjskiego. Była drugą żoną Andrzeja Miłosza, bratową Czesława Miłosza oraz ciotką Anthony’ego Milosza. Grażyna Strumiłło-Miłosz razem z dagestańską pisarką Fazu Alijewą napisała w 1979 roku poradnik kulinarny Kuchnia narodów Kaukazu. W 1981 roku wydała poradnik Kuchnia gruzińska. W latach 1987–1989 ukazały się jej dwie książki dla dzieci, które później zostały dwukrotnie wznowione. Przetłumaczyła z języka rosyjskiego książki Fazu Alijewej, Aleksandra Wampiłowa, Lwa Kopielowa i Leonida Żuchowickiego.
Po długiej chorobie wieloletni prezes wrocławskiego oddziału, wspaniały pisarz i lekarz, Jerzy Bogdan Kos. Redaktor m.in. redaktor rocznika SPP „Pomosty” i trzebnickiego czasopisma „Brzask”, wieloletni prezes Towarzystwa Miłośników Ziemi Trzebnickiej i członek Zarządu Dolnośląskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego (DTR). Wrocławskie środowisko literackie poniosło niepowetowaną stratę. Debiutował w 1953 r. wierszami opublikowanymi w tygodniku „Dziś i jutro”, a w 1958 r. ukazała się jego pierwsza książka – zbiór wierszy „Na karuzeli sekundnika”. Jerzy Bogdan Kos był redaktorem naczelnym rocznika „Pomosty”. Wiersze, opowiadania, reportaże, artykuły publicystyczne i recenzje publikował na łamach: „Odry”, „Nowych Sygnałów”, „Poglądów”, „Wrocławskiego Tygodnika Katolickiego”, „Literatury na Świecie”, „Więzi”, „Tygodnika Kulturalnego” i w „Służbie Zdrowia”.
Nie żyje Oleg Pawłow, rosyjski pisarz, laureat Nagrody Angelusa za książkę "Opowieści z ostatnich dni" (Noir Sur Blanc, przekład: Wiktor Dłuski). Pawłow miał 48 lat, przyczyną śmierci był rozległy zawał serca. Oleg Pawłow (ur. 1970) po ukończeniu szkoły pracował jako tragarz i niewykwalifikowany robotnik, odbywał obowiązkową służbę wojskową w kompaniach ochrony łagrów w obwodzie karagandyjskim (Kazachstan). Przeżycia tego okresu pozostawiły głęboki ślad w jego twórczości. Po przedterminowym zwolnieniu z wojska ze względu na stan zdrowia pracował w szpitalu, ukończył zaoczne studia w moskiewskim Instytucie Literatury. Opublikowana w roku 1994 powieść Służbowa baśń odniosła duży sukces i od razu postawiła Pawłowa w rzędzie najciekawszych rosyjskich pisarzy jego pokolenia.
Fatos Arapi (ur. 19 lipca 1930 roku we wsi Zvernec k. Wlory, zm. 11 października 2018 w Tiranie) – poeta, prozaik i tłumacz albański. Pierwsze wiersze publikował w latach sześćdziesiątych. Tłumaczył na język albański m.in. poezje Safony i Pablo Nerudy, wydał antologię współczesnej poezji tureckiej. W 1997 redagował pierwsze tłumaczenie na język albański wierszy Wisławy Szymborskiej. W tym samym roku wydał wspomnienia Kujtohem që jam. W 1998 otrzymał nagrodę Lofata na III Dniach Poezji Bałkańskiej, odbywających się w Turcji. W 2008 r. został laureatem Złotego Wieńca na Strużańskich Wieczorach Poezji, odbywających się w macedońskim mieście Struga.
13 października zmarł w swoim domu w Deerfield Wiesław Adamczyk, autor książek Kiedy Bóg odwrócił wzrok oraz Kwiaty polskie na wygnaniu. Kiedy Bóg odwrócił wzrok to jeden z największych historycznych bestsellerów Domu Wydawniczego REBIS.
Alojz Rebula (ur. 21 lipca 1924 w San Pelagio, zm. 23 października 2018 w Topolšicy) – słoweński pisarz, dramaturg, eseista i tłumacz. Studiował filologię klasyczną. W 1951 roku wrócił do Włoch z powodu ucisku reżimu komunistycznego. W latach 60. Rebula osiadł się w Treście, gdzie pracował jako nauczyciel języka łacińskiego i greki. Zaangażowany był w działalność kulturalną społeczności słoweńskiej. W 1975 roku Rebula i Boris Pahor opublikowali książkę wywiadớw zatytułowaną Edvard Kocbek: Pričevalec našega časa, w której Rebula potępia zabójstwa członków słoweńskiej antykomunistycznej milicji w maju i czerwcu 1945 roku. Książka wywołała skandal w Jugosławii. Pahor i Rebula otrzymali zakaz wjazdu do Jugosławii na kilka lat.
Anatolij Tichonowicz Gładilin (ros. Анато́лий Ти́хонович Глади́лин, ur. 21 sierpnia 1935 w Moskwie, zm. 24 października 2018 w Clamart) – rosyjski pisarz. W 1953 ukończył szkołę w Moskwie, a w 1958 Instytut Literacki im. Gorkiego. W 1956 opublikował opowieść Chronika wriemion Wiktora Podgurskogo, dzięki której stał się znany. Napisał też opowiadanie Istorija odnoj kompanii (1965), powieść Prognoz na zawtra (wydaną we Frankfurcie nad Menem w 1972) z życia młodego pokolenia rosyjskiej inteligencji, i opowieść historyczną Ewangielije od Robespjera (1970). W latach 60. wystąpił w obronie pisarzy Andrieja Siniawskiego i Julija Daniela sądzonych za działalność antyradziecką. Od 1972 publikował za granicą, w 1976 udał się na emigrację do Paryża.
David Duncan (ur. 30 czerwca 1933 w Newport-on-Tay w Szkocji) – kanadyjski pisarz fantasy. W 1955 wyjechał do Kanady, pracował przez 30 lat w przemyśle naftowym. Zawodowo pisaniem zajął się w wieku 53 lat, kiedy sprzedał swoją pierwszą powieść "A Red Rose City". MieszkaL w Calgary, w prowincji Alberta.
(źródło: Wikipiedia, www.ksiazki.wp.pl, www.ksiazka.net.pl)
