Celem monografii Niepełnosprawność w okresie późnej dorosłości jest ukazanie różnych pól problemowych, które mieszczą się w interdyscyplinarnym obszarze łączącym zagadnienie starości i niepełnosprawności, w odniesieniu do stanu badań, dobrych praktyk, współczesnych narzędzi, technik i strategii edukacyjno-rehabilitacyjnych. Publikacja ma odpowiadać na narastającą potrzebę wytyczenia wspólnego forum działań o charakterze naukowym, wdrożeniowym i praktycznym w dziedzinie niepełnosprawności w starszym wieku, nabierających znaczenia w kontekście nasilającego się procesu starzenia się społeczeństw i jego konsekwencji dla zdrowia oraz sprawności w wymiarze jednostkowym i ogólnospołecznym.

Eksploracje podjęte w monografii Niepełnosprawność w okresie późnej dorosłości ukierunkowane zostały na ukazanie szerokiego spektrum zagadnień dotyczących starości i niepełnosprawności w starszym wieku. Autorzy poszczególnych tekstów podjęli kwestie specyfiki funkcjonowania osób starszych i niepełnosprawności w zaawansowanym wieku oraz wynikającego stąd holistycznego i zindywidualizowanego podejścia w odpowiadaniu na złożoność problemów związanych z doświadczeniem niepełnosprawności w późnym okresie życia, zakładającego adaptację działań do unikalnych potrzeb psychofizycznych tych osób. Opisy metodyki pracy edukacyjno-terapeutycznej, współczesnych metod, form, technik, narzędzi, technologii na rzecz seniorów z niepełnosprawnością odnoszą się bezpośrednio do warsztatu profesjonalnego specjalistów pracujących z osobami wymagającymi wsparcia geriatrycznego i do ich kształcenia. Wszyscy autorzy w swoich opracowaniach uwzględniali przeciwdziałanie stereotypizacji oraz dyskryminacji osób starszych i starszych z niepełnosprawnością w obszarze instytucjonalnym i usługowym. Zaprezentowano ponadto pogłębione analizy kontekstu demograficznego i ekonomicznego tych procesów. Dopełnieniem teoretycznych rozważań z zakresu geragogiki specjalnej i praktycznych zagadnień terapii, rehabilitacji, pedagogii i wsparcia są rozważania aksjologiczne, ukazujące starość, doświadczenie starości, niepełnosprawną starość z punktu widzenia wartości samej w sobie i wartości relacyjnej (w relacji „do”).

Publikacja skierowana jest do szerokiego grona czytelników. Bezpośrednimi jej odbiorcami będą z pewnością osoby pracujące z seniorami doświadczającymi niepełnej sprawności, jak również studenci i kursanci przygotowujący się do profesjonalnej aktywności zawodowej. Celem publikacji jest zwiększenie kompetencji w zakresie wiedzy i umiejętności profesjonalnych specjalistów pracujących z seniorami o obniżonej sprawności dzięki udostępnieniu źródła informacji na temat specyfiki funkcjonowania osób starszych z niepełnosprawnością, metodyki pracy, form i metod terapeutycznych, a także pomocy i narzędzi rehabilitacyjnych, w tym technologii wspomagających. Pozycja adresowana jest również do środowiska akademickiego – zaprezentowane wyniki analiz teoretycznych i badań empirycznych, jak również doniesienia z praktyki prowokują do dalszych eksploracji naukowych. Monografia może się też okazać interesującym studium dla szerszego grona odbiorców. Rzetelna wiedza o osobach starszych z niepełnosprawnością promuje ich realny wizerunek, kreowany na bazie postaw pozbawionych ageistycznych uprzedzeń. Zwiększenie wiedzy społecznej na temat niepełnosprawności w okresie późnej dorosłości, w kontekście wspierania pozycji i praw narażonych na marginalizację społeczną niepełnosprawnych osób w starszym wieku, jest ważnym celem, który postawiły sobie redaktorki publikacji i który przyświecał autorom poszczególnych artykułów.

Noty o autorach

Marlena Kilian 

doktor nauk społecznych w dyscyplinie pedagogika, pedagog specjalny (tyflopedagog). Naukowo zajmuje się zagadnieniem niepełnosprawności w starszym wieku oraz starością i osobami starszymi w ujęciu edukacyjnym i terapeutycznym. Jej zainteresowania dydaktyczno-badawcze obejmują takie obszary jak: pedagogika specjalna, zwłaszcza tyflopedagogika, gerontologia społeczna, geragogika, geragogika specjalna.

Emilia Śmiechowska-Petrovskij Emilia

doktor nauk społecznych w dyscyplinie pedagogika, pedagog specjalny (tyflopedagog) i filolog polski. Jej zainteresowania badawcze skupiają się wokół integracji społecznej osób z niepełnosprawnościami (ze szczególnym uwzględnieniem niepełnosprawności wzrokowej), dotyczą wspierania tych osób w edukacji oraz w korzystaniu z dóbr kultury i technologii. Autorka wielu opracowań naukowych i popularnonaukowych z dziedziny tyflopedagogiki.