Odszedł Grzegorz Łatuszyński
Odszedł Grzegorz Łatuszyński
Wczoraj zmarł Grzegorz Łatuszyński, wybitny slawista, tłumacz, poeta i prozaik, promotor kultury polskiej na Bałkanach i kultury Bałkanów – zwłaszcza poezji – w Polsce. W 2019 roku prezydent Republiki Serbii odznaczył go Złotym Medalem za Zasługi.
rzegorz Łatuszyński urodził się 9 maja 1933 roku w Zdzięciole k. Nowogródka. Do szkoły podstawowej rosyjskojęzycznej uczęszczał w Zdzięciole w czasie okupacji sowieckiej, do białoruskojęzycznej w czasie okupacji niemieckiej, po czym znów do rosyjskojęzycznej podczas powtórnej okupacji sowieckiej. W kwietniu 1946 roku wraz z rodzicami wysiedlony został do Polski, gdzie zakończył edukację podstawową w szkole polskojęzycznej. Naukę w Liceum Ogólnokształcącym podjął w Wąbrzeźnie, po dwóch latach przeniósł się do Liceum im. Króla Jana III Sobieskiego w Grudziądzu, gdzie uzyskał maturę. Filologię Polską i Filologię Słowiańską ze stopniem magistra ukończył na Uniwersytecie Warszawskim. Był także słuchaczem Podyplomowego Studium Wiedzy Filmowej w Warszawie prowadzonego przez prof. Aleksandra Jackiewicza. W czasie studiów przez pewien czas pracował jako dziennikarz w „Słowie Powszechnym”, współpracował też z „Życiem Warszawy”, z „Nowymi Książkami” i z „Współczesnością”.
W latach 1959–1963 odbył slawistyczne studia podyplomowe na wydziałach filologicznych Uniwersytetu Zagrzebskiego i Belgradzkiego. Przez 3 lata od 1960 do 1963 był lektorem języka polskiego na Uniwersytecie Belgradzkim, korespondentem „Życia Warszawy” z Belgradu, następnie pracownikiem dyplomatycznym Ambasady Polskiej w Belgradzie. Łącznie w byłej Jugosławii spędził ponad dziewięć lat.
Po powrocie do kraju z końcem 1967 roku podjął pracę w Wydawnictwie PWN. Był redaktorem Zespołu Filmowego „Tor”, przez kilka lat pracował w Ministerstwie Kultury i Sztuki – Naczelnym Zarządzie Kinematografii, a następnie przez trzy lata był sekretarzem redakcji miesięcznika filmowego „Studio”. Współpracował z prasą codzienną i licznymi pismami literackimi w Polsce jako dziennikarz, krytyk i tłumacz poezji i prozy serbskiej, chorwackiej, bośniackiej czarnogórskiej słoweńskiej i macedońskiej, oraz z prasą literacką krajów byłej Jugosławii, gdzie publikował poezję polską tłumaczoną na język serbski i chorwacki.
Przełożył na język chorwacki i serbski wiersze ponad 130 współczesnych polskich poetów, m.in.: Zbigniewa Bieńkowskiego, Jana Twardowskiego, Witolda Wirpszy, Stanisława Swena Czachorowskiego, Anny Kamieńskiej, Karola Wojtyły, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Tadeusza Różewicza, Julii Hartwig, Tymoteusza Karpowicza, Andrzeja Trzebińskiego, Tadeusza Gajcego, Tadeusza Borowskiego, Mirona Białoszewskiego, Bogumiła Andrzejewskiego, Artura Międzyrzeckiego, Ludmiły Mariańskiej, Wisławy Szymborskiej, Jerzego Ficowskiego, Zbigniewa Herberta, Janusza Pasierba, Stanisława Czycza, Jana Góreca-Rosińskiego, Romana Śliwonika, Marka Skwarnickiego, Zbigniewa Jankowskiego, Andrzeja Bursy, Jerzego Harasymowicza, Stanisława Grochowiaka, Ernesta Bryla, Jarosława Marka Rymkiewicza, Haliny Poświatowskiej, Edwarda Stachury, Krzysztofa Karaska, Mariana Grześczaka, Tadeusza Śliwiaka, Krystyny Rodowskiej, Joanny Pollakówny, Ryszarda Milczewskiego-Bruno, Erwina Kruka, Jarosława Markiewicza, Józefa Kurylaka, Bogusława Kierca, Adriany Szymańskiej, Ryszarda Krynickiego, Ewy Lipskiej, Bohdana Zadury, Rafała Wojaczka, Adama Zagajewskiego, Jerzego Antoniego Kornholta, Stanisława Barańczaka, Juliana Kornhausera, Jacka Berezina, Józefa Barana, Janusza Adama Kobierskiego, Zbigniewa Dominiaka, Jana Polkowskiego, Bronisława Maja, Eugeniusza Kasjanowicza, Krzysztofa Kuczkowskiego, Macieja Cisło, Piotra Matywieckiego, Janusza Drzewuckiego, Jana Sochonia, Anny Janko, Aleksandra Rybczyńskiego, Wojciecha Wencla, Leszka Długosza, Alicji Patey-Grabowskiej, Wojciecha Banacha, Andrzeja Sosnowskiego, Grzegorza Kociuby, Wojciecha Kassa, Wojciecha Kudyby, Jacka Napiórkowskiego, Marty Berowskiej, Szymona Babuchowskiego, Romana Misiewicza, Tadeusza Zachary, Krystyny Lenkowskiej, Jarosława Mikołajewskiego, Wojciecha Wencla, Przemysława Dakowicza, Adriana Glenia, Tadeusza Dąbrowskiego i innych.
W 2012 roku ukazała się antologia współczesnej polskiej poezji w jego wyborze i przekładzie na język serbski, zaś w ubiegłym roku wydawnictwo Mali Nemo – także w jego wyborze i przekładzie – opublikowało ze wsparciem Programu Translatorskiego ©Poland pierwszy tom Antologii stu polskich poetów współczesnych (Сто Савремених Пољских Песника). Drugi tom antologii ukaże się w tym roku.
Grzegorz Łatuszyński był też autorem i tłumaczem 22 obszernych wyborów książkowych współczesnej poezji poetów serbskich, chorwackich, bośniackich i czarnogórskich. Przełożył również ponad 20 książek prozatorskich z języków: czeskiego, słowackiego, serbskiego, chorwackiego i słoweńskiego.
