Literacka Nagroda Europy Środkowej Angelus
Literacka Nagroda Europy Środkowej Angelus i Wrocławska Nagroda Poetycka Silesius
W sobotę, 15 października w Teatrze Muzycznym Capitol gala wręczenia dwóch najważniejszych nagród literackich we Wrocławiu – Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus i Wrocławskiej nagrody Poetyckiej Silesius. Transmisję z uroczystości można było obejrzeć na stronie https://www.facebook.com/WroclawskiDomLiteratury/. Początek transmisji oraz gali zaplanowano na godz.20.00.
Drugi raz w historii Angelusa otrzymuje autor z Polski! Za najlepszą książkę prozatorską jury Angelusa uznało powieść „Pulverkopf” Edwarda Pasewicza (Wielka Litera). Nagroda za przekład trafiła w ręce Daniela Warmuza (za przełożenie z węgierskiego „Szatańskiego pomiotu”), z kolei czeski pisarz Jaroslav Rudiš („Ostatnia podróż Wintenberga”, Wydawnictwo Książkowe Klimaty) wygrał plebiscyt czytelników.
Edward Pasewicz jest poetą, prozaikiem, dramaturgiem i kompozytorem. Autorem kilkunastu książek – od tomów poetyckich, przez prozę (w tym książkę kryminalną), po dramaty. Za swoją twórczość poetycką wielokrotnie nominowano go do najważniejszych nagród literackich, w tym aż trzykrotnie do Wrocławska Nagroda Poetycka Silesius (2009, 2012, 2016). Jego wiersze tłumaczono aż na 12 języków. Nagrodzona Angelusem powieść „Pulverkopf” była w tym roku dostrzeżona przez gremia jurorskie najważniejszych nagród w kraju, w tym Nagroda Literacka Nike czy Nagroda Literacka Gdynia.
Angelus to najwyżej opłacana nagroda literacka w Polsce. Zwycięzca otrzymuje wyróżnienie finansowe w wysokości 150 tys. zł. Nagroda przyznawana jest także dla tłumaczy. Co roku 40 tys. zł. trafia do autorki lub autora najlepszego przekładu. W tym roku to wyróżnienie trafia do Daniela Warmuza, który przetłumaczył z języka węgierskiego książkę „Szatański pomiot”. Jej autorem jest węgierski pisarz Zoltán Mihály Nagy, a w Polsce książka ukazała się nakładem Warsztaty Kultury.
Trzecim wyróżnieniem związanym z Angelusem jest Nagroda im. Natalii Gorbaniewskiej przyznawana w plebiscycie internetowym przez czytelników. To wyróżnienie upamiętnia zmarłą w 2013 rosyjską poetkę i dziennikarkę, pierwszą przewodniczącą jury Angelusa. Laureat bądź laureatka otrzymuje zaproszenie do Wrocławia na trzymiesięczne stypendium literackie, które funduje Wrocławski Dom Literatury.
W tym roku czytelnicy wybrali czeskiego pisarza Jaroslava Rudiša, autora „Ostatniej podróży Winterberga”, którą na polski z języka niemieckiego przełożyła Małgorzata Gralińska, a wydały Książkowe Klimaty. „Ostatnia podróż Wintenberga” to pierwsza książka w dorobku pisarza napisana w języku niemieckim.
Poczynając od 2020 roku, wszyscy autorzy i autorki nominowani do Angelusa otrzymują wyróżnienie finansowe wynoszące 5 tys. zł. O werdykcie zdecydowało jury, któremu przewodniczy Martin Pollack – austriacki pisarz i tłumacz literatury polskiej, laureat Angelusa z 2007. Wraz z nim w gremium jurorskim zasiadają: Wojciech Browarny, Kinga Dunin, Michał Nogaś, Mykoła Riabczuk, Justyna Sobolewska oraz Andrzej Zawada.
Fundatorem Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus jest miasto Wroclaw [Wroclove]. Operatorem Nagrody jest Wrocławski Dom Literatury.
Znamy rozstrzygnięcia w tegorocznej edycji Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius.
Tom „Krematoria I. Krematoria II” ( Wydawnictwo Austeria) Krzysztofa Siwczyka otrzymuje Silesiusa w kategorii Książka roku. „polski wrap” (Wydawnictwo WBPiCAK w Poznaniu) – zmarłej w lipcu tego roku Marty Stachniałek – jury uznało za najlepszy debiut 2021. Przypomnijmy, że wcześniej, bo już w maju podczas Festiwalu Silesius, poznaliśmy laureata Silesiusa za całokształt pracy twórczej – został nim Marcin Sendecki.
Krzysztof Siwczyk debiutował w połowie lat 90. tomem „Dzikie dzieci”, z kolei „Krematoria I. Krematoria II” to już szesnasta książka poetycka w dorobku poety. Jego imponującą bibliografię uzupełniają też teksty eseistyczne i krytyczne, które przyniosły autorowi m.in. Nagrodę Literacką Gdynia. Jego twórczość poetycka wcześniej doceniona została m.in. Nagrodą Kościelskich. Do Silesiusa Siwczyk nominowany był już czterokrotnie, wcześniej w latach 2011, 2015 i 2019. Szerszej publiczności może być znany z głównej roli w filmie „Wojaczek” Lecha Majewskiego. Pracuje w Instytut Mikołowski im. Rafała Wojaczka, do 2021 pełnił rolę dyrektora artystycznego Festiwalu Miłosza w Krakowie.
Marta Stachniałek (1985–2022) książkę poetycką opublikowała stosunkowo późno, choć jej pierwsze próby poetyckie sięgały początków poprzedniej dekady. Tom „polski wrap” w tym roku otrzymał także Nagrodę Literacką im. Wiesława Kazaneckiego. Autorkę na gali reprezentowała jej mama.
Marcin Sendecki od lat wymieniany jest jako jeden z najwybitniejszych poetów swego pokolenia. W latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych był związany ze środowiskiem „bruLionu”. Debiutował tomem „Z wysokości” (1992). Za tomy „Trap”, „22”, „Pół” i „Farsz” był nominowany (w latach 2009, 2010, 2011 i 2012) do Silesiusa, którą otrzymał w 2015 za tom „Przedmiar robót”. W 2017 został natomiast laureatem Nagrody Poetyckiej im. Wisławy Szymborskiej, gdzie doceniono jego kolejny tom „W”, rok wcześniej przyznano mu Nagrodę „Odr”. Ostatnio, w 2020 roku, wydał tom „Do stu”. Jest ponadto redaktorem antologii „Pogoda ziemi. Wiersze polskie po 1918 roku” z 2010 roku oraz autorem przekładów z angielskiego – tłumaczył m.in. utwory Paula Bowlesa i Jamesa Schuylera.
Wyboru dokonało jury w składzie: Piotr Śliwiński (przewodniczący), Monika Glosowitz, Tomasz Kunz, Paweł Mackiewicz, Małgorzata Mikołajczak, Krystyna Pietrych i Paweł Próchniak.
Fundatorem Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius jest miasto Wroclaw [Wroclove].
Operatorem Nagrody jest Wrocławski Dom Literatury.
